Hai đối tượng được miễn làm bài thi môn Ngoại ngữ bao gồm: Thành viên đội tuyển quốc gia dự thi Olympic quốc tế môn Ngoại ngữ theo Quyết định của Bộ trưởng GDĐT; thí sinh có một trong các chứng chỉ ngoại ngữ (giống hoặc khác với môn Ngoại ngữ đang học tại trường phổ thông) hợp lệ, có giá trị sử dụng ít nhất đến ngày 27.6.2023 và đạt mức điểm tối thiểu theo quy định của Bộ. Đó là hướng dẫn của Bộ Giáo dục Đào tạo về tổ chức kỳ thi tốt nghiệp THPT 2023.
Đúng là học sinh đội tuyển quốc gia dự thi Olympic quốc tế môn Ngoại ngữ thì không cần phải thi tốt nghiệp môn ngoại ngữ. Bắt buộc thi là máy móc, không cần thiết.
Ngoài ra, việc lấy chứng chỉ ngoại ngữ quốc tế để tính trình độ tương đương, miễn thi môn ngoại ngữ là cần thiết. Cách làm này đã được đề xuất từ lâu, tiết kiệm thời gian cho học sinh có trình độ ngoại ngữ tương đương hoặc trên yêu cầu của trình độ tốt nghiệp.
Tuy nhiên, phải tính toán để đưa ra cách so sánh, quy đổi điểm thi phù hợp, khách quan, khoa học, đảm bảo công bằng trong học sinh dự thi và học sinh được miễn làm bài thi.
Rất nhiều ý kiến của giáo viên cho rằng, nếu có chứng chỉ IELTS 4.0 mà được miễn thi, tính điểm 10 trong xét tốt nghiệp thì không công bằng với thí sinh dự thi.
Thực tế cho thấy từ các kỳ thi tốt nghiệp THPT môn ngoại ngữ, để đạt được điểm 10 tiếng Anh là rất khó, trong lúc đạt 4.0 IELTS tương đối dễ.
Cô Bùi Thị Ánh Dương, giảng viên Trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Quốc gia Hà Nội, phân tích: "Thực tế qua các năm, số lượng học sinh đạt trọn vẹn 10 điểm tiếng Anh kỳ thi tốt nghiệp THPT không nhiều, kể cả những em có học lực xuất sắc. Trong khi số lượng học sinh đạt chứng chỉ IELTS 4.0 nhiều hơn đáng kể, một phần vì nếu thi không đạt, các em còn có thể thi lại nhiều lần. Do đó, nếu quy định chứng chỉ IELTS 4.0 sang mức điểm nào đó thấp hơn điểm 10 thì sẽ hợp lí hơn".
Nhưng, nếu không là điểm 10 thì quy đổi chứng chỉ IELTS 4.0 ra bao nhiêu điểm trong kỳ thi tốt nghiệp THPT là chuyện không đơn giản.
Thấp hơn điểm 10 là bao nhiêu, điểm 9 hay điểm 8 mới phù hợp và công bằng đối với học sinh làm bài thi.
Hoặc cũng có cách tính là không tính điểm môn ngoại ngữ đối với học sinh được miễn thi, chỉ tính điểm trung bình của các môn thi còn lại.
Để đảm bảo công bằng, cần có ý kiến từ các chuyên gia, đưa ra quyết định quy đổi hoặc cách tính thuyết phục.