Hành trình nghèo bền vững ở Húc

Xà xẻo của nông dân, “ỉm” của dân quân

Xã Húc ở huyện miền núi Hướng Hóa có 3.478 hộ, chủ yếu là người Vân Kiều. Xã có hơn 400 hộ nghèo, đời sống của người dân phụ thuộc vào nương rẫy nên rất khó khăn. Vì vậy, xã Húc được Nhà nước quan tâm, hỗ trợ nhiều dự án để giúp người dân thoát nghèo. Tuy nhiên, thực tế đã và đang diễn ra ở địa phương này là cán bộ xã đã bớt xén, cố tình không chi trả các khoản trợ cấp của Nhà nước cho các đối tượng hộ nghèo... Vào năm 2014, dự án hỗ trợ phát triển sản xuất - Chương trình mục tiêu Quốc gia giảm nghèo bền vững được triển khai tại xã Húc. Địa phương này có 100 hộ được hỗ trợ dê cái (trị giá 3 triệu đồng/hộ) để chăn nuôi. Mục đích của dự án là tạo “cần câu cơm” cho người dân, vì vậy yêu cầu của dự án là phải hỗ trợ dê để người dân phát triển chăn nuôi, giảm nghèo bền vững.

Anh Hồ Văn Bôn, trưởng thôn Húc Ván (xã Húc) cho biết, chính anh là người đã lên danh sách 10 hộ nghèo ở thôn được hưởng lợi từ dự án. “Tôi họp thôn, xét những hộ nghèo nhất được nhận dê rồi đưa lên xã. Sau đó, nghe nói xã gọi người dân lên ủy ban để phát tiền, chứ không cấp dê như yêu cầu của dự án”. Theo danh sách những hộ nghèo được nhận dê mà anh Bôn đã lập, chúng tôi đến nhà anh Hồ Văn Rang ở thôn Húc Ván. Phải vịn vào cột nhà, chúng tôi mới mạnh dạn bước từng bậc lên chiếc thang tre ọp ẹp của gia đình anh Rang. Hỏi, dê của Nhà nước cấp bây giờ đâu, anh Rang bảo: “Ăn hết từ lâu rồi”.

Anh Rang kể, dịp đó cũng gần Tết Nguyên đán, xã gọi lên ủy ban để nhận dê cái về nuôi. “Nhưng cán bộ ở ủy ban xã bảo sẽ cấp cho mỗi hộ 2,5 triệu đồng, về tự mua dê mà nuôi. Có người ý kiến nói 3 triệu chứ, xã bảo giữ lại 500 ngàn đồng để làm giấy”. Nhận 2,5 triệu đồng, anh Rang đi tìm nơi bán dê. Nhưng số tiền này không đủ, nên anh quyết định để tiêu pha trong gia đình. Nhìn quanh, căn nhà của anh Rang chẳng có thứ gì giá trị ngoài bao lúa giống vụ rồi còn cất lại. Khung cửa sổ lâu ngày bị mối mọt gãy nát, phải lấy tấm vải che tạm. “Đợt đi nhận tiền về, gần tết nên tôi không xoay đâu ra để đủ 3 triệu đồng mua dê. Chừ tiếc, nếu mà mua được chừ phải thành 3 con rồi. Nhưng thiệt là không có tiền, làm lúa cũng không có tiền mua phân bón, nói mô cho xa” - anh Rang nói.

Thế trồng lúa nước không được hỗ trợ gì à? Câu hỏi của chúng tôi khiến anh Rang phát cáu. “Nhà mô trồng lúa ở đây cũng bức xúc. Nghe Nhà nước có hỗ trợ, nhưng từ mấy năm nay không ai được nhận. Hỏi thì xã cứ lơ lơ rứa”. Trưởng thôn Hồ Văn Bôn cũng bức xúc không kém, nói rằng Nhà nước có hỗ trợ kinh phí thực hiện chính sách bảo vệ, phát triển đất trồng lúa theo chủ trương của Chính phủ, nhưng từ năm 2012 đến nay không ai được nhận.

Lân la tìm đến nhà của cán bộ khác ở Húc Ván để xác minh lại những thông tin trên, gặp anh Hồ Xuân Bình - thôn đội trưởng của Húc Ván, chỉ mới trình bày chuyện hỗ trợ lúa, anh Bình đã cắt ngang: “Tiền chế độ huấn luyện của dân quân tự vệ, xã còn ỉm của chúng tôi, huống hồ là tiền hỗ trợ lúa, dê của nông dân”. Ông Bình kể, trong năm 2015 ở thôn Húc Ván có 4 người ra thị trấn tham gia huấn luyện dân quân tự vệ. Huấn luyện gần 1 tuần, mỗi người được hỗ trợ hơn 90 nghìn đồng/ngày, nhưng gần 1 năm rồi xã không chịu chi trả. “Tôi thì không sao, nhưng người dân nói đợt tới gọi đi huấn luyện dân quân không đi nữa. Vì cán bộ hứa hão” - ông Bình lắc đầu.

Bao nhiêu khoản kế toán “đang giữ”?

Ủy ban xã Húc ngày đầu tuần vắng hoe vì có đám tang của người nhà cán bộ xã. Ông Hồ Văn Đục - chủ tịch xã Húc cùng chị Trần Thị Bích Liên - nhân viên kế toán xã, vội vã trở vào trụ sở khi chúng tôi gọi điện xin gặp trao đổi công việc. Không bất ngờ trước những câu hỏi mà chúng tôi đề cập, ông Đục liên tục thở dài, mặt buồn rười rượi, còn kế toán Liên thì nói câu trước lộ câu sau, không đâu vào đâu. Quá nhiều sai phạm liên quan đến tiền bạc, nên kế toán Liên nói không nhớ rõ, phải đi xem lại sổ mới trả lời được.