Chuyện khiến nữ diễn giả mất ngủ 5 năm
Tiến sĩ Khuất Thu Hồng, Viện Nghiên cứu Phát triển Xã hội (ISDS) nhiều năm tìm hiểu vấn đề bạo lực tình dục đã rơi nước mắt khi kể về câu chuyện khiến bà ân hận và mất ngủ 5 năm trời: “Năm 1986, tôi tiến hành nghiên cứu về việc nạo phá thai ở TPHCM. Tôi đến các bệnh viện phụ sản ở đây và liên hệ, phỏng vấn sâu những người phụ nữ thanh niên và vị thành niên đến đây để nạo phá thai. Trong nhóm người phỏng vấn, tôi gặp một cô gái 24 tuổi, cô đến bệnh viện để phá thai và trước đó cũng đã phá thai rất nhiều lần. Cô bé rụt rè và vẻ mặt rất buồn. Sau khi phỏng vấn, cô nói rằng muốn gặp riêng tôi. Tuy nhiên, vì có việc đột xuất, tôi đã quên không đến điểm hẹn để gặp cô gái đó. Đến khi tôi trở về thì nhận được một lá thư của cô. Đầu thư, cô gái viết rằng khi tôi đọc được những dòng này thì cô không còn trên đời này nữa. Hồi ấy chưa có điện thoại di động, tôi đã tìm cô gái đó ở nhiều nơi mà không thể tìm được cô ấy” – bà Hồng kể.
Câu chuyện của cô gái ám ảnh khiến bà Hồng mất ngủ vì hối hận, dằn vặt suốt 5 năm trời. Trong thư cô gái kể lúc nhỏ cô sống với mẹ khi cha đã bỏ đi. Đến năm 7 tuổi mẹ cô kết hôn với một người đàn ông khác. Người đàn ông có khả năng kiếm ra tiền và dần dà, mẹ cô phụ thuộc hoàn toàn vào ông ấy. Đến năm cô 12 tuổi thì ác mộng diễn ra khi cô gái thường xuyên bị cha dượng lạm dụng tình dục nhiều lần khiến cô cũng phải nhiều lần nạo phá thai. Người cha dượng ấy đe dọa và cấm cô nói cho mẹ biết, nếu không sẽ giết cả hai hoặc không chu cấp hai mẹ con nữa. Cô gái cố gắng chịu đựng nhưng cũng đến lúc cô gái nói với mẹ về sự thật kinh khủng đó khi không chịu nổi nữa. Không như những gì cô nghĩ, thay cho thái độ lên án cha dượng, cô gái lại bị chính mẹ sỉ nhục, ghen với con gái. Bà chỉ trích con mình là cố tình quyến rũ cha dượng, thậm chí chửi cô là “con điếm”, dùng nhiều từ nặng nề đối với cô. Cô gái tuyệt vọng vì người thân yêu duy nhất lại suy nghĩ và phán xét mình như vậy.
Nghiên cứu nhiều năm trong lĩnh vực này, ngoài câu chuyện của cô gái 24 tuổi bất hạnh kia, TS Hồng cho rằng đâu đó còn rất nhiều câu chuyện đau lòng tương tự, khi mà nạn nhân bị bạo lực tình dục lại bị xã hội coi như phạm nhân. Như một câu chuyện khác mới diễn ra gần đây mà TS Hồng kể lại, về một người phụ nữ ở Hải Dương mà bà tiếp xúc. Người phụ nữ không ăn không ngủ được và luôn giật mình hoảng sợ mỗi khi chuông điện thoại reo lên. Người phụ nữ sợ một người đàn ông quen biết đến cưỡng hiếp, đe dọa. Người đàn ông này lạm dụng chị nhiều năm trời, anh ta dọa chị không được lên tiếng, nếu không sẽ đưa “ảnh nóng” của hai người lên mạng xã hội Facebook.
