Viêm não mô cầu: Không có gì phải hoảng loạn

Theo thống kê của Cục Y tế dự phòng, 5 năm trở lại đây, cả nước có 610 trường hợp mắc viêm não mô cầu, trong đó có 25 trường hợp tử vong. 2 tháng đầu năm nay, cả nước có 6 ca mắc viêm não mô cầu, trong đó có 1 trường hợp tử vong ở Hải Dương. Như vậy, có thể thấy, số lượng người mắc và tử vong não mô cầu không đến mức phải báo động. Bởi lẽ, khả năng mắc và tử vong do vi khuẩn mô cầu là rất hy hữu. Tuy vậy, trên thực tế, người dân vẫn hết sức lo lắng khi nghe đến căn bệnh này. Tâm lí hoang mang lo sợ của người dân đã khiến cho vắcxin ngừa não mô cầu các loại AC “cháy hàng”. Chị Nguyễn Thị Tâm (ở Tây Ninh) đưa con đi chích ngừa vắcxin não mô cầu cho biết: “Khi nghe thông tin truyền thông về căn bệnh này, tôi hết sức lo lắng vì con tôi nằm trong độ tuổi bị bệnh đó. Chính vì vậy, tôi đưa con đi khám bác sĩ nhờ tư vấn về bệnh này và muốn chích ngừa vắcxin cho con”.

Trước tình hình trên, các chuyên gia khuyến cáo, người dân phải hết sức bình tĩnh vì vi khuẩn não mô cầu chỉ gây bệnh trên một số cơ địa đặc biệt và rất dễ bị tiêu diệt bằng các dung dịch sát khuẩn thông thường hoặc chỉ bằng cách rửa tay đơn giản. Bác sĩ Trương Hữu Khanh - Trưởng khoa Nhiễm - Thần kinh, Bệnh viện Nhi đồng 1 - cho biết: “Vi khuẩn não mô cầu ít khi lây lan thành dịch. Nghĩa là không lây lan từ phường này sang phường nọ hay tỉnh này sang tỉnh nọ. Đặc tính của nó là xuất hiện ca lẻ tẻ và ở nơi đông người như khu nhà trọ sinh, viên, công nhân… Hiện nay, dịch rất dễ khống chế. Bệnh do vi khuẩn não mô cầu không giống với sốt xuất huyết hay tay chân miệng hay cúm, vì tính chất lây không giống với những virus hay vi khuẩn khác”.

Viêm não mô cầu là tên gọi thông thường để chỉ tình trạng viêm màng não do vi khuẩn não mô cầu gây ra. Bình thường, vi khuẩn não mô cầu trú tại vùng tai mũi họng, gần như ai cũng có thể mắc nhưng có nhiều ở người hút thuốc lá và trẻ em. Tuy nhiên, khi nằm ở vùng tai mũi họng thì đa phần vi khuẩn não mô cầu này không gây bệnh nặng hoặc chỉ gây ra tình trạng viêm họng hoặc viêm mũi họng. Với một số cơ địa đặc biệt, vi khuẩn não mô cầu có thể di chuyển lên vùng màng não và tấn công vào hệ thần kinh trung ương, gây nên tình trạng viêm màng não. Nếu so với tình trạng viêm màng não do các tác nhân khác như viêm màng não do Hip hay do phế cầu thì viêm màng nào do vi khuẩn não mô cầu gây bệnh nhẹ hơn. Chỉ cần phát hiện và điều trị sớm bằng kháng sinh thì đa phần đều khỏi bệnh.

Một bệnh cảnh cực kỳ nguy hiểm nhưng cũng rất hiếm gặp khi vi khuẩn não mô cầu tấn công vùng màng não đó là nhiễm trùng huyết. Bệnh nhân bị nhiễm trùng huyết do vi khuẩn não mô cầu diễn tiến bệnh rất nhanh. Chỉ trong ngày đầu tiên bị sốt, có thể chỉ 6 giờ sau đó, trên cơ thể bệnh nhân xuất hiện những tử ban. Gọi là tử ban vì khi cơ thể có những ban này thì nguy cơ tử vong là rất cao. Những tử ban có hình bản đồ, tím sẫm ở giữa, xuất hiện càng nhanh, càng nhiều thì càng nặng. Những bệnh khác, ban đỏ thường xuất hiện vào những ngày sau nhưng tử ban của viêm não mô cầu xuất hiện ngay vào ngày đầu tiên bị sốt.

Theo khuyến cáo của các bác sĩ, có thể phòng ngừa việc vi khuẩn tấn công lên màng não bằng cách điều trị triệt để các bệnh ở vùng mũi họng. Bác sĩ Nguyễn Trần Nam - Phó trưởng khoa Nhiễm, Bệnh viện Nhi đồng 2 - cho biết: “Những trường hợp viêm mũi họng, viêm vùng răng hàm mặt hoặc viêm tai… là những nơi gần với màng não hoặc nhiễm trùng đường hô hấp… đều có thể dẫn đến nhiễm trùng hệ thần kinh trung ương. Do đó, những vùng như răng hàm mặt hay tai mũi họng phải được vệ sinh kỹ càng, điều trị bệnh tích cực thì sẽ hạn chế khả năng vi khuẩn tại những khu vực này tấn công lên màng não”.