Người đứng đầu Tổ chức Y tế Thế giới Tedros Adhanom Ghebreyesus cho biết: “Là nhà nghiên cứu về sốt rét, tôi từng mơ đến một ngày chúng ta sẽ có một loại vaccine an toàn và hiệu quả chống lại bệnh sốt rét. Bây giờ chúng ta đã có 2 loại”.
Vaccine R21/Matrix-M mới do Đại học Oxford của Anh phát triển và Viện Huyết thanh Ấn Độ sản xuất, đã được phê duyệt để sử dụng ở Burkina Faso, Ghana và Nigeria.
Năm 2021, vaccine RTS,S do gã khổng lồ dược phẩm GSK của Anh sản xuất đã trở thành loại vaccine đầu tiên được WHO khuyến nghị để ngăn ngừa bệnh sốt rét ở trẻ em tại những khu vực có tỉ lệ lây truyền bệnh sốt rét từ trung bình đến cao.
“Nhu cầu về vaccine RTS,S vượt xa nguồn cung. Do vậy, loại vaccine thứ hai này là một công cụ bổ sung quan trọng để bảo vệ nhanh hơn cho nhiều trẻ em và đưa chúng ta đến gần hơn với tầm nhìn về một tương lai không có bệnh sốt rét” - ông Tedros nói.
AFP cho hay, gần một nửa dân số thế giới sống ở khu vực có nguy cơ cao về bệnh sốt rét, với phần lớn ca mắc bệnh và tử vong xảy ra ở châu Phi.
Giám đốc khu vực châu Phi của WHO - Tiến sĩ Matshidiso Moeti - cho hay, loại vaccine sốt rét mới có tiềm năng lớn cho châu Phi thu hẹp khoảng cách rất lớn giữa cung và cầu.
Các chương trình thí điểm giới thiệu vaccine RTS,S ở 3 quốc gia - Ghana, Kenya và Malawi - đã giúp 1,7 triệu trẻ em được tiêm ít nhất một liều vaccine kể từ năm 2019.
Những chương trình này đã làm giảm đáng kể các dạng bệnh sốt rét nghiêm trọng và gây tử vong cũng như giảm tỉ lệ tử vong ở trẻ em.
Theo WHO, ít nhất 28 quốc gia châu Phi có kế hoạch giới thiệu vaccine sốt rét do WHO khuyến nghị trong chương trình tiêm chủng quốc gia.
Vaccine RTS,S sẽ được giới thiệu ở một số nước châu Phi vào đầu năm 2024 và vaccine R21 dự kiến có mặt vào giữa năm 2024.
Hai loại vaccine này có tỉ lệ hiệu quả tương tự khoảng 75% khi được sử dụng trong cùng điều kiện. Một liều vaccine R21/Matrix-M có giá từ 2 đến 4 USD.
Ngoài bệnh sốt rét, WHO còn khuyến nghị một loại vaccine sốt xuất huyết mới, Qdenga, cho trẻ từ 6 đến 16 tuổi ở những khu vực mà căn bệnh này là vấn đề sức khỏe cộng đồng lớn.
Các chuyên gia của WHO cũng đề xuất một loại vaccine viêm màng não mới, Men5CV, có tác dụng bảo vệ chống lại 5 loài vi khuẩn gây bệnh.
