Cồn - hay nói chính xác hơn là ethanol - là một sản phẩm chuyển hóa được sinh ra trong cơ thể hàng ngày, ngay cả với người không uống bia rượu.
Việc này được thực hiện chủ yếu do hệ vi sinh đường ruột, với sự tham gia của nhiều loại vi sinh vật, thường có vai trò quan trọng của các loại nấm men.
TS.BS Nguyễn Trung Nguyên - Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai phân tích:
Trong cơ thể người bình thường luôn có một lượng nhỏ cồn ethanol nội sinh được tạo ra do quá trình lên men tự nhiên, bởi vi sinh vật đường ruột và sự chuyển hóa pyruvate trong các mô. Con số này dao động giữa các cá thể nhưng mức trung bình là khoảng 3g ethanol được sản sinh ra mỗi ngày.
Ethanol được phân hủy trong gan nhờ các enzyme alcohol dehydrogenase và aldehyde dehydrogenase. Khả năng gan mỗi người làm việc khác nhau nhưng trung bình gan người ta phân hủy được 6 đến 8g ethanol mỗi giờ. Nhờ vậy lượng ethanol nội sinh trong máu thường rất thấp, không đủ gây ra nhiễm độc cơ thể.
TS.BS Nguyễn Trung Nguyên cho biết thêm, vấn đề cồn nội sinh khiến dương tính với máy đo nồng độ cồn cũng có thể xảy ra, nhưng rất hiếm gặp. Bởi cồn nội sinh thường chỉ xảy ra ở người bị một số bệnh. Còn nếu "oan" thật thì cơ quan chức năng sẽ có cách, bằng việc đưa người đó đến cơ sở y tế để kiểm tra.
Hơn nữa, tất cả các trường hợp có cồn nội sinh thì thường nồng độ rất thấp, rất khó có khả năng dương tính khi test cồn qua hơi thở. Bởi test cồn qua hơi thở có thể vẫn gây âm tính giả khi nồng độ chưa đủ để máy báo dương tính. Trong khi đó nếu xét nghiệm máu, nồng độ cồn rất thấp thì vẫn có thể phát hiện được.
Hiện nay, kỹ thuật xác định cồn nội sinh cho bệnh nhân là thử định lượng nồng độ cồn trong máu. Bệnh nhân sẽ uống đường glucose khoảng 30 phút/lần. Nếu xét nghiệm có cồn trong máu thì đây là trường hợp có cồn nội sinh do bệnh lý. Xét nghiệm ở người khỏe mạnh sẽ không phát hiện ra cồn.
Nồng độ cồn trong thuốc siro hay các thuốc khác có ngưỡng nhất định, thường không thể lên nồng độ cồn qua khí thở.
Mức xử phạt vi phạm nồng độ cồn hiện nay vẫn được quy định tại Nghị định 100/2019/NĐ-CP (sửa đổi tại Nghị định 123/2021/NĐ-CP) .
Cụ thể, đối với xe máy:
Nồng độ cồn chưa vượt quá 50 miligam/100 mililít máu hoặc chưa vượt quá 0,25 miligam/1 lít khí thở: Người vi phạm bị phạt tiền từ 2 triệu đồng đến 3 triệu đồng. (Điểm c Khoản 6 Điều 6). Tước giấy phép lái xe từ 10 tháng đến 12 tháng. (Điểm đ Khoản 10 Điều 6).
Vượt quá 50 miligam đến 80 miligam/100 mililít máu hoặc vượt quá 0,25 miligam đến 0,4 miligam/1 lít khí thở. Người vi phạm bị phạt tiền từ 4 triệu đồng đến 5 triệu đồng (Điểm c Khoản 7 Điều 6). Tước giấy phép lái xe từ 16 tháng đến 18 tháng (Điểm e Khoản 10 Điều 6).
Vượt quá 80 miligam/100 mililít máu hoặc vượt quá 0,4 miligam/1 lít khí thở. Người vi phạm bị phạt tiền từ 6 triệu đồng đến 8 triệu đồng. (Điểm e Khoản 8 Điều 6). Tước giấy phép lái xe từ 22 tháng đến 24 tháng (Điểm g Khoản 10 Điều 6).
Mức phạt nồng độ cồn với ôtô như sau:
Nồng độ cồn chưa vượt quá 50 miligam/100 mililít máu hoặc chưa vượt quá 0,25 miligam/1 lít khí thở. Người vi phạm bị phạt tiền từ 6 triệu đồng đến 8 triệu đồng. (Điểm c Khoản 6 Điều 5). Tước giấy phép lái xe từ 10 tháng đến 12 tháng (Điểm e Khoản 11 Điều 5).
Vượt quá 50 miligam đến 80 miligam/100 mililít máu hoặc vượt quá 0,25 miligam đến 0,4 miligam/1 lít khí thở. Người vi phạm bị phạt tiền từ 16 triệu đồng đến 18 triệu đồng. (Điểm c Khoản 8 Điều 5). Tước giấy phép lái xe từ 16 tháng đến 18 tháng (Điểm g Khoản 11 Điều 5).
Vượt quá 80 miligam/100 mililít máu hoặc vượt quá 0,4 miligam/1 lít khí thở. Người vi phạm bị phạt tiền từ 30 triệu đồng đến 40 triệu đồng. (Điểm a Khoản 10 Điều 5). Tước giấy phép lái xe từ 22 tháng đến 24 tháng (Điểm h Khoản 11 Điều 5).
