“Ông kẹ” - quyền lực và trách nhiệm

Dẫn ví dụ về Cty xổ số kiến thiết tỉnh Lâm Đồng năm nào cũng được kiểm toán, nhưng đến khi công an điều tra vào cuộc thì phát hiện rất nhiều sai phạm, đại biểu Thuyền nêu câu hỏi, trong trường hợp này, kiểm toán có là tòng phạm không. Trên thực tế, không khó khăn gì để chỉ ra hàng loạt đơn vị có kết quả kiểm toán rất đẹp nhưng sau đó các cơ quan khác như thanh tra, công an... vào cuộc vẫn phát hiện ra rất nhiều bê bối, đặc biệt về tài chính. 

Lâu nay, xã hội vẫn truyền nhau về sự than phiền, sợ hãi đối với các kiểm toán viên khi họ “bị” kiểm toán. Kết quả con số sai phạm tài chính bao nhiêu là tùy thuộc vào thái độ, cung cách tiếp đón, đối xử với cán bộ kiểm toán. Có những doanh nghiệp xây dựng thi công đường sá, đê điều, mặc dù công trình đã được nghiệm thu đưa vào sử dụng nhưng khi kiểm toán viên đòi đi khoan đường để đo độ dày của bêtông, nhựa đường thì đều van nài sẵn sàng chấp nhận “làm tất cả”, “bao nhiêu cũng được” miễn là đừng đi khoan.

Những thông tin như vậy không còn là kiểu đồn đoán ngoài chính sự. Rõ ràng là kiểm toán được trao quyền lực rất lớn, rất nhiều đối tượng “bị kiểm toán” rất sợ kiểm toán như băn khoăn của một số đại biểu Quốc hội là một sự thật cần được tiếp thu, nhìn nhận thẳng thắn. Không phải là cơ quan điều tra đã từng bắt quả tang các kiểm toán viên với những vali chứa nhiều phong bì tiền trong quá trình đi kiểm toán ở các địa phương đó sao? Không băn khoăn về trách nhiệm phải gắn với quyền lực sao được khi gõ vào công cụ tìm kiếm Google cụm từ “cán bộ kiểm toán đánh bạc” chỉ 0,19 giây đã cho 354.000 kết quả, và cụm từ “cán bộ kiểm toán nhận hối lộ” – trong 0,31 giây đã cho 153.000 kết quả.

Quyền lực được trao trong thực thi công vụ khiến cho đối tượng được kiểm tra, kiểm soát sợ hãi tới mức nghe thấy đã phải kêu lên là “ông kẹ” thì rõ ràng đã bộc lộ những khuyết tật, khoảng trống trong chế tài kiểm soát quyền lực. Hay nói cách khác, quyền lực được trao đó đã không được gắn với trách nhiệm đi cùng những biện pháp trừng phạt đối với các hành động, hành vi làm trái công quyền, lạm quyền.

Các đại biểu Quốc hội đòi phải quy định trong Luật Kiểm toán sửa đổi về trách nhiệm của kiểm toán phải rõ ràng hơn là đang nói lên tiếng nói, tâm nguyện của nhân dân trước một thực trạng bức xúc hiện nay là mặc dù có rất nhiều cơ quan chức năng về thanh tra, kiểm tra, kiểm toán... và tần số xuất hiện, thực thi quyền lực cũng rất dày dặn nhưng hiệu quả ngăn chặn, phòng chống tiêu cực, tham nhũng là không như yêu cầu. Đó đồng thời cũng là đòi hỏi và mong muốn đất nước sớm có một lực lượng kiểm toán với “4 chữ vàng”: Độc lập – Trách nhiệm -Tin cậy – Chính trực.