Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (MTTQVN) vừa tiếp tục đăng tải 2.009 trang sao kê từ ngân hàng Vietinbank (trước đó là 12.028 trang sao kê từ ngân hàng Vietcombank) về số tiền ủng hộ cho đồng bào bị ảnh hưởng bởi bão lũ.
Theo người phát ngôn của MTTQVN, đây là sự ghi nhận tấm lòng chia sẻ của người dân trên cả nước gửi đến những hoàn cảnh bị thiệt hại.
Khi những trang sao kê được công khai đã làm lộ ra biết bao chuyện bi hài. Bên cạnh những tấm lòng vì cộng đồng là muôn vàn những "màn kịch" làm giả, lừa dối, "phông bạt" bị bại lộ.
Qua đối chiếu với sao kê của MTTQVN, có những giao dịch chuyển khoản chỉ vài trăm nghìn đồng, nhưng khi lên mạng xã hội lại được chỉnh sửa thành 100 triệu đồng, 500 triệu đồng. Thậm chí, có những nội dung thay mặt tập thể quyên góp, số tiền gửi đi chỉ 10.000 đồng, 20.000 đồng...
Trao đổi với phóng viên Lao Động, PGS.TS Lê Quý Đức - nguyên Phó Viện trưởng Viện Văn hóa và phát triển, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh chia sẻ: "Những người lợi dụng khó khăn của người dân để đánh bóng tên tuổi của mình là hành động thiếu văn hóa. Vì muốn tên tuổi được công nhận, đã ý thức được việc mình làm là thiếu trung thực nhưng vẫn làm, đó là điều đáng lên án.
Nếu không có tiền, ta vẫn có nhiều cách để ủng hộ. Trên hết, sự thành thật vẫn tốt hơn là góp 1 đồng nhưng nói là 5, 10 đồng".
PGS.TS Lê Quý Đức cũng nhấn mạnh: "Đối với câu chuyện “phông bạt” trên mạng xã hội, đây là bài học lớn. Nhiều người không được tiếng thơm mà ngược lại bị chỉ trích khi mọi chuyện vỡ lở. Trong khi đó, người dân còn gặp nhiều khó khăn nhưng một bộ phận người nổi tiếng lại lợi dụng nỗi đau đó để trục lợi cho bản thân. Hành động đó rất đáng buồn".
Trong khi đó, PGS.TS Trần Thành Nam (từng tốt nghiệp chuyên ngành Tâm lý học lâm sàng tại Trường Đại học Tổng hợp Vanderbilt, Mỹ), hiện là Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Giáo dục - Đại học Quốc gia Hà Nội - cho biết: "Tôi nghĩ đó là căn bệnh xã hội mà chúng ta phải tìm ra nguyên nhân và thuốc chữa, nếu không sẽ ngày càng trở nên nặng hơn.
Ẩn sau đó, họ bị chứng "nghiện" đứng trong sự chú ý của đám đông. Tất nhiên, nếu họ đủ tài năng, phẩm chất, giá trị để thu hút đám đông thì không cần bàn đến. Nhưng đằng này, họ lại sử dụng chiêu trò, mánh khóe để cố gắng gây chú ý thì đây là sự lệch chuẩn về mặt nhận thức và thiếu hụt về mặt giá trị".
PGS.TS Trần Thành Nam phân tích: "Với vấn đề này, tôi cho rằng một phần lỗi do cộng đồng chúng ta. Tại sao chúng ta cứ ồ à với những con số, số tiền khủng của người này đóng góp, rồi so sánh với những người đóng góp ít hơn? Thực thế, mỗi người đều đóng góp theo sức của mình.
Nhiều người có thể ủng hộ một số tiền lớn, nhưng mục tiêu chi ra chỉ để kêu lên với mọi người rằng 'tôi đã tham gia hoạt động, tôi nhân ái lắm, tôi luôn đi đầu trong các phong trào tình nguyện'... Ẩn sau đó cũng có thể là cách thức để họ bán hàng, không thể truyền tải giá trị hay chia sẻ điều gì cả.
Trên thế giới hiện đang có xu hướng 'những người giàu thầm lặng'. Tức là những người có điều kiện nhưng không muốn thể hiện ra bên ngoài để có thể hòa đồng với mọi người. Ngoài ra, cũng phổ biến phong trào làm từ thiện nặc danh, giấu mình.
Khi mình làm việc tốt, không cần thiết phải la lên rằng tôi đã làm việc tốt này, việc tốt kia. Nếu chúng ta thống nhất quy tắc ứng xử như vậy thì về sau, bạn có làm tình nguyện thì cứ âm thầm làm, đóng góp sức người sức của. Điều này giống như một thứ hương thơm, tự động sẽ lan ra xung quanh và đó mới là cách thức làm tình nguyện đúng tinh thần".
