Với sự đi lên nhanh chóng của Trung Quốc trên nấc thang kinh tế toàn cầu trong vài thập kỷ qua, Bắc Kinh đã và đang quảng bá đồng nhân dân tệ như một loại tiền tệ thay thế trong thương mại quốc tế và như một loại tiền dự trữ, theo SCMP.
Tại sao Trung Quốc muốn quốc tế hóa đồng nhân dân tệ?
Các hoạt động tài chính xuyên biên giới sẽ an toàn hơn với Trung Quốc nếu đồng nhân dân tệ được sử dụng làm đơn vị trao đổi, vì sẽ giảm rủi ro tỷ giá hối đoái và cho phép nước này bớt phụ thuộc vào các tổ chức nước ngoài và hệ thống thanh toán quốc tế.
Điều này cũng sẽ cho phép nền kinh tế lớn thứ hai thế giới vay một lượng tiền lớn với lãi suất thấp hơn, vì nhìn chung các quốc gia sẽ có nhu cầu cao hơn đối với đồng nhân dân tệ nếu đồng tiền này được sử dụng để lập hóa đơn và thanh toán thương mại.
Trung Quốc đã làm gì để thúc đẩy việc sử dụng đồng nhân dân tệ trên toàn cầu?
Chính phủ Trung Quốc đã thiết lập các thị trường nhân dân tệ toàn cầu ở các thành phố như Hong Kong, London (Anh), Paris (Pháp), hay Luxembourg và Singapore, tách biệt với thị trường trong nước.
Tỷ giá hối đoái ở thị trường nước ngoài được quyết định bởi các yếu tố thị trường mà không có bất kỳ sự can thiệp nào của các quy định, trong khi ở thị trường trong nước không như vậy.
Trung Quốc đã ký 41 thỏa thuận hoán đổi tiền tệ từ năm 2009 đến năm 2020, bao gồm cả với Liên minh Châu Âu (EU) và 22 thành viên của Sáng kiến Vành đai và Con đường của Trung Quốc.
Nỗ lực quốc tế hóa đồng nhân dân tệ đã đạt được gì?
Một số chỉ số, chẳng hạn như Chỉ số Toàn cầu hóa Nhân dân của Standard Chartered (RGI), đã đạt được tiến bộ, đặc biệt là trong những năm gần đây.
RGI - ra mắt vào tháng 11 năm 2012 - đo lường “mức tăng trưởng tổng thể trong việc sử dụng đồng nhân dân tệ ở nước ngoài” bằng cách tính việc sử dụng đồng tiền này để dự trữ, thanh toán thương mại và huy động vốn, cũng như khối lượng giao dịch ngoại hối trên thị trường”, theo Standard Chartered.
Kể từ khi dữ liệu được ghi từ tháng 12.2010, chỉ số RGI liên tục tăng cho đến tháng 3.2015, sau đó giảm trong vài tháng do “Trung Quốc thắt chặt kiểm soát vốn sau khi phá giá đồng nhân dân tệ”.
Giá trị RGI mới nhất, từ tháng 7, là giá trị cao nhất từ trước đến nay, ở mức 3.032 - gấp khoảng 30 lần so với giá trị của chỉ số này vào tháng 12.2010.
Theo một báo cáo từ Standard Chartered hồi tháng 2, tốc độ quốc tế hóa của đồng nhân dân tệ cũng đã tăng lên trong những năm gần đây.
Báo cáo cho biết: “Trong cả năm 2021, RGI của Standard Chartered đã cải thiện 18,1% so với 10,5% vào năm 2020 và 1,6% vào năm 2019. Tất cả những điều đó khẳng định rằng quốc tế hóa đồng nhân dân tệ, giống như hoạt động của chính đồng tiền này, không bị ảnh hưởng bởi lạm phát toàn cầu và lo ngại tăng lãi suất, cũng như sự tăng trưởng chậm lại trước đó của Trung Quốc”.
Theo báo cáo tháng 10 của hệ thống thanh toán quốc tế Swift, nhân dân tệ vẫn là đồng tiền được sử dụng nhiều thứ năm trong các khoản thanh toán toàn cầu tính theo giá trị trong tháng 9, tăng 6,24% kể từ tháng 8.
Cộng đồng quốc tế phản ứng thế nào với kế hoạch của Bắc Kinh?
Vào tháng 10.2016, đồng nhân dân tệ đã được thêm vào giỏ Quyền rút vốn Đặc biệt (SDR) của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF).
SDR là tài sản dự trữ quốc tế của IMF, được tạo ra để bổ sung cho dự trữ chính thức của các nước thành viên. SDR trước đây bao gồm USD, euro, yên Nhật và bảng Anh.
Các loại tiền tệ được IMF chọn để nằm trong giỏ SDR không chỉ cần được sử dụng bởi các nhà xuất khẩu hàng đầu thế giới mà còn phải được sử dụng rộng rãi để thanh toán cho các giao dịch xuyên biên giới, cũng như các giao dịch phổ biến trên các thị trường hối đoái chủ chốt.
Siddharth Tiwari - cựu quan chức cao cấp của IMF - cho biết vào năm 2016 rằng, việc bổ sung đồng nhân dân tệ vào SDR đã ghi nhận “tiến bộ đạt được trong cải cách hệ thống tiền tệ, ngoại hối và tài chính của Trung Quốc và ghi nhận những tiến bộ đạt được trong tự do hóa, hội nhập và cải thiện cơ sở hạ tầng của thị trường tài chính của Trung Quốc.”
Tương lai của việc quốc tế hóa đồng nhân dân tệ sẽ thế nào?
Các tổ chức tài chính - chẳng hạn như Citigroup và Goldman Sachs, cùng với các nhà phân tích khác - dự đoán rằng đến năm 2030, đồng nhân dân tệ sẽ trở thành đồng tiền được sử dụng nhiều thứ ba trong thanh toán quốc tế và như một loại tiền dự trữ.
Những triển vọng như vậy cho thấy đồng nhân dân tệ vượt qua đồng yên và đồng bảng Anh như một loại tiền tệ dự trữ. Trong quý 2 năm 2022, dự trữ của ngân hàng trung ương thế giới bao gồm 59% USD, 20% euro, 5% yên, 5% bảng Anh và 3% nhân dân tệ.
Và xét về thứ hạng tiền tệ thanh toán quốc tế, đồng nhân dân tệ sẽ vượt qua bảng Anh. Vào năm 2021, USD tăng 40%, euro 36% và bảng Anh 5%, nhân dân tệ ở mức 2,7%.
Tuy nhiên, đồng nhân dân tệ được cho là sẽ không đe dọa hai loại tiền tệ quốc tế thống trị hàng đầu là đồng USD và euro. Các chuyên gia cho rằng sự đáo hạn về tài chính và độ mở của tài khoản vốn quan trọng hơn quy mô nền kinh tế của một quốc gia khi nói đến sự thống trị của đồng tiền này trong việc sử dụng toàn cầu.
