100 tỉ đồng trôi theo làng nổi

Ảnh đẹp lung linh, sự thật phũ phàng

Du khách về miền Tây, đi ngang Long An luôn ấn tượng với tấm pano “Làng nổi Tân Lập” với cảnh 2 thiếu nữ chèo xuồng giữa dòng sông sen, hai bên bờ là rừng tràm rợp bóng cò trắng. Đây là bức ảnh do nhiếp ảnh gia Hữu Lý chụp khoảng năm 2000, khi Nhà nước chưa đầu tư đồng nào để làm du lịch tại đây. Hữu Lý kể, anh trèo lên một cây tràm, cao khoảng 2 mét và chụp xuống con lạch đầy hoa sen. “Hồi đó không có máy kỹ thuật số, tôi chụp bằng phim. Bấm xong mấy phát, quá hứng thú với cảnh đẹp, tôi té luôn xuống đất, nín thở mất mấy phút. Báo hại mấy cô gái đang bơi xuồng nháo nhác, tưởng tôi chết”.

Bức ảnh của Hữu Lý nhanh chóng được in khổ lớn, làm thành pano quảng bá cùng với những cẩm nang du lịch Long An, bản đồ du lịch Long An, lấy luôn tên “Làng nổi Tân Lập”. Bức ảnh này được phóng khổ 1,2 x 2,4m treo tại Trung tâm Phục vụ hội nghị tỉnh Long An hơn 10 năm nay. Rất nhiều khách khi dự hội nghị đã rất thú vị với phong cảnh làng nổi. Thế là, bức ảnh “Làng nổi Tân Lập” vinh dự được lãnh đạo tỉnh chọn làm quà lưu niệm cho các chuyến đi công tác ra nước ngoài. Các tài liệu giới thiệu về du lịch Long An cũng đều có tấm ảnh này.

Thế nhưng, những hình ảnh đẹp lung linh đó chỉ là quá khứ. Chúng tôi tìm về “Làng nổi Tân Lập”, đến đúng vị trí mà Hữu Lý chụp ảnh mới biết được rằng, toàn bộ sen, súng đã chết sạch. Người ta đã dùng hơn 100 tỉ đồng để bê vào làng nổi những khối bêtông vô hồn, những con trâu bêtông cốt thép, những khối công trình đìu hiu, xuống cấp đến thê thảm. Thậm chí, nguồn nước tự nhiên cho cây sen, cây súng mọc lên cũng bị ứ lại, đục ngầu. Hai bên vỉa hè khu công viên phía trước khu du lịch trước đây được lát gạch, trồng hoa để người dân địa phương đi bộ, tập thể dục, giờ là một rừng cỏ mọc cao quá đầu người. Một số giàn hoa bị dây dại bò lên làm đổ sập, những chiếc ghế đá cũng bị cỏ dại bủa vây, một số đoạn vỉa hè còn sót lại được người dân tận dụng làm chỗ phơi... lục bình. Cũng bên trong khu này, những chiếc đèn chùm lâu ngày không ai sửa chữa, rơi cả xuống đất, toàn bộ hoa kiểng không được cắt tỉa trở nên lùm xùm, xấu xí. Đáng nói là trong sân còn có cả một căn chòi tạm bằng vải bạt của người dân với hàng trăm thùng nuôi ong, phía trước cổng chính cũng có một căn chòi lá tuềnh toàng, được dựng tạm bợ làm nơi bán mật.

Dự án... “trên mây”

Theo nội dung giới thiệu trên trang web www.vietnamtourism.gov.vn của Tổng cục Du lịch, dự án “Làng nổi Tân Lập” sẽ thu hút mỗi năm khoảng 80.000 khách nội địa và 10.500 khách quốc tế. Trang web này còn cho rằng, dự án với số vốn dự kiến 6,8 triệu USD, rộng tới 127ha sẽ làm cho khu du lịch sinh thái “Làng nổi Tân Lập” trở thành một điểm du lịch hấp dẫn của khu vực, góp phần khai thác hợp lý các tiềm năng du lịch tự nhiên và nhân văn đặc thù của khu vực. Khi bắt đầu triển khai năm 2007, dự án thuộc Sở Thương mại - Du lịch Long An, do ông Nguyễn Minh Hạ - Phó GĐ sở kiêm Trưởng BQL dự án.

Được biết, từ đầu năm 2013, chủ đầu tư dự án là Sở VHTTDL Long An giao khu du lịch này cho Trung tâm Xúc tiến du lịch (TTXTDL) Long An quản lý. Ông Trần Văn Hửng - GĐ TTXTDL - cho biết, hiện nay toàn bộ hệ thống phòng cháy chữa cháy tại khu du lịch này đã hư hỏng, nên nếu có sự cố cháy nổ, với diện tích rừng tràm khu chính và vùng đệm hơn 600ha, là cầm chắc… bó tay đứng nhìn. Chưa hết, hệ thống cầu đường du lịch 5km trong rừng tràm hiện nay cũng không có lan can bảo vệ, chưa trang bị biển cảnh báo độ sâu, cấm hút thuốc, cấm săn bắt và thậm chí không có cả… “toa lét” cho du khách dùng. Tại khu du lịch hiện nay cũng chưa có chỗ ăn uống và nghỉ qua đêm. Chính vì cơ sở hạ tầng yếu và thiếu nên có tháng chỉ lèo tèo 9-10 khách đến.

