Làng cốm Mễ Trì đỏ lửa, thơm lừng hương cốm mới

Trà My - Đinh Thiện |

Cuối tháng 9, đầu tháng 10, người dân làng cốm Mễ Trì (Nam Từ Liêm, Hà Nội) lại tất bật chuẩn bị cho vụ cốm lớn nhất trong năm.

Làng cốm Mễ Trì hiện còn hơn 80 hộ gia đình gắn bó với nghề làm cốm. Từ 2-3h sáng hằng ngày, trong bếp của những hộ gia đình này đã “đỏ lửa” rang thóc để chuẩn bị cho mẻ cốm mới, phục vụ nhu cầu của người dân.
Làng cốm Mễ Trì hiện còn hơn 80 hộ gia đình gắn bó với nghề làm cốm. Từ 2-3h sáng hằng ngày, trong bếp của những hộ gia đình này đã “đỏ lửa” rang cốm để chuẩn bị phục vụ nhu cầu của người dân.
Để làm được một mẻ cốm thơm, ngon, người dân phải làm nhiều công đoạn: gặt lúa về từ sáng sớm, tuốt lấy hạt, sàng bỏ những cọng rơm, đãi qua nước bỏ hạt lép và lấy những hạt trắc, phơi khô, rồi lấy những hạt mẩy đổ vào chảo rang bằng gang đúc.
Để làm được một mẻ cốm thơm, ngon, người dân phải làm nhiều công đoạn: gặt lúa về từ sáng sớm, tuốt lấy hạt, sàng bỏ những cọng rơm, đãi qua nước bỏ hạt lép và lấy những hạt trắc, phơi khô, rồi lấy những hạt mẩy đổ vào chảo rang bằng gang đúc.
Chị Đào Thị Hà, chủ một cơ sở làm cốm tại làng Mễ Trì chia sẻ, ngày trước ruộng ở đây chỉ để trồng lúa nếp, nhưng do quá trình đô thị phát triển quá nhiều, không còn chỗ để làm nông nghiệp cho bà con. Nhiều nhà làm cốm trong làng phải xuống tận Bắc Ninh, Vĩnh Phúc, Đông Anh... để gặt lúa mang về làm cốm. Nguyên liệu làm cốm gồm 4-5 loại lúa nếp non khác nhau như nếp cái hoa vàng, nếp quýt, nếp thơm..., những mẻ cốm muốn thơm, ngon, hạt bóng, mảy phải được làm từ gạo nếp cái hoa vàng.
Chị Đào Thị Hà, chủ một cơ sở làm cốm tại làng Mễ Trì chia sẻ, ngày trước ruộng ở đây chỉ để trồng lúa nếp, nhưng do quá trình đô thị phát triển quá nhiều, không còn chỗ để làm nông nghiệp cho bà con. Nhiều nhà làm cốm trong làng phải xuống tận Bắc Ninh, Vĩnh Phúc, Đông Anh... để gặt lúa mang về làm cốm. Nguyên liệu làm cốm gồm 4-5 loại lúa nếp non khác nhau như nếp cái hoa vàng, nếp quýt, nếp thơm..., những mẻ cốm muốn thơm, ngon, hạt bóng, mảy phải được làm từ gạo nếp cái hoa vàng.
Quá trình rang phải thật cẩn thận và tỉ mỉ. Hạt cốm rang đến độ chín tới, không bị sống hay vỡ nát. Rang cốm phải dùng củi chứ không dùng than, canh sao cho lửa không quá to hoặc nhỏ để tránh trường hợp cốm bị chín ép, gây khó khăn trong công việc giã cốm.
Quá trình rang phải thật cẩn thận và tỉ mỉ. Hạt cốm rang đến độ chín tới, không bị sống hay vỡ nát. Rang cốm phải dùng củi chứ không dùng than, canh sao cho lửa không quá to hoặc nhỏ để tránh trường hợp cốm bị chín ép, gây khó khăn trong công việc giã cốm.
Một mẻ máy rang trong chảo gang đúc sẽ được 17 - 18kg thóc. Cứ rang được 30 phút, lại phải kiểm tra độ chín của hạt cốm bằng việc đặt vài hạt lên miếng gỗ rồi dùng ngón tay miết mạnh. Thông thường cứ 5kg thóc nếp mới được 1kg cốm tươi, cốm chủ yếu được chia làm 3 loại: Cốm lá me, cốm rót và cốm non.
