Sau khi mưa lũ qua đi, trên mạng xã hội xuất hiện những hình ảnh về hàng cứu trợ là thực phẩm, đồ ăn, thức uống cho người dân.
Nhiều nhóm, cá nhân thiện nguyện hút chân không bánh mì, bánh bao, giò chả, thịt chế biến sẵn… với hy vọng hàng hoá sẽ được bảo đảm khi gửi đến bà con vùng lũ ở các tỉnh, thành miền Bắc.
Tuy nhiên, không ít cư dân mạng và chuyên gia cho rằng, đây không phải cách đảm bảo an toàn cho thực phẩm.
Phó Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) Trần Việt Nga cho biết, trong số hàng cứu trợ năm nay, nhiều loại bánh chưng, bánh mì và nhiều loại thực phẩm do các nhóm hay hộ gia đình tự chế biến được hút chân không để bảo quản trong quá trình vận chuyển, phân phát đến cho bà con vùng lũ, lụt.
Việc tự chế biến, đóng gói thực phẩm và hút chân không có thể giúp kéo dài thêm thời gian bảo quản thực phẩm nhưng có thể có nguy cơ không đảm bảo an toàn thực phẩm do việc chế biến không đảm bảo vệ sinh dẫn đến nguy cơ ô nhiễm thực phẩm, đặc biệt là ô nhiễm vi khuẩn yếm khí (vi khuẩn sinh trưởng trong môi trường thiếu không khí), sinh độc tố gây ngộ độc cho người sử dụng.
Một trong các vi khuẩn yếm khí thường hay gây ngộ độc trong các loại thực phẩm đồ hộp, thực phẩm bao gói hút chân không là vi khuẩn Clostridium botulinum.
Cũng theo TS Trần Việt Nga, khi tự chế biến thực phẩm, bao gói hút chân không để hỗ trợ cho người dân vùng bão, lũ cần lưu ý lựa chọn các thực phẩm phù hợp với đóng gói hút chân không như: Thịt khô, cá khô, bỏng ngô, bỏng gạo; các loại bánh có lá bọc được chế biến đun kỹ như bánh chưng sau khi vớt bánh cần để nơi sạch sẽ, ép ráo nước, để nguội trước khi đóng gói hút chân không; Khi đóng gói và hút chân không nên để mảnh giấy ghi ngày sản xuất bên trong màng gói để người vận chuyển và người sử dụng biết và bố trí thời gian cấp phát, sử dụng phù hợp.
"Nên hỗ trợ những loại thực phẩm tự chế biến, bao gói hút chân không cho những khu vực mà thời gian vận chuyển ngắn để đảm bảo người dân có thể tiếp cận được với thực phẩm hỗ trợ trong thời gian sớm nhất kể từ khi chế biến", TS Nga nhấn mạnh.
Đối với người sử dụng thực phẩm cứu trợ cần kiểm tra bao gói thực phẩm được cấp phát, cứu trợ trước khi ăn; tuyệt đối không sử dụng các thực phẩm đã hết hạn sử dụng, thực phẩm đóng hộp bị phồng, bẹp, biến dạng, hoen gỉ, mùi vị, màu sắc thay đổi khác thường; Thực phẩm đóng hộp không phồng, nhưng khi mở ra nghe tiếng "xì" tức là có không khí ở trong, hơi “nặng mùi” cũng không nên sử dụng để phòng đã bị nhiễm vi khuẩn kỵ khí, đặc biệt là độc tố botulinum.
Đối với các loại thực phẩm do người hỗ trợ tự làm như bánh chưng, bánh dày... được sản xuất thủ công, tự đóng gói, đóng kín bằng màng bọc hút chân không thì trước khi sử dụng cần quan sát kỹ, nếu phía trong màng bọc có các bóng khí, màng bọc căng phồng hoặc khi mở màng bọc ra, thực phẩm bị nhớt, mốc, mùi, vị khác thường thì tuyệt đối không sử dụng.