TS Khuất Thu Hồng cho rằng, khi đọc lại những bài báo thì trong những năm gần đây lạm dụng tình dục được phát hiện như một vấn đề ở Việt Nam. Không chỉ đối với phụ nữ và trẻ em gái, lạm dụng tình dục còn là nỗi ám ảnh đối với các bé trai. Nguyên nhân khiến cho dư luận bức xúc nhất là thủ phạm đổ tội cho dục vọng không kiềm chế vì nạn nhân ăn mặc gợi cảm, nạn nhân quyến rũ quá, nạn nhân tắm không đóng cửa, ngủ không mặc quần áo…Và đáng buồn là rất nhiều người, thậm chí là truyền thông cũng đồng tình với những nguyên nhân kiểu như thế: “Ở đây, nạn nhân trở thành tội nhân trong suy nghĩ của rất nhiều người ở Việt Nam. Chính điều này khiến cho các vụ bạo lực tình dục rơi vào im lặng. Nạn nhân ngại lên tiếng” –TS Khuất Thu Hồng nói.
 |
| Theo thống kê, đa phần các vụ bạo lực tình dục có thủ phạm là người thân quen (ảnh minh họa). |
Giọt nước mắt của người cha có con bị lạm dụng tình dục
Trái với quan điểm cho rằng phụ nữ và trẻ em gái có thể tự bảo vệ mình bằng cách hạn chế, giao du với người lạ, số liệu thống kê được nêu ra tại Hội nghị Quốc gia về tình dục, sức khỏe và xã hội lần 3 cho thấy, 73% thủ phạm xâm hại, lạm dụng tình dục là người thân, người quen của nạn nhân. Trong số đó, 10% là cha đẻ, cha dượng. Thủ phạm gồm cả những người được cho là đáng tin cậy như người cao niên, người có uy tín, giáo viên, những người nổi tiếng hay cả những người trong hệ thống thực thi pháp luật…
Dũng cảm có mặt tại buổi hội thảo về xâm hại tình dục với trẻ em và vị thành niên, anh Mão rơi nước mắt khi kể về câu chuyện đau lòng xảy ra với cô con gái 3 tuổi bé bỏng của mình. Gia đình bố mẹ vợ anh ở Ba Vì, Hà Nội. Vợ chồng anh gửi con gái cho ông bà trông coi giúp. Cạnh nhà anh là gia đình ông cụ 78 tuổi. Ông hay ở nhà trông các cháu nên con gái anh hay qua chơi với các cháu của ông. Một hôm, nhà chỉ còn mình ông cụ ở nhà. Ông gọi con gái anh Mão sang chơi. Vì nghĩ ông thuộc hàng “ông cố” nên gia đình cũng không nghĩ gì. Vài tiếng sau, cháu bé chạy về nhà khóc thét. Bố mẹ hỏi, cháu bé kể rằng, ông cụ rủ cháu lên lầu 2 chơi rồi cởi quần áo cháu, dở hành vi dâm ô nhiều lần. Gia đình anh Mão đã trình báo với chính quyền địa phương, cháu bé được đưa đi giám định. Kết quả giám định cho thấy, cháu có dấu vết bị xâm hại tình dục.
“Gia đình tôi đã sang nhà ông cụ để nói chuyện. Ông cụ đã thừa nhận hành vi của mình. Tôi ghi âm lại và thậm chí bắt ông viết lại bằng tay, ký nhận. Vì ông quá già nên gia đình tôi định để ông cụ tự giác xin lỗi. Thế nhưng, ông cụ thờ ơ, coi như không có chuyện gì và tỏ ra thách thức nên tôi buộc lòng phải đi khắp để đưa sự việc này ra ánh sáng, để ông ta phải chịu sự trừng phạt của pháp luật”. Anh Mão bộc bạch, điều anh lo lắng nhất bây giờ là tương lai của con gái. Cô bé có dấu hiệu tâm lý bất thường, thường xuyên hoảng sợ.
