Đức - khách mua dầu thô hàng đầu của Nga ở Châu Âu trước chiến sự Ukraina - đang tìm cách thay thế dầu của Nga bằng nguồn cung từ Kazakhstan.
Ba Lan - nước láng giềng của Đức - cũng có chung mục tiêu dừng mua dầu của Nga nhưng dường như lỡ hạn đặt ra trong ít nhất 1 hoặc 2 tháng.
Diễn biến tiếp theo quan trọng không chỉ với nhu cầu nhiên liệu trong nước của cả Ba Lan và Đức mà còn với nguồn cung dầu thô toàn cầu, Bloomberg lưu ý.
Khi hai nước không mua dầu, Nga càng cần phải đẩy mạnh dầu vào thị trường toàn cầu thông qua vận chuyển bằng đường biển cho những khách hàng ở Châu Á. Điện Kremlin thậm chí đã thảo luận về việc cắt giảm sản lượng dầu trong bối cảnh G7 trừng phạt.
Ba Lan và Đức tham gia lệnh cấm của Liên minh Châu Âu (EU) với hầu hết dầu của Nga chuyển bằng đường biển bắt đầu từ ngày 5.12.
Tuy nhiên, hai nước này cũng là khách mua dầu thô lớn của Nga thông qua nhánh phía bắc của hệ thống đường ống dẫn dầu khổng lồ Druzhba. Dầu được đưa qua đường ống này tới hai nhà máy lọc dầu ở miền đông nước Đức và các nhà máy ở Ba Lan.
Dầu của Nga vận chuyển qua đường ống đó không chịu lệnh cấm vận nhưng đầu năm nay, Đức và Ba Lan cam kết sẽ ngừng nhận dầu qua đường ống Druzhba vào cuối năm nay, tức ngày 31.12.
Tuy nhiên, việc tìm nguồn cung dầu thay thế có chất lượng và khối lượng tương tự cho Đức và Ba Lan gặp nhiều trở ngại từ góc độ kỹ thuật và logistics, nhất là bởi các nhà máy lọc dầu của Đức ở trong nội địa và từ lâu nhận dầu Urals của Nga qua Druzhba.
Trong khi đó, Ba Lan lập luận rằng nước này cần các biện pháp trừng phạt của EU để có thể thực hiện cam kết ngừng nhập dầu của Nga, do đó dự kiến bắt đầu triển khai trong năm tới.
Trong tháng 1.2023, kế hoạch vận chuyển của Transneft PJSC gồm vận chuyển 500.000 tấn dầu thô của Nga tới Ba Lan qua Belarus, ông Igor Dyomin, phát ngôn viên của nhà điều hành đường ống Nga thông tin.
Trước đó, Bộ trưởng khí hậu Ba Lan Anna Moskwa nhắc lại rằng, ngừng dòng dầu từ nhà sản xuất Nga Tatneft qua đường ống sẽ cần các biện pháp trừng phạt.
Vài tuần trước, giới chức Ba Lan cũng ra tín hiệu cho biết sẽ tiếp tục mua dầu của Nga.
Nhà máy lọc dầu duy nhất của Ba Lan Orlen tiết lộ đang hoàn tất hợp đồng về giao hàng với Nga. “Như chúng tôi đã nhiều lần thông báo, Orlen sẽ không gia hạn với hợp đồng hết hạn vào năm 2023. Hợp đồng hợp lệ duy nhất khác sẽ kết thúc sau khi các biện pháp trừng phạt mà chúng tôi đã chuẩn bị được áp dụng" - thông cáo của công ty ngày 29.12 nêu rõ.
Hiện 70% lượng dầu thô giao cho các nhà máy lọc dầu của Orlen đến từ các nguồn khác ngoài Nga.
Trong khi đó, Đức đang chuyển hướng sang Kazakhstan. Quốc gia Trung Á này sẽ cần cung cấp dầu thô vào đường ống Druzhba để vận chuyển tới Đức.
Nhà điều hành đường ống dẫn dầu KazTransOil của Kazakhstan đã yêu cầu Transneft gửi dầu thô qua Druzhba đến Đức vào năm tới.
Cụ thể, KazTransOil yêu cầu Transneft của Nga cung cấp năng lực vận chuyển để vận chuyển 1,2 triệu tấn dầu thô của Kazakhstan qua Belarus tới điểm tiếp nhận Adamowo-Zastawa của Ba Lan để từ đó cung cấp cho Đức, công ty của Kazakhstan thông báo ngày 29.12.
Người phát ngôn của Transneft Igor Dyomin lưu ý, yêu cầu này cần có sự chấp thuận của Bộ Năng lượng Nga, nhưng “về mặt kỹ thuật là có thể” đáp ứng được khối lượng đó.
Nga sẵn sàng ủng hộ đề nghị của Kazakhstan, Interfax dẫn lời ông Alexander Novak - phó thủ tướng Nga.
Theo ông Dyomin, tính đến tối 29.12, Transneft vẫn chưa nhận được yêu cầu từ các nhà sản xuất dầu mỏ của Kazakhstan.
Theo các biện pháp trừng phạt hiện tại, được phép sử dụng đường ống Druzhba để mua dầu thô của Kazakhstan, Bộ Kinh tế Đức khẳng định.
