Trách nhiệm người đứng đầu và tập thể lãnh đạo
Chiều 9.6, Quốc hội thảo luận về dự thảo Nghị quyết về việc lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do Quốc hội, HĐND bầu hoặc phê chuẩn (sửa đổi).
Đại biểu Mai Thị Phương Hoa (đoàn Nam Định) cho biết, khoản 2, điều 8 dự thảo Nghị quyết quy định: "Nghiêm cấm sử dụng hoặc hứa tặng, cho, ủng hộ tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất để vận động, lôi kéo, mua chuộc tác động đến đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND trong việc lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm".
Đại biểu đề nghị bổ sung vào khoản này cụm từ "hoặc lợi ích phi vật chất" để cho đầy đủ và bao quát mọi trường hợp hơn. Bởi lẽ “lợi ích phi vật chất” là những lợi ích không phải lợi ích vật chất, ví dụ như: tặng thưởng, đề xuất tặng thưởng các danh hiệu, giải thưởng; bầu cử, bổ nhiệm chức vụ; nâng điểm thi; hứa hẹn cho đi học,...
Ngoài ra, vì “tiền và tài sản” cũng chính là lợi ích vật chất, nên để thể hiện cho chính xác hơn, tôi đề nghị bổ sung cụm từ “lợi ích vật chất khác”. Đại biểu đề nghị, sửa đoạn này thành: “Nghiêm cấm sử dụng hoặc hứa tặng, cho, ủng hộ tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác hoặc lợi ích phi vật chất để vận động, lôi kéo, mua chuộc tác động…”.
Bà Hoa cho biết, theo báo cáo tổng kết việc thực hiện Nghị quyết số 85 của Ban Công tác đại biểu tại năm 2018 thì ở HĐND cấp xã cả nước có tổng số có 84.234 người được lấy phiếu tín nhiệm; trong đó, 186 người có trên 50% tổng số đại biểu đánh giá tín nhiệm thấp (chiếm 0,22%)...
Đại biểu cho rằng, theo báo cáo thì kết quả lấy phiếu tín nhiệm nêu trên đã phản ánh tương đối sát thực với tình hình kinh tế, xã hội và tình hình hoạt động của bộ máy chính quyền địa phương. Đồng thời, việc này sát với năng lực thực tiễn, sự tu dưỡng rèn luyện phẩm chất đạo đức, lối sống, tác phong công tác của những cán bộ được lấy phiếu tín nhiệm.
"Báo cáo cũng không ghi nhận trường hợp nào lợi dụng việc lấy phiếu tín nhiệm để gây mất đoàn kết nội bộ. Tuy nhiên, cũng cần phòng ngừa trường hợp để xảy ra hiện tượng mất đoàn kết nội bộ. Nhất là ở HĐND cấp xã ở một số ít địa phương thì tính chất dòng họ, làng xã tương đối "đậm đặc".
Số lượng đại biểu HĐND của 1 xã là không nhiều. Chỉ cần một người hoặc một nhóm người của dòng họ chiếm số đông trong xã chi phối hoặc thao túng số phiếu có thể lợi dụng việc lấy phiếu tín nhiệm làm giảm uy tín của người khác, gây chia rẽ, mất đoàn kết nội bộ", bà Hoa nói.
Chính vì vậy, đại biểu đề nghị bổ sung vào Điều 7 của dự thảo Nghị quyết một ý như sau: Người đứng đầu và tập thể lãnh đạo cơ quan, đơn vị phải chịu trách nhiệm trong trường hợp để xảy ra tình trạng lợi dụng việc lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm gây mất đoàn kết nội bộ.
Đồng thời, trong tổ chức thực hiện cần làm tốt việc nắm tình hình và công tác tư tưởng đề phòng ngừa từ sớm, từ xa việc lợi dụng lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm gây mất đoàn kết nội bộ.
Cán bộ có tín nhiệm thấp thì cho từ chức, đưa ra khỏi quy hoạch sớm
Đại biểu Nguyễn Anh Trí (đoàn Hà Nội) đánh giá, dự thảo nghị quyết lần này đã có nhiều thay đổi cơ bản, tiến bộ, đáp ứng nguyện vọng của nhân dân, cử tri.
Đi vào một số nội dung cụ thể, ông Trí băn khoăn với quy định về hệ quả đối với người được lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm. Điều 12 khoản 1 quy định: Những người phiếu tín nhiệm thấp từ 1/2 đến dưới 2/3, hoặc họ xin từ chức luôn hoặc sẽ bỏ phiếu tín nhiệm tại kỳ họp đó hoặc kỳ gần nhất.
Theo đại biểu, những cán bộ có tín nhiệm thấp cần kịp thời xem xét đưa ra khỏi quy hoạch, cho từ chức, miễn nhiệm hoặc bố trí công tác khác thấp hơn hiện tại, mà không chờ hết nhiệm kỳ. “Tôi mạnh dạn đề nghị, làm sao bỏ tại kỳ họp đó luôn. Vì đây là công tác tổ chức cán bộ, để càng lâu càng khó làm, dễ tiêu cực xảy ra” – đại biểu Nguyễn Anh Trí phân tích.
Ngoài ra, đại biểu Nguyễn Anh Trí cũng nêu, trong dự thảo Nghị quyết chưa đề cập tới nhóm đối tượng người vừa nhậm chức, người được bổ nhiệm giữa nhiệm kỳ. Đại biểu cho rằng, cán bộ nhậm chức từ 100 ngày trở lên là có thể đưa vào lấy phiếu tín nhiệm.
