Đóng vai trò quan trọng trong hệ thống tổ chức chính thức, NHCSXH cấp tín dụng với lãi suất ưu đãi thông qua hình thức chương trình tín dụng vi mô cho người nghèo không đủ điều kiện cho các khoản vay cá nhân vì tài sản đảm bảo hạn chế. Tín dụng chính sách được xem là giải pháp quan trọng để thực hiện mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới. Quy mô dư nợ tín dụng NHCSXH tăng liên tục trong các năm từ mức 89 nghìn tỉ đồng năm 2010 lên mức 157 nghìn tỉ đồng năm 2016, tăng gấp 2 lần qua 6 năm. Tốc độ tăng trưởng tín dụng luôn ở mức trên 6% và đạt tốc độ tăng trưởng cao10,7% vào năm 2016.
Nhằm đáp ứng nhu cầu vốn của người nghèo, nâng cao hiệu quả các chương trình tín dụng chính sách, giúp người nghèo có điều kiện phấn đấu vươn lên làm chủ cuộc sống, thoát nghèo bền vững, góp phần xây dựng nông thôn mới, theo PGS.TS Đỗ Thị Kim Hảo - Phó Giám đốc Học viện Ngân hàng - NHCSXH cần tập trung nguồn lực để hoàn thiện bộ máy quản trị, đa dạng và tăng trưởng các nguồn vốn tín dụng chính sách. Bên cạnh nguồn vốn tín dụng từ ngân sách nhà nước, NHCSXH phải đa dạng hoá các nguồn vốn thông qua nhiều phương thức huy động phù hợp với điều kiện thực tế như huy động nguồn vốn trên thị trường hay tìm kiếm các nguồn vốn từ nước ngoài. Các sản phẩm dịch vụ huy động tiền gửi phải đa dạng, minh bạch với tất cả các khách hàng, hấp dẫn không chỉ về lãi suất, kỳ hạn mà còn có tính linh hoạt trong lãi suất, trong các dịch vụ khác mà khách hàng có thể sử dụng được. Bên cạnh đó, NHCSXH cần tích cực tuyên truyền, quảng bá, phân tích ích lợi từ việc gửi tiền tiết kiệm để các cá nhân, tổ chức mạnh dạn mở tài khoản và gửi tiền vào ngân hàng.
Thêm vào đó, PGS.TS Đỗ Thị Kim Hảo cho rằng, NHCSXH cần hoàn thiện công tác thẩm định tín dụng. Đối với hộ nghèo, việc phân tách hoạt động sản xuất kinh doanh với chi tiêu thường xuyên thường không rõ ràng. Nguồn tiền để chi trả cho hoạt động tiêu dùng hàng ngày có thể xuất phát từ hoạt động sản xuất kinh doanh mà người nghèo vay vốn ngân hàng. Do đó, việc thẩm định tín dụng của NHCSXH cần bao trùm cả hoạt động kinh doanh, các nguồn thu nhập và chi tiêu của hộ gia đình để có thể đánh giá năng lực trả nợ của người nghèo.
Thứ ba, ngân hàng cần đa dạng phương thức cho vay, người nghèo không có đất canh tác hoặc sản phẩm của họ không bán được trên thị trường, NH cần xây dựng cơ chế cho vay gián tiếp thông qua việc cho vay các chủ dự án đầu tư, chủ cơ sở sản xuất kinh doanh. Theo phương thức này, NHCSXH sẽ không cho vay trực tiếp đối với người nghèo và các đối tượng chính sách do họ không có khả năng sử dụng vốn vay một cách hiệu quả do thiếu các nguồn lực cần thiết. Bằng việc cấp vốn cho các dự án đầu tư, chủ cơ sở sản xuất kinh doanh có cam kết sử dụng lao động là người nghèo và các đối tượng chính sách làm ra. Như vậy, NHCSXH có thể gián tiếp cấp tín dụng cho hộ nghèo.
Thứ tư, cần nâng cao năng lực của Tổ Tiết kiệm và vay vốn. Tổ Tiết kiệm và vay vốn đóng vai trò quan trọng trong gần như mọi khâu của quá trình cấp tín dụng, và rộng hơn là tham gia quản lý tín dụng của NHCSXH. Do vậy, NHCSXH phải hoàn thiện các hoạt động, nâng cao năng lực của mạng lưới Tổ tiết kiệm và vay vốn. Đặc biệt, cần ưu tiên lựa chọn người có đủ năng lực, phẩm chất và được tín nhiệm làm tổ trưởng.
