Trong năm 2016, Eximbank đã tổ chức đại hội cổ đông 2 lần nhưng vẫn chưa thông qua được các chỉ tiêu kinh doanh 2015 và 2016. Sau đó, Ngân hàng lên kế hoạch tổ chức đại hội vào tháng 8.2016, nhưng bị hoãn do Ngân hàng Nhà nước (NHNN) chỉ đạo kiểm tra, rà soát một số thông tin liên quan đến quyền đề cử, ứng cử của nhóm cổ đông. Tất cả những nội dung đại hội năm 2016 đã được quyết định chuyển hết sang cuộc họp năm 2017.
Mục tiêu lợi nhuận 2017 có quá cao?
Eximbank đã công bố kết quả kinh doanh (KQKD) hợp nhất chưa kiểm toán năm 2016 với lợi nhuận trước thuế đạt 390 tỷ đồng (tăng trưởng 542,25%), chỉ hoàn thành 39% kế hoạch đề ra là 1.000 tỷ đồng.
Kết quả kinh doanh không khả quan do cả tăng trưởng cho vay và huy động khách hàng kém. Trong khi đó tỷ lệ NIM cũng thu hẹp, thu nhập lãi thuần giảm. Cho dù vậy, các khoản thu nhập hoạt động khác tăng và chi phí dự phòng giảm. Ngân hàng tiếp tục bán nợ xấu cho VAMC trong năm ngoái và có thể sẽ trích lập cho trái phiếu VAMC nhận về trong 10 năm thay vì 5 năm.
Theo CTCK HSC phân tích, trong năm 2016, cho vay khách hàng tăng 2,51% lên 86,89 nghìn tỷ đồng. Tăng trưởng cho vay chỉ bắt đầu từ quý 4/2016. Cho vay ngắn hạn tăng 7,58% lên 34,02 nghìn tỷ đồng (bằng 39,14% tổng dư nợ cho vay) còn cho vay trung dài hạn giảm 0,5% xuống còn 52,87 nghìn tỷ đồng (bằng 60,85% tổng dư nợ cho vay).
Trong bối cảnh nhiều khó khăn, ngân hàng này vẫn tiếp tục đặt mục tiêu lợi nhuận khả quan trong năm nay. Trong năm 2017, ngân hàng đặt mục tiêu tăng trưởng tổng tài sản đạt 150.000 tỷ đồng, tương đương tăng 16%, huy động vốn đạt 120.000 tỷ đồng tăng 17% so với năm 2016.
Lỗ lũy kế, lại tiếp tục nói không với cổ tức
Năm 2016, ghi nhận số nợ xấu của Exixmbank tăng mạnh 63% lên 2.558 tỷ đồng, so với mức 1.574 tỷ đồng của năm 2015. Trong đó, nợ có khả năng mất vốn đạt 1.132 tỷ đồng, tăng 41% so với con số 802 tỷ đồng năm 2015. Đặc biệt, nợ dưới tiêu chuẩn tăng đột biến gần 5 lần lên mức 1.069 tỷ đồng so với 181 tỷ đồng của năm 2015.
Eximbank dành tới 70% lợi nhuận năm vừa qua để trích lập dự phòng. Cụ thể, lợi nhuận trước trích lập của Eximbank là 1.479 tỷ đồng, ngân hàng dành tới hơn 1.000 tỷ đồng trích lập, lợi nhuận trước thuế còn 390 tỷ đồng.
Tỷ lệ nguồn vốn ngắn hạn được sử dụng để cho vay trung dài hạn ở mức 53,2% (theo quy định của NHNN là không quá 60%), tỷ lệ dư nợ cho vay so với tổng tiền gửi đạt 79,2%. Hệ số an toàn vốn CAR hợp nhất là 17,1%, cao hơn so với mức quy định là 9%.
Tỷ lệ dư nợ cho vay chứng khoán trên tổng dư nợ của Eximbank là 6,29% vượt quy định theo quy định là 5%. Nguyên nhân chủ yếu do 7 khách hàng có dư nợ là 746 tỷ đồng chiếm 6,04% vốn điều lệ, có tài sản bảo đảm là gần 75 triệu cổ phiếu Sacombank. Do không thể xử lý được tài sản nên khoản vay hiện tại được chuyển nợ nhóm 3 và trích lập dự phòng theo quy định.
Eximbank cũg là ngân hàng chưa thể có cổ tức vì đã lỗi hẹn nhiều lần với các kỳ đại hội cổ đông. Ngoài những tranh cãi gay gắt trong trong năm 2015, 2016 khiến đại hội cổ đông không thể triển khai, tình hình “sức khỏe” của ngân hàng này cũng là vấn đề mà chắc chắn Ngân hàng Nhà nước sẽ có những can thiệp đến vấn đề chi trả cổ tức. Chưa kể, phần lớn lợi nhuận của Eximbank hiện đang bị bào mòn bởi trích lập dự phòng.
