Đánh nhiều không kịp... thở
Trận đấu gần nhất mà cầu thủ đội tuyển bóng chuyền nữ Việt Nam trình diễn chuyên môn cho khán giả trên sân nhà là chung kết gặp đội nữ Thái Lan tại lượt đầu giải bóng chuyền nữ Đông Nam Á – SEA V.League 2023 (tối ngày 6.8).
Trận đấu trên, chúng ta đã thua với tỉ số 1-3. Nhìn toàn cục diện của trận đấu, chúng ta có lúc đánh ngang ngửa với đội tuyển bóng chuyền nữ Thái Lan nhưng về thể lực thì cầu thủ Việt Nam đã bị bào mòn, đi xuống đáng kể.
Huấn luyện viên Nguyễn Tuấn Kiệt gần như chỉ giữ những người chính trên sân như Trần Thị Thanh Thúy, Hoàng Thị Kiều Trinh, Đoàn Thị Lâm Oanh, Trần Tú Linh, Nguyễn Khánh Đang, Đinh Thị Trà Giang, Nguyễn Thị Trinh thi đấu phần lớn thời gian trận đấu.
Trái ngược điều này, bên kia mành lưới, huấn luyện viên đội tuyển bóng chuyền nữ Thái Lan liên tục thay đổi vị trí trong 14 cầu thủ mình có tại từng hiệp và kể như, không tay đập nào cho thấy bị xuống sức.
Từ đầu năm đến trước khi lượt thứ hai của giải SEA V.League 2023 diễn ra (bắt đầu từ ngày 11.8), tuyển bóng chuyền nữ Việt Nam đã dự 5 giải quốc tế. Thống kê cho thấy, Trần Thị Thanh Thúy và 13 cầu thủ của đội hình chính thức của đội tuyển bóng chuyền nữ Việt Nam đã đánh 19 trận quốc tế gồm tại giải cúp các câu lạc bộ nữ châu Á 2023 (thi đấu năm trận), SEA Games 32 (năm trận), AVC Challenge Cup 2023 (sáu trận), FIVB Challenge cup 2023 (một trận chính thức, một trận giao hữu), SEA V.League 2023 (ba trận lượt đi).
Các giải còn lại mà đội tuyển bóng chuyền nữ Việt Nam sẽ thi đấu gồm lượt thứ hai SEA V.League 2023, VTV Cup 2023, giải vô địch châu Á 2023, ASIAD 19, cúp các câu lạc bộ nữ thế giới 2023. Thông thường, bóng chuyền nữ (cấp đội tuyển) chỉ được dự khoảng 2-3 giải quốc tế/năm.
Riêng năm 2023, đội tuyển bóng chuyền nữ Việt Nam được tăng gấp ba lần số giải như thế. Đến bây giờ, cầu thủ của đội tuyển gần như chưa được nghỉ ngơi, thi đấu từ tháng 4.2023. Huấn luyện viên Nguyễn Tuấn Kiệt của đội tuyển bóng chuyền nữ Việt Nam đã chia sẻ sau trận chung kết giữa Việt Nam và Thái Lan tại nhà thi đấu tỉnh Vĩnh Phúc (tối 6.8) với quan điểm rằng, cơ hội thi đấu quốc tế dành cho cầu thủ đã tăng lên đáng kể nên từ đấy từng con người đã thay đổi hiệu quả hơn về chuyên môn.
Tuy nhiên, phương thức thực hiện sẽ cần sự khoa học và có tính toán kĩ ở những năm tiếp theo thì sẽ tạo được tính hiệu quả tốt nhất.
Năm 2024 lại ít giải
Sự chia sẻ ấy của ông Kiệt không phải không có lý. Bởi vì, việc quá tải do dự nhiều giải đấu quốc tế đối với đội tuyển bóng chuyền nữ Việt Nam có thể chỉ xảy ra năm nay. Năm 2024, dự liệu đội tuyển bóng chuyền nữ sẽ không có nhiều giải đáng kể như vậy.
Trước tiên, các Đại hội gồm SEA Games và ASIAD không tổ chức ở năm 2024. Giải bóng chuyền vô địch châu Á sẽ không diễn ra do được tổ chức theo chu kì hai năm/lần, thay vào đó có thể là Cúp bóng chuyền châu Á. Giải bóng chuyền quốc tế Đông Nam Á – SEA V.League chưa xác định cụ thể sẽ tổ chức năm 2024 hay không.
Duy nhất, giải AVC Challenge Cup được Liên đoàn bóng chuyền châu Á lên kế hoạch tổ chức thường niên tạo cơ hội cho các đội tuyển bóng chuyền quốc gia (nam, nữ) của châu lục được thi đấu tìm cơ hội tranh vé dự FIVB Challenge Cup của bóng chuyền thế giới.
Giải được tổ chức theo thời điểm nào sẽ do các quy định về thời gian được thống nhất từ trước và cơ hội sẽ đến với từng đội tuyển bóng chuyền của từng quốc gia nếu xem đó là giải cần thiết phải tham dự. Người làm chuyên môn đang chờ đợi nhất là một chiến lược phát triển lâu dài về chuyên môn cho bóng chuyền Việt Nam từ Liên đoàn bóng chuyền Việt Nam.
Bởi vì, chúng ta không chỉ chờ vào việc nếu thiếu giải, nhà quản lý sẽ tìm gấp giải trong một năm rồi dồn sức cho một đội tuyển bóng chuyền quốc gia góp mặt. Bóng chuyền còn cần chương trình phát triển cầu thủ trẻ, chương trình phát triền đào tạo trọng tài quốc tế, chương trình về mục tiêu thành tích chuyên môn cụ thể. Chúng ta đã bỏ qua việc không dự các giải bóng chuyền trẻ cấp U như U16, U19 ở châu Á thời điểm hiện tại.
Tại giải như vậy (đang được Liên đoàn bóng chuyền châu Á tổ chức), nhiều đội bóng chuyền trẻ của nhiều quốc gia góp mặt và tạo cơ hội tối đa cho cầu thủ tiềm năng thi đấu để phát triển tương lai. Về trọng tài quốc tế, bóng chuyền Việt Nam thiếu trọng tài được mời tham gia điều hành các giải quốc tế cấp châu Á hay cấp thế giới nhưng vẫn chưa tìm được người tham dự các lớp quốc tế để thi vượt kiểm tra chuyên môn.
Các trọng tài của chúng ta tham gia điều hành ở SEA Games, giải AVC Challenge Cup 2023 đều là quy định bắt buộc phải có. Nghĩa là, đội tuyển quốc gia nào tham dự đều phải có trọng tài tham gia điều hành. Thứ nữa, định hướng cho một đội tuyển quốc gia phát triển nguồn lực mạnh nhất là cần tập trung quân số từ 28 đến 30 cầu thủ giúp ban huấn luyện đăng kí vận động viên dự giải xen kẽ thay vì chỉ được tập huấn ít người và huấn luyện viên không thể có người thay thế, mãi chỉ dùng một đội hình.