“Vẫn biết là hiện nay khu này đang xuống cấp, nhưng tiền đâu để duy tu, sửa chữa. Như tôi, bản thân là giám đốc, mỗi lần đi lên khu này cũng phải đi nhờ xe tải chở đồ, rồi cùng phụ bưng bê hàng với anh em. Nhiều hoa kiểng ở khu này cũng do tôi đem từ nhà vô để trang trí thêm. Hiện ở khu này tôi vừa tăng cường thêm 2 cán bộ của trung tâm, tổng cộng có 6 người, vậy là quá ít so với khuôn viên rộng, nhưng không thể tuyển thêm người vì không có tiền để trả. Tôi thấy tỉnh ta dự án nào cũng làm cho quy mô, nhưng lại không tính đến chuyện phát huy hiệu quả. Đáng lẽ phải đầu tư các thứ cần thiết rồi thì mới thu hút khách, còn chúng ta lại làm theo chiều ngược lại” - ông Hửng nói.

“Làng nổi Tân Lập”, thực ra do được đầu tư làm du lịch nên gọi là “làng” chứ ở đây không có người ở. Cách đây chừng một năm, người đi câu cá từng phát hiện tại rìa khu du lịch một xác người cháy đen. Lý do là, “làng nổi” thành “làng hoang” nên có cặp đôi dắt nhau vào để “yêu”, sau đó người nam giết người nữ rồi lấy xăng, chất củi để... đốt. Hiện nay, buổi tối thanh-thiếu niên vẫn dẫn nhau vào đây “tâm sự”, hoặc nhậu nhẹt rồi xả rác lung tung.

Không thể cầm cự

Từ năm 2008, khu du lịch này đã bắt đầu mở cửa đón khách, thế nhưng nhìn qua bảng báo cáo doanh thu và doanh thu dự kiến đến năm 2023 của TTXTDL chỉ là những con số tủn mủn so với quy mô đầu tư ban đầu hơn 100 tỉ đồng của dự án này. Cụ thể, năm 2008, doanh thu khách nội địa lẫn quốc tế đến trong ngày lẫn lưu trú là 2.784.000 đồng, tính ra mỗi tháng chỉ thu về 232.000 đồng. Năm 2014 doanh thu là 24.139.107 đồng, tức là mỗi tháng thu về khoảng 2 triệu đồng, thấp hơn nhiều mức lương của bảo vệ khu này mỗi tháng là hơn 3 triệu đồng. Với tình hình doanh thu này, không biết đến bao giờ khu du lịch này mới thu hồi lại phần vốn đã đầu tư.

Ông Phạm Văn Trấn - Giám đốc Sở VHTTDL Long An - cho biết, hiện nay chủ trương của tỉnh là kêu gọi đầu tư xã hội hóa chứ không sử dụng ngân sách để đầu tư thêm vào khu du lịch này nữa. “Mấy năm gần đây, chúng tôi cũng đã mời gọi nhiều đơn vị làm du lịch đến khảo sát, tuy nhiên, nhà đầu tư khi đến xem khu này xong rồi họ bỏ đi luôn, không thấy trả lời gì. Hiện nay, khu này đang lâm vào cảnh dở dở ương ương, sử dụng hiệu quả khu du lịch này đang là vấn đề nan giải. Trước mắt, chúng tôi chỉ biết cầm cự và chờ” - ông Trấn cho biết.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, một số du khách khi đến “Làng nổi Tân Lập” có mục đích là để chụp ảnh với sen. Với hình ảnh mà Hữu Lý mang đến, ai cũng đoan chắc sen Đồng Tháp Mười sẽ đẹp hơn sen Hồ Tây. Thế nhưng, ai đến đây cũng phải thất vọng “toàn tập” bởi dòng nước đục ngầu, còn sen... chết sạch. Ông Phạm Văn Trấn cũng cho biết, du khách không hài lòng vì trong tour quảng cáo có sen. Vì vậy, sở đang có chủ trương cho dân trồng thêm sen để tạo cảnh quan. Về phần hoa kiểng, không hiểu tại sao các tỉnh lân cận với Long An như Bến Tre, Tiền Giang rất nhiều nghệ nhân, nhiều Cty trồng hoa kiểng nhưng tại dự án này, chủ đầu tư phải “mời” một Cty ở miền Bắc vào thi công. “Khi còn trong thời gian bảo hành thì hoa kiểng chết hết. Chúng tôi đã nhiều lần yên cầu Cty này khắc phục, nhưng họ im luôn” - ông Trấn nói.

Thứ năm, 18.9.2014