Một mẻ máy rang trong chảo gang đúc sẽ được 17 - 18kg cốm. Cứ rang được 30 phút, lại phải kiểm tra độ chín của hạt cốm bằng việc đặt vài hạt lên miếng gỗ rồi dùng ngón tay miết mạnh. Thông thường cứ 5kg thóc nếp mới được 1kg cốm tươi, cốm chủ yếu được chia làm 3 loại: Cốm lá me, cốm rót và cốm non.
Là một người có gia đình làm cốm lâu năm, ông Nguyễn Tiến Hòa (Làng Mễ Trì Thượng), chia sẻ về bí quyết, công đoạn làm cốm của gia đình mình. Cụ thể, ông Hòa cho biết, để làm ra những mẻ cốm ngon thì phải bắt đầu từ khâu chọn thời điểm gặt lúa. Khi lúa đến mùa thì người làm cốm phải thường xuyên thăm lúa liên tục xem thời điểm nào hạt thóc chớm đông sữa thì gặt về.
Là một người có gia đình làm cốm lâu năm, ông Nguyễn Tiến Hòa (Làng Mễ Trì Thượng) cho biết, để làm ra những mẻ cốm ngon thì phải bắt đầu từ khâu chọn thời điểm gặt lúa. Khi lúa đến mùa thì người làm cốm phải thường xuyên thăm lúa liên tục xem thời điểm nào hạt thóc chớm đông sữa thì gặt về.
“Công đoạn rang cốm cũng vô cùng quan trọng, thành phẩm cho ra có ngon hay không sẽ tùy thuộc vào quá trình rang có đúng cách hay không, tránh trường hợp để cốm bị đỏ, khô. Cuối cùng, tôi phải cho dã 5-6 lần để hạt cốm được dẻo, mềm”, ông Hòa cho biết.
“Công đoạn rang cốm cũng vô cùng quan trọng, thành phẩm cho ra có ngon hay không sẽ tùy thuộc vào quá trình rang có đúng cách hay không, tránh trường hợp để cốm bị đỏ, khô. Cuối cùng, tôi phải cho dã 5-6 lần để hạt cốm được dẻo, mềm”, ông Hòa cho biết.
Trước kia làm cốm thủ công nên cần nhiều công đoạn, nhiều người tham gia. Ngày nay làm chủ yếu bằng máy móc hiện đại như máy rang, máy xay, máy giã, máy vo gạo…, tiết kiệm được khá nhiều công sức và thời gian.
Được biết, trước đây người dân làng Mễ Trì làm cốm theo phương pháp thủ công nên cần nhiều công đoạn và nhiều người cùng tham gia thực hiện. Đến nay, việc sản xuất cốm đã dễ dàng hơn rất nhiều vì người dân chủ yếu làm bằng máy móc trong các công đoạn như rang, xay, giã và vo gạo…. Theo người dân, việc này đã tiết kiệm được khá nhiều công sức và thời gian khi làm cốm.
nay, làng cốm Mễ Trì vẫn giữ vẹn nguyên bí quyết làm cốm, tạo nên nét đẹp riêng mà không nơi nào có được. Những sản phẩm như cốm tươi, bánh cốm và xôi cốm hạt sen đã làm nên nét đẹp trong văn hóa ẩm thực của người hà Hà Nội. Để phát triển người dân làng Mễ Trì còn làm thêm những món khác từ nguyên liệu cốm và tạo nên nhiều thương hiệu cốm việt tại Việt Nam
Hiện nay, làng cốm Mễ Trì vẫn giữ vẹn nguyên bí quyết làm cốm, tạo nên nét đẹp riêng mà không nơi nào có được. Những sản phẩm như cốm tươi, bánh cốm và xôi cốm hạt sen đã làm nên nét đẹp trong văn hóa ẩm thực của người Hà Nội. Để phát triển người dân làng Mễ Trì còn làm thêm những món khác từ nguyên liệu cốm và tạo nên nhiều thương hiệu cốm tại Việt Nam.
Trà My - Đinh Thiện
TIN LIÊN QUAN

Gánh cốm gần Nhà thờ Lớn Hà Nội hút khách những ngày đầu thu

Hoàng Xuyến |

Hà Nội - Trời vào thu, các gánh cốm rong xung quanh khu vực Nhà thờ Lớn (Hoàn Kiếm, Hà Nội) cũng thu hút rất nhiều người ghé mua, đặc biệt là các bạn trẻ và khách du lịch.

