Một trong những tiêu chí để xét phong GS, PGS là giảng dạy, và chính điều kiện này đã khiến cho nhiều cán bộ khoa học gặp khó khăn trong việc chứng minh đủ giờ lên lớp.
Đối với đẳng cấp của một giáo sư, cái mà đất nước đòi hỏi ở họ là nghiên cứu, tạo ra các sản phẩm khoa đạt đẳng cấp quốc tế, áp dụng được vào thực tiễn đời sống hay làm một ông giáo chuyên cần? Lẽ dĩ nhiên không ai muốn biến một giáo sư thành một giáo làng, suốt ngày đi giảng giải những kiến thức quá cũ, lạc hậu so với sự tiến bộ của thế giới.
Quyết định số 200/TTg ngày 4/4/1995 của Thủ tướng Chính phủ định nghĩa rõ “GS, PGS là các học hàm phong cho cán bộ khoa học hoạt động trong các lĩnh vực đào tạo và nghiên cứu khoa học ở trình độ cao, có vai trò chủ chốt đối với sự nghiệp đào tạo cán bộ và phát triển khoa học của đất nước”.
Nghiên cứu khoa học ở trình độ cao phải cho ra sản phẩm khoa học có chất lượng cao, không phải các giáo trình giảng dạy đại học hay các cuốn sách tham khảo đáp ứng nhu cầu thi cử của sinh viên.
Có vai trò chủ chốt đối với sự nghiệp đào tạo cán bộ và phát triển khoa học rõ ràng không phải là đi dạy cho thật nhiều, mà vạch ra được các chương trình, đề tài, định hướng chiến lược phát triển khoa học cho đất nước.
Đào tạo cán bộ khoa học không có nghĩa là dạy cho thật nhiều giờ, mà dẫn dắt được những cán bộ trở thành chuyên gia hàng đầu, trụ cột của các ngành khoa học.
Cho nên, đừng biến chức danh khoa học của giáo sư, phó giáo sư thành chức danh nhà giáo. Tư duy này sẽ tác động đến chất lượng nghiên cứu khoa học của cán bộ khoa học, đó là lý do vì sao VN có nhiều giáo sư, nhưng không có nhiều phát minh khoa học.
Nếu lấy sản phẩm khoa học, công bố quốc tế làm tiêu chí cao nhất, giờ dạy chỉ là thứ yếu, thì giáo sư không bao giờ là giáo làng. Thử hỏi, cán bộ nghiên cứu ở các viện lấy đâu ra thời gian và học trò để dạy cho đủ giờ như cán bộ giảng dạy ở các trường đại học?
Cán bộ khoa học ở các viện và cơ quan khác phải đi làm công việc thỉnh giảng, phải xác nhận bằng hợp đồng, thanh lý hợp đồng. Có trường hợp được mời giảng không được ký hợp đồng, phải làm hợp đồng hồi cứu, lục tìm hồ sơ danh sách học viên, kế hoạch bài giảng, sổ đầu bài, lịch giảng, biên lai nhận tiền. Cách làm như kiểm tra giờ giảng của giáo viên phổ thông không phù hợp với đẳng cấp của nhà khoa học trình độ cao.
Hãy đổi mới tư duy khoa học ngay trong việc phong học hàm cho các nhà khoa học.
