Tháp bút nghiêng lún, trơ gạch
Khu di tích đền thờ Danh nhân văn hóa Nguyễn Bỉnh Khiêm (xã Lý Học, huyện Vĩnh Bảo, Hải Phòng) được xếp hạng Di tích Quốc gia đặc biệt năm 2015. Khu di tích có tổng diện tích hơn 91.500m2, trong đó tháp bút Kình Thiên có diện tích gần 850m2.
Theo báo cáo của Sở Văn hóa Thể thao TP.Hải Phòng, tháp bút Kình Thiên là hạng mục thuộc khu vực bảo vệ 1, là hạng mục gốc của di tích. Tháp Bút được xây dựng từ lâu trên gò đất, chiều cao tháp 2,5m (tính từ chân tháp). Tháp gồm phần đế và 2 tầng mái, cửa tháp hướng nam, phía trước cửa tháp có bệ thờ. Tháp xây bằng gạch chỉ, vữa vôi.
Đến thời điểm tháng 10.2023, tháp bút Kình Thiên đã có dấu hiệu lún móng và nghiêng về phía Tây Nam tăng thêm khoảng 10 độ thành góc nghiêng khoảng gần 20 độ (trước đó đã nghiêng khoảng 10 độ). Nhiều phần vữa trát bong tróc, rêu mốc xâm thực, một số chi tiết hoa văn sứt vỡ do thời gian. Một phần diện tích lát gạch phía Đông Nam, Đông Bắc bị lún sụt, vỡ gạch khoảng 20m2.
Để bảo đảm an toàn, Ban Quản lý di tích đã cho hàn cột sắt chống đỡ để khắc phục công trình có thể bị nghiêng đổ khi gặp thời tiết bất thường.
Ngoài hạng mục tháp bút Kình Thiên, tại khu di tích quốc gia đặc biệt này còn nhiều hạng mục cũng xuống cấp là Quán Trung Tân, Phù điêu tại quảng trường và sân tường bao nhà điều hành di tích. Trong đó, Quán Trung Tân là hạng mục kiến trúc được xây dựng năm 2000, trên khu đất Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm dựng khi cáo quan về ở ẩn vào năm Quảng Hòa, thời Mạc Phúc Hải (năm 1542). Đến nay, công trình rêu mốc xâm thực bờ nóc, một số ngói tụt vỡ, hoành, rui bị mối mọt xông…
Dự kiến chi khoảng 4 tỉ đồng tu sửa các hạng mục xuống cấp
Theo đại diện Phòng Văn hóa Thông tin huyện Vĩnh Bảo, đầu năm 2024, Ban Quản lý di tích có phát hiện tháp nghiêng hơn so với trước kia nên đã báo cáo UBND huyện và các cơ quan liên quan để có phương án tu bổ kịp thời. Sau đó, các ngành chức năng thành phố đã khảo sát, đánh giá thực trạng và đề xuất UBND TP.Hải Phòng tu sửa cấp thiết các hạng mục xuống cấp.
Trước đề xuất của Sở Văn hóa Thể thao và Sở Tài chính, Chủ tịch UBND TP.Hải Phòng đồng ý chủ trương tu sửa cấp thiết các hạng mục xuống cấp gồm tháp bút Kình Thiên, Quán Trung Tân, sân và tường bao nhà điều hành di tích. Kinh phí dự kiến khoảng 4 tỉ đồng. Đồng thời giao UBND huyện Vĩnh Bảo lập, trình duyệt hồ sơ và triển khai tu sửa cấp thiết các hạng mục tại di tích này.
Đến ngày 9.4.2024, UBND huyện Vĩnh Bảo có hồ sơ tu sửa cấp thiết các hạng mục tại di tích đền thờ Nguyễn Bỉnh Khiêm kèm văn bản đề nghị Sở Văn hóa Thể thao thẩm định hồ sơ và báo cáo UBND thành phố. Theo đề nghị của UBND huyện Vĩnh Bảo, công trình tu sửa cấp thiết các hạng mục tại di tích đền thờ Nguyễn Bỉnh Khiêm có tổng mức đầu tư hơn 4,7 tỉ đồng từ nguồn sự nghiệp ngân sách thành phố năm 2024, thời gian thực hiện trong năm 2024.
Cùng với việc triển khai tu bổ, UBND TP.Hải Phòng chỉ đạo UBND huyện Vĩnh Bảo tiếp tục thực hiện các biện pháp bảo đảm an toàn cho người dân, khách tham quan khu di tích, đặc biệt lưu ý ở các công trình đang xuống cấp, có thể gây nguy hiểm như tháp bút Kình Thiên và 2 bức phù điêu ở Quảng trường di tích.