Tinh hoa nghề cốm gia truyền hơn một thế kỷ ở làng Mễ Trì

Linh Boo |

Nghề làm cốm ở làng Mễ Trì có từ khoảng đầu thế kỷ 20, tồn tại đến nay đã hơn trăm năm.

Những thức quà từ cốm mang hương vị đặc trưng của thu Hà Nội

Linh Boo |

Cốm tươi đem kết hợp với nhiều nguyên liệu, gia vị khác tạo ra nhiều món ăn ngon, hấp dẫn như bánh cốm, chả cốm, xôi cốm, chè cốm, bánh xu xê cốm…

Chủ đầu tư chung cư Hà Nội Paragon thua lỗ triền miên

NHÓM PV |

Công ty Cổ phần Xây dựng và Thương mại VT - chủ đầu tư dự án chung cư Hà Nội Paragon (phường Dịch Vọng Hậu, quận Cầu Giấy, Hà Nội) đang bị cư dân phản đối về việc tự ý xây dựng hệ thống kiểm soát xe ra vào toà nhà không đúng với thiết kế ban đầu. Trong khi đó, nhìn vào kết quả kinh doanh, doanh nghiệp này thua lỗ triền miên trong những năm qua.

Tin 20h: Cải cách tiền lương năm 2024, ai sẽ được tăng lương hưu?

Nhóm PV |

Tin 20h ngày 15.10: Những trường hợp được tăng lương hưu khi cải cách tiền lương năm 2024; Người dân treo xe máy lên nhà đề phòng nước lũ dâng; Đề xuất nghỉ học thứ 7 nhận được nhiều sự quan tâm...

Cận cảnh chợ Bến Thành vừa được đề xuất cải tạo với kinh phí 140 tỉ đồng

Anh Tú |

Sau gần 110 năm tồn tại, chợ Bến Thành, Quận 1, TPHCM đã có nhiều hạng mục xuống cấp. Trước tình hình đó, UBND Quận 1 đã đề xuất kinh phí 140 tỉ đồng để thực hiện dự án cải tạo chợ, bao gồm thay mái ngói, nâng cấp hệ thống PCCC, thoát nước, cấp điện,...

Quán bún cá ở Hà Nội hơn 20 năm hút khách nhờ món độc lạ

Nhật Minh |

Quán bún cá nằm trong ngõ Trung Yên (Hoàn Kiếm, Hà Nội) thu hút nhiều thực khách nhờ món nem cá “độc nhất vô nhị”.

Ôtô tông nhiều phụ huynh chờ đón con đi học thêm khiến 1 người chết

ĐÌNH TRỌNG |

Đến tối 15.10, Công an thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương vẫn đang khám nghiệm hiện trường để điều tra nguyên nhân vụ ôtô con tông nhiều xe máy khiến ít nhất một người tử vong và nhiều người bị thương.

Gánh cốm gần Nhà thờ Lớn Hà Nội hút khách những ngày đầu thu

Hoàng Xuyến |

Hà Nội - Trời vào thu, các gánh cốm rong xung quanh khu vực Nhà thờ Lớn (Hoàn Kiếm, Hà Nội) cũng thu hút rất nhiều người ghé mua, đặc biệt là các bạn trẻ và khách du lịch.

Tinh hoa nghề cốm gia truyền hơn một thế kỷ ở làng Mễ Trì

Linh Boo |

Nghề làm cốm ở làng Mễ Trì có từ khoảng đầu thế kỷ 20, tồn tại đến nay đã hơn trăm năm.

Những thức quà từ cốm mang hương vị đặc trưng của thu Hà Nội

Linh Boo |

Cốm tươi đem kết hợp với nhiều nguyên liệu, gia vị khác tạo ra nhiều món ăn ngon, hấp dẫn như bánh cốm, chả cốm, xôi cốm, chè cốm, bánh xu xê cốm…