Cửa hàng xăng dầu vẫn bán theo định mức 30-50.000 đồng... như bình thường; nhiều cây xăng vẫn đóng cửa... như bình thường. Nhân dân vẫn chen nhau xếp hàng... như bình thường. Những gì xảy ra từ chiều, tối, đêm qua 12.11, và sáng nay 13.11.
Phải nhấn mạnh yếu tố thời gian, bởi vào ngày 11.11, Thủ tướng Chính phủ đã có công điện nhắc đích danh Bộ trưởng Bộ Công thương phải chịu trách nhiệm toàn diện trước Chính phủ về điều hành thị trường xăng dầu... Đảm bảo không để thiếu, đứt gãy nguồn cung trong mọi tình huống.
Trong công điện này, Thủ tướng ấn định một thời hạn: Khắc phục thiếu hụt mặt hàng này từ ngày 12.11.
Chỉ đích danh Bộ trưởng Bộ Công thương, viện dẫn theo các quy định tại nghị định 95/2001 và 83/2014... có nghĩa là những lý do lý trấu “7 bộ ngành địa phương cùng chịu trách nhiệm” không còn được chấp nhận nữa.
Ngay tối 11.11, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên phân trần trên báo chí, rằng “nguồn cung không thiếu”. Có điều, ông Diên cũng phải xác nhận thực tế “đứt gãy ở một số phân khúc” và hiện tượng “các doanh nghiệp trong hệ thống phân phối hạn chế xuất hàng, hạn chế bán ra”
Và giải pháp, vẫn là “tăng cường kiểm tra, giám sát, xử lý theo quy định của pháp luật các hành vi đầu cơ, trục lợi, găm hàng chờ tăng giá”. Vẫn là “rà soát, cập nhật các chi phí phát sinh thực tế để điều hành giá bán lẻ”. Và vẫn là “xử lý nghiêm minh các trường hợp tung tin giả, gây nhiễu loạn thị trường xăng dầu”.
Những biện pháp này không mới, nếu như không nói là đã được lặp đi lặp lại quá nhiều lần trong những tháng qua.
Dường như cái mà việc điều hành thị trường xăng dầu đang thiếu một sự quyết đoán.
11 năm trước, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, khi đó đương chức Bộ trưởng Bộ Tài chính đã có những phát biểu “nảy lửa”:
Rằng: Nhà nước bù đắp những chi phí hợp lý chứ không thể nào đi gánh những khoản bất hợp lý của thị trường”.
Rằng: “Doanh nghiệp nào thấy lỗ quá không làm được thì rút lui... Nhà nước không dọa ai và cũng không ai dọa được Nhà nước".
Và rằng: “Quan điểm điều hành là không thể vì 11 doanh nghiệp xăng dầu đầu mối mà phải vì hơn 80 triệu dân".
Giờ, các đầu mối thì chiết khấu cho đại lý có lúc bằng 0. Doanh nghiệp thì hạn chế xuất hàng, hạn chế bán ra... để nhân dân khốn khổ xếp hàng, lãng phí quá nhiều thời gian xã hội... Thế mà chẳng làm gì nổi.
Có lẽ, chúng ta cần Bộ trưởng Bộ Công thương mạnh mẽ hơn, quyết đoán hơn.
