AP đưa tin, ngày 17.4, các nhà lãnh đạo EU tuyên bố sẽ tăng cường các biện pháp trừng phạt Iran trong bối cảnh ngày càng có nhiều lo ngại rằng cuộc tấn công chưa từng có của Tehran vào Israel ngày 13.4 có thể gây ra một cuộc chiến rộng lớn hơn ở Trung Đông.
EU đã áp dụng trừng phạt với Cộng hòa Hồi giáo nhưng Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cho biết, các biện pháp mới sẽ nhắm vào “những người đang giúp sản xuất tên lửa và máy bay không người lái mà Iran sử dụng trong cuộc tấn công hôm 13.4”.
Trong một tuyên bố được đưa ra sau ngày đầu tiên của hội nghị thượng đỉnh, các nhà lãnh đạo cảnh báo, EU sẽ thực hiện các biện pháp hạn chế hơn nữa đối với Iran, đặc biệt là liên quan đến phương tiện bay không người lái và tên lửa.
Tuyên bố cũng kêu gọi Iran và các lực lượng ủy nhiệm của nước này ngừng mọi cuộc tấn công, đồng thời kêu gọi tất cả các bên kiềm chế tối đa và kiềm chế mọi hành động có thể làm gia tăng căng thẳng trong khu vực.
Cao ủy EU về chính sách an ninh - đối ngoại, ông Josep Borrell đã giao nhiệm vụ cho cấp dưới đưa ra các biện pháp mới nhưng việc mở rộng các biện pháp trừng phạt không phải là một bước đơn giản khi EU nhắm mục tiêu vào những người chịu trách nhiệm chế tạo máy bay không người lái và mở rộng danh sách đó để bao gồm cả tên lửa. Ông Borrell nói rằng, các lực lượng ủy nhiệm được Iran hậu thuẫn ở Lebanon, Iraq và Syria cũng có thể là mục tiêu bị trừng phạt.
Các nhà lãnh đạo EU cũng tìm kiếm các biện pháp trừng phạt đối với những người cung cấp cho Iran linh kiện để chế tạo máy bay không người lái. Các biện pháp này đã được phê duyệt vào tháng 7.2023 nhưng ông Borrell cho biết, đang cân nhắc có nên mở rộng danh sách linh kiện hay tìm cách ngăn chặn việc lách các lệnh trừng phạt hay không.
Thủ tướng Bỉ Alexander De Croo, quốc gia hiện giữ chức chủ tịch luân phiên EU cho biết, quan điểm của ông là "Lực lượng Vệ binh Cách mạng Iran nên được đưa vào danh sách trừng phạt" và đây "sẽ là một tín hiệu rất quan trọng".
Nhưng điều đó sẽ đặt ra những thách thức pháp lý. Một quốc gia thành viên EU sẽ phải cung cấp bằng chứng cho thấy Lực lượng Vệ binh Cách mạng đã tham gia vào các hành động khủng bố chống lại họ - điều mà cho đến nay chưa có quốc gia nào tuyên bố.
Cố vấn an ninh quốc gia Nhà Trắng Jake Sullivan cho hay, Mỹ cũng đang chuẩn bị các biện pháp trừng phạt mới nhắm vào chương trình tên lửa và máy bay không người lái của Iran cũng như các thực thể hỗ trợ Lực lượng Vệ binh Cách mạng và Bộ Quốc phòng Iran.
Các nhà lãnh đạo EU cũng nhắc lại lời kêu gọi ngừng bắn ngay lập tức ở Gaza và thả con tin, cũng như cung cấp “quyền tiếp cận đầy đủ, nhanh chóng, an toàn và không bị cản trở đối với viện trợ nhân đạo trên quy mô lớn cho những người Palestine đang cần giúp đỡ”.
Chủ tịch Hội đồng châu Âu Charles Michel, người chủ trì hội nghị thượng đỉnh cho biết, các nhà lãnh đạo đã đồng ý rằng châu Âu cũng nên cung cấp trợ giúp nhanh chóng hơn. “Đây không phải là vấn đề tính bằng tháng mà là vấn đề tính bằng ngày và tuần. Điều quan trọng là chúng tôi phải thực hiện được điều đó” - ông phát biểu với báo giới.
Ngày 18.4, hội nghị thượng đỉnh tập trung vào cách tăng cường khả năng cạnh tranh của EU và cải thiện thị trường chung.
