Bệnh của cụ bà
Chị Trần Thị H. (con gái cụ P.) cho biết: “Khoảng 5 năm nay, cụ P. có một khối sa qua ngả âm đạo ngày một lớn làm cho cụ P. tiểu khó, táo bón. Mỗi lần tiểu tiện hoặc đại tiện bà cụ phải dùng tay đẩy khối sa này vào trong âm đạo mới tiểu hoặc đại tiện được. Gần đây, khối này sa ra ngoài ngày càng nhiều làm bà cụ đi lại khó khăn, vướng víu, thường lở loét gây đau rát”.
Chị H. cho biết thêm: “Tôi đã đưa mẹ đi khám ở bệnh viện phụ sản, các bác sĩ tư vấn, do cụ lớn tuổi, không chịu đựng được cuộc mổ cắt tử cung nên đã hướng dẫn bà đặt một dụng cụ trong âm đạo (pessary) để nâng tử cung. Tuy nhiên, dụng cụ này phải được lấy ra vệ sinh định kỳ, mẹ tôi lớn tuổi nên khó khăn khi tự lấy ra và đặt vào, hơn nữa dụng cụ này gây viêm nhiễm tại chỗ tạo mùi hôi khó chịu. Mẹ tôi rất khổ sở vì tình trạng này, ngại đi lại càng làm tình trạng táo bón nặng hơn, đôi lúc mẹ tôi đòi tự vẫn vì chán nản”.
Thương mẹ già bệnh tật, gia đình chị H. đã tìm hiểu nhiều nơi và cuối cùng đưa cụ P. đến khám tại Đơn vị Niệu nữ - Niệu động học - Bàng quang thần kinh, Khoa Niệu A, Bệnh viện Bình Dân TP.HCM. Tại đây, sau khi hỏi bệnh và thăm khám, các bác sĩ chẩn đoán mẹ chị H. bị sa tạng chậu nên phải phẫu thuật.
Phẫu thuật nâng bàng quang và cố định tử cung
Ths.BS Phạm Hữu Đoàn - Trưởng Đơn vị Niệu nữ - Niệu động học - Bàng quang thần kinh, Khoa Niệu A, Bệnh viện Bình Dân TP.HCM cho biết: “Cụ P. bị sa tạng chậu, sa tử cung độ 4, sa bàng quang độ 3 nên cần phải phẫu thuật. Sau khi thăm khám cho bệnh nhân, tư vấn cho bệnh nhân và thân nhân, gia đình đồng ý phối hợp với các bác sĩ để phẫu thuật nâng bàng quang và cố định tử cung vào dây chằng cùng gai qua 2 vết mổ nhỏ ở âm đạo”. Chỉ sau hậu phẫu 3 ngày, bệnh nhân đã hồi phục sức khỏe, những triệu chứng rối loạn tiểu tiện mà bệnh nhân mắc trước đây đã cải thiện gần như hoàn toàn. Bệnh nhân P. sớm được xuất viện.
Theo PGS.TS.BS Nguyễn Văn Ân - Trưởng khoa Niệu A, Bệnh viện Bình Dân TP.HCM, sa tạng chậu là sự sa qua khe niệu dục của các tạng vùng sàn chậu do suy yếu các cơ và mô liên kết vùng chậu dẫn đến các tạng chậu thoát vị vào lòng âm đạo. Triệu chứng của bệnh lý sa tạng chậu là bệnh nhân thường cảm giác một khối phồng trong âm đạo, gây đau, lồi ra ngoài; tiểu khó, tiểu không kiểm soát, táo bón, trung tiện không kiểm soát, đại tiện không kiểm soát; ngoài ra bệnh còn gây rối loạn chức năng tình dục, đau lưng thấp, đau vùng chậu...
Điều trị sa tạng chậu gồm phục hồi giải phẫu và chức năng của những cơ quan vùng chậu và âm đạo, thay đổi lối sống, nâng đỡ cơ học, tập sàn chậu đến nhiều phương pháp phẫu thuật khác nhau. Điều trị của bệnh phụ thuộc vào mức độ sa, vị trí của tổn thương, phẫu thuật trước đây, rối loạn đường tiểu kết hợp, chức năng tình dục, mức độ vận động, tình trạng đường tiểu trên, tình trạng nội tiết, tử cung còn hay đã cắt, những bệnh kèm theo...
Ths.BS Hữu Đoàn cho biết thêm: “Tùy theo những yếu tố trên mà thầy thuốc đưa ra chỉ định điều trị phù hợp nhằm mang lại chất lượng cuộc sống cao nhất cho bệnh nhân chứ không chỉ đơn thuần là cắt tử cung như trước đây. Bởi vì cắt tử cung không phải là phương pháp điều trị sa tạng chậu phù hợp với cơ chế sinh bệnh, hơn nữa cắt tử cung là phẫu thuật “tàn phá” gây “mất mát” nhiều cho phụ nữ, gây ảnh hưởng đến tâm lý phụ nữ, do đó ngày nay phẫu thuật cắt tử cung trong bệnh lý sa tạng chậu chỉ còn chỉ định trong một số trường hợp nhất định”.
Theo các chuyên gia, các tạng bị sa rất đa dạng, bao gồm sa bàng quang, tử cung, ruột non, trực tràng, được gọi chung là bệnh lý sa sàn chậu. Sa sàn chậu là bệnh lý thường gặp ở phụ nữ lớn tuổi, sinh nhiều con. Triệu chứng sớm của bệnh lý này là có khối phồng sa ra ngoài từ âm đạo, xuất hiện khi rặn tiểu, hoặc khi đi cầu. Khối sa thường diễn tiến âm thầm, có thể gây tiểu khó hoặc táo bón. Vì là bệnh lý xảy ra ở phụ nữ lớn tuổi và diễn tiến âm thầm nên sa tạng chậu dễ bị “bỏ quên”, bệnh nhân thường đến khám khi sa tạng chậu mức độ nặng kèm theo biến chứng.
Các chuyên gia khuyên, phụ nữ sau tuổi mãn kinh và các cụ bà nên đi khám phụ khoa khi có các triệu chứng tiểu lắt nhắt (tiểu không kiểm soát) để nâng cao chất lượng cuộc sống.
