Đây là điểm mới tại dự thảo lần 3 Nghị định kinh doanh xăng dầu Bộ Công Thương gửi Bộ Tư pháp thẩm định. Tại dự thảo, số dư quỹ này dự kiến không để tại doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu như hiện nay, mà sẽ do Nhà nước nắm giữ. Việc sử dụng quỹ theo quy định Luật Giá 2023 (có hiệu lực từ ngày 1.7).
Bộ Tài chính sẽ hướng dẫn doanh nghiệp chuyển, nộp số dư Quỹ bình ổn xăng dầu vào ngân sách, theo dự thảo nghị định.
Trao đổi với Lao Động, bà Nguyễn Thúy Hiền - Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương) - cho biết, Quỹ bình ổn giá xăng dầu tại dự thảo Nghị định hiện nay là thực hiện theo quy định của Luật giá 2023.
Luật giá quy định có 5 biện pháp bình ổn, trong đó có biện pháp thứ 5 là sử dụng Quỹ bình ổn đối với mặt hàng đã thành lập quỹ. Các bộ, ngành xây dựng phương án bình ổn giá gửi Bộ Tài chính tổng hợp trình Chính phủ cho phép về mặt chủ trương, sau khi có chủ trương các bộ, ngành tổ chức thực hiện. Biện pháp bình ổn là có thời hạn. Việc trích hay chi quỹ này phải theo Luật Giá.
Quỹ bình ổn xăng dầu được lập theo Nghị định 84/2009 của Chính phủ về kinh doanh xăng dầu và các nghị định sửa đổi sau này (Nghị định 83 và Nghị định 95). Quỹ này không nằm trong cân đối ngân sách nhà nước, do 36 doanh nghiệp xăng dầu đầu mối tự thu chi, quản lý tại một tài khoản ngân hàng riêng.
Kết luận của Thanh tra Chính phủ công bố cuối 2023 cho thấy, có 7 đầu mối xăng dầu đã sử dụng sai mục đích Quỹ bình ổn giá, không kết chuyển tiền về tài khoản quỹ mà để lại tài khoản thanh toán của doanh nghiệp, số tiền là 7.927 tỉ đồng.
Một số chủ doanh nghiệp, như trường hợp Xuyên Việt Oil, đã chiếm dụng, sử dụng sai mục đích quỹ này. Bộ Công an khi góp ý, đề nghị Bộ Công Thương, Tài chính đánh giá kỹ vai trò, tác dụng của quỹ này trong ổn định giá xăng dầu.
Trước đó, nhiều ý kiến doanh nghiệp, chuyên gia đề xuất bỏ quỹ này, thay thế bằng các công cụ điều hành khác như thuế phí, dự trữ xăng dầu quốc gia. Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam đề xuất giao một cơ quan nhà nước trực tiếp quản lý. Việc này nhằm khắc phục những bất cập về tình trạng sử dụng quỹ như thời gian qua, minh bạch các thông tin.
