Rafael Grossi - Tổng Giám đốc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) - cho biết: “Chúng ta phải làm mọi thứ có thể để tạo điều kiện thuận lợi cho sự đóng góp của năng lượng hạt nhân. Rõ ràng hạt nhân tồn tại và đóng vai trò quan trọng”.
AP cho hay, 34 quốc gia, bao gồm Mỹ, Trung Quốc, Pháp, Anh và Saudi Arabia, cam kết “làm việc để khai thác toàn bộ tiềm năng của năng lượng hạt nhân thông qua thực hiện các biện pháp như tạo điều kiện để hỗ trợ và tài trợ cho việc kéo dài tuổi thọ của các lò phản ứng hạt nhân hiện có, xây dựng các nhà máy điện hạt nhân mới và sớm triển khai các lò phản ứng tiên tiến".
Thông cáo tại hội nghị nêu rõ: “Chúng tôi cam kết hỗ trợ tất cả các quốc gia, đặc biệt là các quốc gia hạt nhân mới nổi, về năng lực và nỗ lực bổ sung năng lượng hạt nhân vào tổ hợp năng lượng của các quốc gia đó".
Tại Hội nghị Thượng đỉnh Hạt nhân, ông Fatih Birol - Giám đốc điều hành Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) - nhấn mạnh: “Nếu không có sự hỗ trợ của năng lượng hạt nhân, chúng ta không có cơ hội đạt được các mục tiêu về khí hậu đúng thời hạn. Năng lượng tái tạo sẽ đóng vai trò chính về mặt điện năng nhưng chúng ta cũng cần năng lượng hạt nhân, đặc biệt là ở những quốc gia không có tiềm năng năng lượng tái tạo lớn. Chúng ta phải làm bất cứ điều gì có thể để tăng công suất hạt nhân hiện chỉ chiếm chưa đến 10% sản lượng điện toàn cầu".
Theo IAEA, Hội nghị Thượng đỉnh ngày 21.3 là cuộc họp cấp cao nhất từ trước đến nay chỉ tập trung vào chủ đề năng lượng hạt nhân.
Tại Hội nghị Thượng đỉnh do Thủ tướng Bỉ Alexander De Croo và Tổng Giám đốc IAEA Rafael Mariano Grossi đồng chủ trì, các nhà lãnh đạo thế giới tập trung thảo luận về cách sử dụng năng lượng hạt nhân để thúc đẩy phát triển bền vững.
Theo Reuters, tại Hội nghị Thượng đỉnh ở Brussels, lãnh đạo các nước châu Âu ủng hộ hạt nhân và các chuyên gia năng lượng đã kêu gọi hồi sinh năng lượng hạt nhân. Người đứng đầu cơ quan nguyên tử Liên Hợp Quốc IAEA Rafael Grossi lưu ý, tài chính là vấn đề then chốt và nhấn mạnh hạt nhân cần được xử lý trên một sân chơi bình đẳng với các dự án năng lượng khác.
Thủ tướng Bỉ Alexander De Croo đề nghị mời Ngân hàng Đầu tư châu Âu tài trợ cho các lò phản ứng hạt nhân mới. Ông De Croo cũng nhận định, chuỗi cung ứng công nghiệp hạt nhân châu Âu cần ngắt kết nối với Nga càng nhanh càng tốt, đồng thời cân bằng các hoạt động hiện có. Một số nước châu Âu phụ thuộc vào công nghệ và uranium của Nga để cung cấp và bảo trì các lò phản ứng hạt nhân.
Hội nghị Thượng đỉnh Hạt nhân ngày 21.3 diễn ra sau khi năng lượng hạt nhân được đưa vào Bản Đánh giá Toàn cầu (Global Stock Take) tại Hội nghị lần thứ 28 Các bên tham gia Công ước khung của Liên Hợp Quốc về Biến đổi khí hậu (COP28) năm 2023 ở Dubai, kêu gọi đẩy nhanh triển khai năng lượng hạt nhân cùng các nguồn năng lượng carbon thấp khác.
Sau sự cố hạt nhân Fukushima ở Nhật Bản năm 2011, năng lượng hạt nhân không còn được ưa chuộng ở châu Âu vì những lo ngại về an toàn. Đức đóng cửa ngay lập tức 6 nhà máy hạt nhân và loại bỏ dần các lò phản ứng còn lại. Ba cơ sở hạt nhân cuối cùng của Đức đã ngừng hoạt động vào tháng 4.2023.
Tuy nhiên, nhu cầu tìm giải pháp thay thế cho khí đốt Nga sau khi xung đột nổ ra ở Ukraina năm 2022 và Liên minh châu Âu cam kết cắt giảm 55% lượng khí thải nhà kính vào năm 2030 đã khơi lại mối quan tâm đến năng lượng hạt nhân.
Dù vậy, các nước EU vẫn chia rẽ về việc có nên thúc đẩy năng lượng hạt nhân hay không, trong đó một phe do Pháp dẫn đầu tin rằng việc phát triển năng lượng hạt nhân là rất quan trọng và phe còn lại gồm các nước chống hạt nhân, muốn tập trung vào các nguồn năng lượng tái tạo như gió và mặt trời, dẫn đầu là Áo và Đức.
