Củng cố sự hiện diện
Tổng thống Mỹ Joe Biden thăm Ba Lan trong tuần này để thúc đẩy hợp tác giữa Mỹ và Ba Lan cũng như nỗ lực chung của hai nước nhằm hỗ trợ Ukraina và củng cố NATO, Nhà Trắng thông báo vào đầu tháng 2. Ông Joe Biden sẽ có bài phát biểu trong ngày 21.2 và gặp Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda cùng các đồng minh Đông Âu và trao đổi về Ukraina. Trước đó, ngày 20.2, Tổng thống Joe Biden đã lần đầu tiên thăm Kiev kể từ khi chiến sự nổ ra.
Ngày 19.2, Thủ tướng Ba Lan Mateusz Morawiecki tiết lộ, nước này đang đàm phán với chính quyền ông Biden về việc tăng cường sự hiện diện của quân đội Mỹ trong chuyến thăm của người đứng đầu Nhà Trắng. Năm ngoái, ông Joe Biden từng nói rằng, Mỹ sẽ thành lập một trụ sở quân đội thường trực mới ở Ba Lan.
Quân đội Mỹ lần đầu được cử tới Ba Lan năm 2017 trong nỗ lực của NATO nhằm củng cố mặt trận phía đông của liên minh. Vài nghìn quân tiếp viện đã được đưa tới nước này trước khi xung đột Nga - Ukraina bùng phát vào đầu năm ngoái và hiện có khoảng 11.000 quân nhân tại ngũ ở Ba Lan trên cơ sở luân phiên.
Kể từ xung đột Ukraina, NATO đã tăng cường hiện diện quân đội khắp Châu Âu. Tháng 6 năm ngoái, ông Biden lần đầu tiên tuyên bố Mỹ đóng quân thường trực tại Ba Lan. Lực lượng thường trực không bao gồm các binh sĩ chiến đấu, nhằm tuân thủ thỏa thuận năm 1997 giữa Nga và NATO, trong đó liên minh đồng ý giữ các đơn vị chiến đấu bên ngoài Đông Âu.
Ba Lan - giáp với cả Ukraina và Belarus - là nguồn hỗ trợ chính cho Ukraina kể từ khi xung đột bắt đầu. Nước này tiếp nhận hơn 1,5 triệu người tị nạn Ukraina và chi hàng tỉ USD để cung cấp nhà ở, chăm sóc sức khoẻ và các dịch vụ khác.
Sự dịch chuyển của NATO ở sườn đông
Theo Politico, chuyến thăm Ba Lan của ông Joe Biden giống như lời nhắc nhở rằng các nước phương Tây vẫn có sức ảnh hưởng tại sườn đông của NATO.
Trong chuyến thăm Ba Lan tuần này, ông Joe Biden sẽ ngồi lại với các nhà lãnh đạo trong liên minh "Bucharest Nine" - gồm Bulgaria, Cộng hòa Czech, Estonia, Hungary, Latvia, Litva, Ba Lan, Romania và Slovakia - vào ngày 22.2. Liên minh Bucharest Nine - hình thức không chính thức tập hợp khu vực để đối thoại với Mỹ và đôi khi là các đối tác khác - là một trong những phương tiện mà các chính quyền khu vực đang sử dụng để thể hiện lợi ích của họ.
Trong khi sườn đông của NATO hối thúc các đối tác phương Tây gửi vũ khí tới Ukraina thì cán cân sức mạnh vẫn chưa hoàn toàn bị đảo lộn. Giới chức Washington có ảnh hưởng lớn nhất trong liên minh phương Tây, với số nước Tây Âu dẫn đầu.
Và ở giai đoạn này của xung đột, khi Ukraina thúc đẩy quyên góp vũ khí hiện đại nhất - máy bay chiến đấu, xe tăng tiên tiến, hệ thống tên lửa tầm xa - thì các nền kinh tế và dân số lớn nhất của liên minh là tâm điểm. Tuy nhiên, ngay cả một số quốc gia ở phía đông có máy bay cũng chưa sẵn lòng hành động nếu không có các đối tác phương Tây...
Một thách thức khác với những người ủng hộ tiếng nói mạnh mẽ ở phía đông trong NATO là bản thân sườn phía đông rất đa dạng. Họ có những ưu tiên khác nhau và có một số nước thân thiện với Nga.
Trong khi đó, Tổng Thư ký NATO Jens Stoltenberg đã nhắc lại rằng, các thành viên liên minh phương Tây đóng vai trò bảo vệ sườn phía đông. Khi được hỏi liệu trọng tâm của NATO có đang dịch chuyển về phía đông hay không, ông nói trong một cuộc hội thảo ở Munich rằng: “Điều đã dịch chuyển về phía đông là sự hiện diện của NATO". Tuy nhiên, ông nói thêm, “tất nhiên nhiều binh sĩ trong số đó đến từ phía tây của liên minh - vì vậy điều này cho thấy NATO gắn kết với nhau như thế nào và chúng tôi hỗ trợ lẫn nhau như thế nào?”.