Thoái vốn ở Sacombank
Tại ĐHĐCĐ thường niên năm nay, HĐQT Eximbank trình cụ thể kế hoạch chuyển nhượng cổ phần tại Sacombank.
Eximbank vừa công bố dự thảo tài liệu phục vụ phiên họp đại hội đồng cổ đông thường niên 2017, trong đó có kế hoạch dự tính chuyển nhượng toàn bộ cổ phần tại Ngân hàng Sài Gòn Thương Tín (Sacombank) mà Eximbank đang sở hữu.
Eximbank có kế hoạch trên trước hết nhằm đảm bảo yêu cầu trong Thông tư 36 của NHNN về giới hạn, tỷ lệ an toàn trong hoạt động của tổ chức tín dụng, với quy định: “Ngân hàng thương mại chỉ được mua, nắm giữ cổ phiếu của một tổ chức tín dụng khác dưới 5% vốn cổ phần có quyền biểu quyết của tổ chức tín dụng khác đó”.
Tính đến cuối năm 2016, vốn điều lệ của Eximbank là 12.355 tỷ đồng. Hiện Eximbank sở hữu hơn 165 triệu cổ phiếu Sacombank, tương đương 8,76% vốn điều lệ Sacombank. Trong trường hợp giá cổ phiếu STB tăng so với giá trị hiện tại, lên mức là 15.000 đồng/cổ phiếu (ngày 4.4 là 12.400 đồng/cổ phiếu, tương đương giá trị nắm giữ cổ phiếu STB là 2.049 tỷ đồng, xấp xỉ 16,6% vốn điều lệ Eximbank) thì có thể tổng giá trị số cổ phiếu này sẽ vượt quá 20% vốn điều lệ của Eximbank.
Tuy nhiên, Sacombank cũng đang gặp nhiều vấn đề khó khăn. Chính vì vậy, việc thoái vốn tại ngân hàng này của Eximbank cũng không hẳn đã là suôn sẻ.
Khắc phục khoản lỗ 504,6 tỷ đồng liên quan đến Eximland
Trong cuộc họp lần này, Eximbank cũng sẽ giải trình và đưa ra phương án đã và đang khắc phục về vấn đề liên quan đến Eximland. Tổng mức ghi nhận kết quả kinh doanh liên quan đến việc bán các bất động sản cho Eximland đạt 1.116,7 tỷ đồng.
Năm 2014, ngân hàng đã tự khắc phục được 284,8 tỷ đồng và còn lại khoảng 831,8 tỷ đồng cần chỉnh sửa. Sau đó, phương án khắc phục được đưa ra trong năm 2015 chưa được đại hội thông qua. Do vậy, ngoài con số đã khắc phục được trong năm 2014, Eximbank đã hạch toán điều chỉnh hồi tố giảm lợi nhuận tại ngày 31.12.2014 là 948,6 tỷ đồng. Phương án điều chỉnh này được công ty kiểm toán KPMG xác nhận là phù hợp và được áp dụng hợp lý.
Trong dự thảo phương án khắc phục đối với khoản mục này, Eximbank dự kiến xử lý được 444 tỷ đồng bằng việc thu hồi các quỹ đã trích và khấu trừ thuế thu nhập doanh nghiệp đã nộp (khoảng 345 tỷ đồng) và bù đắp lợi nhuận giữ lại đến 31/12/2014 (khoảng 99 tỷ đồng). Số lũy kế còn lại khoảng 504,6 tỷ đồng dự kiến sẽ được bù đắp từ lợi nhuận sau thuế hàng năm sau khi trích lập các quỹ.
Chi vượt thù lao cho lãnh đạo Eximbank
Trong giai đoạn năm 2013-2015, thù lao của Hội đồng quản trị (HĐQT) và Ban kiểm soát (BKS) Eximbank dựa trên 1,5% của lợi nhuận sau thuế. Tổng mức chi thù lao cho HĐQT ngân hàng liên tục vượt quá mức so với kế hoạch chi đã được phê duyệt.
Trong 3 năm này, HĐQT và BKS đã nhận vượt hơn 51 tỷ đồng, tuy nhiên, với lợi nhuận còm cỏi vài chục tỷ đồng/năm nhưng HĐQT và BKS “lỡ tay” nhận trước tiền tỷ, nay họ sẽ phải trả lại cho Eximbank hàng chục tỷ đồng. Eximbank sẽ yêu cầu cac thành viên HĐQT và BKS phải nộp lại.
Dự kiến trong đại hội lần này, ngân hàng sẽ trình kế hoạch phê duyệt mức thù lao trong các năm là 14 tỷ đồng/ năm, từ đó tổng mức thù lao các thành viên HĐQT và ban kiểm soát phải nộp lại là gần 52 tỷ đồng.
Còn nhiều tồn đọng và bức xúc thêm nhiều năm cổ đông ngân hàng không được nhận cổ tức nên có lẽ ĐHCĐ lần này vấn đề thù lao của lãnh đạo ngân hàng sẽ có rất nhiều cổ đông quan tâm.
