Chưa phát huy giá trị lịch sử và du lịch
Nơi làm việc của bác sĩ Alexandre Yersin được xây khoảng 100 năm trước, trên núi Hòn Bà - cao hơn 1.500m (thuộc xã Suối Cát, huyện Cam Lâm). Vào năm 1914, bác sĩ Yersin đã tiến hành khảo sát Hòn Bà. Thời gian này, ông dựng ngôi nhà bằng gỗ hai tầng để sinh sống và làm việc trong thời gian ông thực hiện các thí nghiệm, nghiên cứu khoa học tại đây.
Trải qua hàng trăm năm lịch sử với nhiều biến động, ngôi nhà của bác sĩ Yersin đã không còn nhưng những tư liệu về cuộc đời, dấu ấn của ông đối với nền y học của Việt Nam nói chung và vùng đất Khánh Hòa vẫn còn được hậu thế lưu giữ.
Vào năm 2004, để ghi nhớ công ơn của vị bác sĩ cũng như tạo thành điểm tham quan du lịch trong tour “theo dấu chân A. Yersin”, UBND tỉnh Khánh Hòa đầu tư mở đường lên Hòn Bà và giao cho doanh nghiệp phục dựng nhà tưởng niệm bác sĩ Yersin rộng 135m2.
Tiếp đó đến 2010, Công ty Cổ phần Yasaka Sài Gòn - Nha Trang được địa phương giao quản lý, tôn tạo khu di tích nhà làm việc của bác sĩ. Tuy nhiên vì để xảy ra ồn ào trong lĩnh vực xây dựng nên địa phương đã không để công ty này tiếp tục quản lý.
Cũng từ thời gian đó đến nay, ngôi nhà của bác sĩ Alexandre Yersin nhanh chóng xuống cấp nghiêm trọng. Một điều đáng buồn hơn nữa khi bên trong căn nhà, các tư liệu về bác sĩ đều không có đầy đủ hoặc bỏ trống.
Ông Lê Kim Hoàng Vũ - Phó Hạt Kiểm lâm Hòn Bà cho biết, hiện việc phát huy giá trị di sản của nhà khoa học lừng danh này vào hoạt động du lịch vẫn chưa tương xứng với tiềm năng.
Làm du lịch hạn chế tác động đến rừng
Một số doanh nghiệp du lịch cho rằng, để làm du lịch gắn khám phá ngôi nhà của bác sĩ Yersin, việc đầu tiên các nhà quản lý cần làm chính là tổ chức quảng bá về cuộc đời và sự nghiệp của ông đối với những nơi ông đặt chân đến.
Vào đầu năm 2024, UBND tỉnh Khánh Hòa đã ban hành đề án án du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí Khu bảo tồn thiên nhiên Hòn Bà giai đoạn 2023-2029. Theo đề án sẽ có các sản phẩm du lịch sinh thái, tâm linh.
Ông Nguyễn Tấn Tuân - Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa - khẳng định, việc triển khai du lịch trong khu bảo tồn Hòn Bà theo hướng bền vững, tránh tác động đến cảnh quan xung quanh. Theo đó, địa phương sẽ tập trung thực hiện theo hướng lên viếng, tưởng niệm bác sĩ Alexandre Yersin.
Alexandre Yersin là nhà bác học thông thái trong rất nhiều lĩnh vực. Ông sống và làm việc ở Nha Trang hơn 50 năm. Trong 57 năm hoạt động khoa học, Yersin hoàn thành 55 công trình nghiên cứu khoa học có giá trị trong các lĩnh vực y học, thú y học, nông học, dân tộc học, địa lý… cống hiến cho đời sống con người. Ông đặt nền móng cho ngành thú y Đông Dương, ông xây dựng trại nuôi ngựa tại Suối Dầu lấy huyết thanh sản xuất vaccine. Bác sĩ Alexandre Yersin cũng là người có công tìm ra Đà Lạt.
Mong đường vào mộ bác sĩ Yersin sớm được làm mới
Đầu tháng 3.2024, rất nhiều người đến khu mộ của bác sĩ Yersin để thắp hương, đặt vòng hoa nhân lễ tưởng niệm 81 năm ngày mất của ông (1863 - 1943) ở xã Suối Cát, huyện Cam Lâm (Khánh Hòa), nhiều du khách mong muốn sớm có con đường mới vào khu di tích này.
Ông Nguyễn Văn Nhuận, Giám đốc Sở VHTT, cho hay, sở được UBND tỉnh giao là chủ đầu tư dự án này. Đến nay, dự án đã hoàn thiện thiết kế với tuyến đường dài 309m, 2 làn xe ngược chiều là 7m (mỗi bên 3,5m) cùng vỉa hè rộng 2,5m mỗi bên trồng cỏ và cây xanh, với mức đầu tư dự kiến hơn 8,8 tỉ đồng. Hiện dự án đang chờ HĐND tỉnh Khánh Hòa phê duyệt.
Thu Minh
