Chọn cây lúa cho mô hình lúa - tôm
Cà Mau có hơn 51.000ha diện tích lúa - tôm, năng suất lúa đạt từ 3,5-3,6 tấn/ha; sản lượng tôm nuôi trung bình từ 400-460kg/ha/năm. Con số này tại Sóc Trăng là trên 46.000ha và Bạc Liêu trên 37.000ha, Kiên Giang trên 46.000ha. Mô hình lúa - tôm được xác định là bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu. Tuy nhiên, để có một mô hình mà diện tích tăng hằng năm không phải là chuyện dễ.
Ông Lương Ngọc Lân - nguyên Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (NNPTNT) Bạc Liêu - nhớ lại: “Cách đây 20 năm, chuyện người dân Bạc Liêu ồ ạt phá đập để nuôi tôm đã trở thành điểm nóng. Người dân không còn mặn mà với cây lúa mùa, thích nuôi tôm. Chúng tôi mạnh dạn tham mưu cho tỉnh thí điểm cho nuôi tôm nhưng không quên trồng lúa trên đất nuôi tôm”.
Gần 20 năm định hình mô hình sản xuất trên vùng đất mặn ven biển, gần đây, các tỉnh Bạc Liêu, Cà Mau, Sóc Trăng, Kiên Giang hướng đến sản xuất lúa chất lượng, lúa thơm trên đất lúa - tôm. Sóc Trăng đã thành công với việc đưa bộ giống ST vào sản xuất trên đất lúa tôm này. Đầu tiên là ST5, rồi đến ST20, ST24 và gần đây là ST25 - giống lúa cho ra hạt gạo “ngon nhất thế giới”.
Ông Lương Minh Quyết - Giám đốc Sở NNPTNT Sóc Trăng - nhận định: “Chúng tôi đã chuyển trên 50% diện tích cây lúa từ lúa thường sang lúa đặc sản, lúa thơm. Riêng lúa trên đất tôm, tỉnh ưu tiên phát triển lúa ST24, ST25 nhằm xây dựng nguồn nguyên liệu cho sản phẩm gạo ngon nhất thế giới”.
Cà Mau, Kiên Giang cũng chọn bộ giống ngoài việc thích nghi với mô hình còn hướng đến chất lượng gạo, nhằm năng cao giá trị.
Hướng đến tôm sạch
Cà Mau khuyến cáo, tuyên truyền, vận động nông dân chú trọng chuyển đổi cơ cấu giống lúa từ chất lượng thấp sang trồng các giống lúa có chất lượng cao, thích ứng với biến đổi khí hậu, giống phù hợp với vùng đất nhiễm mặn như: ST20, ST24, OM2517, lúa lai BT-E1 và sử dụng nhóm giống lúa chất lượng cao OM5451, OM6162, Camau1, Camau2... Theo ông Lê Văn Sử - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau, việc sản xuất lúa chất lượng như vậy, đồng nghĩa với việc sử dụng ít phân bón. Điều này có ý nghĩa quan trọng đối với nuôi tôm vụ sau. Con tôm vì vậy cũng sạch, không có kháng sinh, chất lượng cao. Thực tế, Cà Mau đã xây dựng được vùng nguyên liệu tôm sạch tại hầu hết các địa phương. Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân, việc xây dựng thương hiệu tôm sạch cho tỉnh vẫn vấp phải những khó khăn nhất định.
Trong khi đó, tại Bạc Liêu, các doanh nghiệp, hợp tác xã tôm sạch lần lượt ra đời. Gần đây, một doanh nghiệp ký kết với trên 5.000 hộ nông dân nuôi tôm tại mô hình lúa - tôm cung cấp sản phẩm tôm sạch cho doanh nghiệp. Bù lại doanh nghiệp hỗ trợ con giống, kỹ thuật cho các hộ nuôi. Nói về mô hình này, ông Lưu Hoàng Ly - Giám đốc Sở NNPNT Bạc Liêu - cho hay: “Bạc Liêu được Chính phủ giao xây dựng thủ phủ tôm. Chúng tôi đã làm cầu nối cho doanh nghiệp ký kết với người nuôi tôm nhằm hướng đến tôm sạch, xây dựng thương hiệu tôm Bạc Liêu”.
Gạo ngon, tôm sạch là mục đích các tỉnh ven biển Đồng bằng sông Cửu Long hướng đến. Vấn đề còn lại là cần quảng bá thương hiệu này rộng rãi đến người tiêu dùng.
