Ngày 20.4, tại khu di tích cấp quốc gia Am Chúa (xã Diên Điền, huyện Diên Khánh, Khánh Hòa), UBND huyện Diên Khánh tổ chức khai mạc lễ hội Am Chúa năm 2023.
Diễn ra từ ngày 20 đến 22.4 (tức từ ngày mùng 1-3.3 âm lịch), lễ hội Am Chúa được tổ chức với đầy đủ các nghi lễ truyền thống thuần Việt gồm: lễ tế cổ truyền, lễ dâng hương, biểu diễn hát văn, múa bóng.
Người đi lễ thường mang theo những sản vật nông nghiệp để dâng lên Mẫu nhằm tỏ lòng biết ơn bà mẹ xứ sở.
Sau phần Lễ là phần Hội với nghi thức hát chầu văn, múa bóng thể hiện mong muốn của nhân dân cầu Mẹ chở che cho một năm mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, cầu cho quốc thái dân an…
Khánh Hòa có 2 nơi thờ Mẫu trở thành lễ hội truyền thống hàng năm là di tích Am Chúa trên núi Đại An (huyện Diên Khánh) và Tháp bà Ponagar bên cửa sông Cái (TP. Nha Trang).
Theo bút tích xưa ghi lại, di tích Am Chúa nằm ở lưng chừng núi Đại An (còn gọi là núi Dưa), bao quanh là cánh đồng lúa mênh mông là nơi Thiên Y Ana Thánh Mẫu giáng trần.
Bà đã dạy cho người dân ở đây biết dệt vải, trồng lúa, cùng với nhân dân đánh đuổi giặc ngoại xâm để mang lại cuộc sống bình yên cho xứ Trầm hương. Và tưởng nhớ công ơn của bà, người dân đã tạo lập đền thờ Am Chúa. Năm 1987, lễ hội Am Chúa được chính quyền và nhân dân khôi phục trở lại và trở thành lễ hội truyền thống của người dân ở đây.
Theo Ban quản lý di tích Am Chúa, năm nay, số lượng các đoàn hành hương đăng ký về dự lễ hội tăng. Hiện có 100 đoàn hành hương với gần 3.000 người đã đăng ký với ban tổ chức để thực hành các nghi thức tín ngưỡng thờ Mẫu.
Ngay ngày đầu lễ hội, rất đông người dân và du khách cũng về tham dự với số lượng dự kiến khoảng 10.000 người. Ban quản lý di tích đã chuẩn bị đầy đủ cơ sở vật chất, hướng dẫn các đoàn hành hương và người dân đi lễ đảm bảo trật tự, an toàn.