Gần đây, một sự việc gây chấn động dư luận – bé gái 3 tuổi ở Tuyên Quang bị chính cha ruột hiếp dâm dẫn đến gãy xương chậu. Người mẹ đã rất đau khổ khi đứng ra tố cáo chồng mình. Tại cơ quan công an, người chồng đã thú nhận hành vi loạn luân của mình. Và điều khiến dư luận vô cùng bức xúc chính là lý do anh ta đưa ra: “Vì cãi nhau với vợ, không được quan hệ vợ chồng nên phải lôi con gái ra…giải quyết nhu cầu sinh lý”.
TS Khuất Thu Hồng nhấn mạnh: “Bạo lực tình dục là tội ác nghiêm trọng chống lại phụ nữ và trẻ em. Nó chà đạp lên quyền cơ bản nhất của con người là được sống an toàn và được tôn trọng nhân phẩm. Bạo lực tình dục có thể xảy ra với bất kì phụ nữ và trẻ em nào chứ không chỉ với những phụ nữ trẻ, ăn mặc gợi cảm hoặc có cử chỉ hớ hênh như nhiều người vẫn lầm tưởng”.
Những con số đáng suy ngẫm
Theo số liệu của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, có hơn 1.000 trường hợp xâm hại tình dục trẻ em mỗi năm. Điều đó có nghĩa là, trung bình mỗi ngày có 3 trẻ em bị xâm hại tình dục được báo cáo. Đặc biệt, trong những năm gần đây, xâm hại tình dục ở trẻ trai bắt đầu gia tăng. Trong số 322 vụ bạo lực tình dục được đưa tin trên báo từ năm 2011-2016 thì 21,1% nạn nhân dưới 10 tuổi, trong đó có những em bé chỉ mới 2 tuổi. Gần 60% nạn nhân từ 11-25 tuổi, gần 5% nạn nhân trên 40 tuổi, trong đó có những cụ bà đã 85-86 tuổi. 32% là các vụ bạo lực kép, nạn nhân bị cưỡng hiếp, cướp tài sản, bị hành hung, thậm chí bị giết. Đặc biệt, có đến 13,5% là các vụ cưỡng hiếp tập thể. Số liệu khác nằm trong dự án của AVV, khảo sát trên 2.000 phụ nữ và trẻ em gái ở Hà Nội và TPHCM thì 87% đã từng bị quấy rối tình dục ở khu vực công cộng và trên các phương tiện công cộng. Con số này khiến nhiều người choáng váng.
Đại diện cho các cơ quan Liên Hiệp Quốc tại Việt Nam, bà Astrid Bant, Trưởng Đại diện UNPFA tại Việt Nam nhấn mạnh: “Bạo lực tình dục không dễ xác định, đặc biệt, bạo lực tình dục trong các mối quan hệ tình cảm gần gũi thậm chí còn khó được báo cáo hơn vì nó được che giấu bởi các khuôn mẫu và văn hóa. Nam giới thường nghĩ rằng có quyền kiểm soát thân thể và tình dục của người phụ nữ - như vợ, người yêu”. Theo bà Astrid Bant, bạo lực tình dục đối với phụ nữ và trẻ em gái không phải là một căn bệnh mà chúng ta cần phải tìm cách chạy chữa. Vấn nạn này xuất phát từ quan điểm của nam giới và trẻ em trai về phụ nữ và em gái: “Đã đến lúc chúng ta phải làm việc cùng nhau, Chính phủ, xã hội dân sự và toàn thể xã hội, để tấn công lại các định kiến giới và các thái độ ưu ái nam giới phổ biến cho dù vấn đề này đã được dung dưỡng qua nhiều thế hệ”. Bà Astrid Bant nêu quan điểm của riêng mình, rằng, để chống lại bạo lực tình dục thì phải thay đổi cấu trúc quyền lực, đảm bảo bình quyền giữa phụ nữ và nam giới. Đấu tranh bình đẳng giới không chỉ là “cuộc chiến” của riêng phụ nữ mà còn cần sự tham gia của nam giới và trẻ em trai.
