Mối quan ngại hiện hữu là virus dường như đang đi tìm những vật chủ mới và tình trạng virus lan sang nhóm động vật có vú đồng nghĩa rằng, chúng đang tiến gần hơn đến con người.
Cúm gia cầm A/H5N1 lần đầu tiên xuất hiện vào năm 1996 và kể từ năm 2020, số đợt bùng phát ở chim đã tăng theo cấp số nhân, trong khi số lượng động vật có vú bị ảnh hưởng cũng ngày càng gia tăng.
Cúm gia cầm đã dẫn tới cái chết của hàng chục triệu gia cầm và chim hoang dã, trong khi các động vật có vú sống trên cạn và ở biển cũng bị mắc bệnh. Bò và dê đã lọt vào danh sách này vào tháng trước. Giới chuyên gia đánh giá đây là một diễn biến đáng ngạc nhiên, do hai loài vật trên không nhạy cảm với loại cúm này.
Từ năm 2003 đến ngày 1.4.2024, WHO đã ghi nhận 463 trường hợp tử vong trong tổng số 889 trường hợp mắc cúm A/H5N1 ở người tại 23 quốc gia, đưa tỉ lệ tử vong do căn bệnh này lên 52%.
Tại Việt Nam, Bộ Y tế vẫn liên tục đưa ra cảnh báo về cúm gia cầm khi mà từ đầu năm 2024 đến nay đã có 1 ca tử vong do cúm gia cầm H5N1 và xuất hiện ca mắc cúm A/H9 đầu tiên.
Hầu hết tất cả các trường hợp nhiễm H5N1 ở người đều có liên quan đến việc tiếp xúc gần với gia cầm sống hoặc chết bị nhiễm bệnh, hoặc môi trường bị nhiễm mầm bệnh.
Cúm A/H5N1 là bệnh truyền nhiễm cấp tính đặc biệt nguy hiểm do virus cúm chủng H5N1 gây ra. H5N1 là chủng cúm có độc lực cao, có khả năng gây ra các biến chứng và nguy cơ tử vong cao ở người.
Mặc dù là bệnh cúm gia cầm nhưng có thể lây sang người. Bệnh lây qua đường hô hấp, qua tiếp xúc với vật dụng bị nhiễm mầm bệnh, tiếp xúc và sử dụng gia cầm ốm, chết do nhiễm cúm A/H5N1, ăn thịt gia cầm, sản phẩm gia cầm chưa nấu chín kỹ. Vì vậy, việc phát hiện sớm là vô cùng quan trọng.
Bệnh cúm A/H5N1 có nguồn gốc từ các loài gia cầm như gà, gà tây, ngan, ngỗng, vịt, chim cút, đà điểu, chim cảnh hoặc chim hoang dã…
Virus cúm A/H5N1 có nhiều trong chất bài tiết như dịch mũi họng, phân của gia cầm bị bệnh. Khi phân khô và chuyển thành dạng bột, người có thể hít phải chúng và gây ra cúm gia cầm. Có 15 chủng khác nhau của virus cúm, chủng H5N1 là một loại gây bệnh cho người.
Bệnh cúm gia cầm trên người hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu cũng như chưa có vaccine phòng bệnh. Hiện tại chưa có bằng chứng cho thấy cúm A/H5N1 lây từ người sang người, virus A/H5N1 là chủng cúm độc lực cao, người bị nhiễm thường diễn tiến nặng và tử vong với tỉ lệ cao (khoảng 50%).
