Phương pháp lấy mẫu gộp 5 được Đà Nẵng thực hiện từ tháng 5.2020 đã cho thấy lợi ích thiết thực, tiết kiệm về chi phí xét nghiệm (giảm xuống còn gần 12 tỉ đồng thay vì hơn 55,4 tỉ đồng nếu xét nghiệm mẫu đơn).
Theo số liệu thống kê từ ngày 8 đến 23.8.2020, trong vòng 16 ngày, số người được lấy mẫu xét nghiệm tại thành phố Đà Nẵng là 97.103 người.
Năm 2021, trong đợt dịch thứ 3 xảy ra trên địa bàn phố, CDC Đà Nẵng tiếp tục cải tiến phương pháp mẫu gộp nhóm 5 thành mẫu gộp nhóm 10. Chỉ tính riêng số mẫu gộp que thu thập được từ ngày 8 đến 13.5.2021 là 7.386 mẫu gộp từ 69.544 lượt người với số lượng mẫu lẻ trong mỗi nhóm từ 5 đến 10 mẫu, phần lớn là 10 mẫu lẻ/1 mẫu gộp.
Trong vòng 6 ngày, đã có 69.544 người được lấy mẫu xét nghiệm và phát hiện được 8 ca dương tính trong tổng số 69.544 người.
Thời điểm đó, số lượng mẫu bệnh phẩm được gộp tối đa hiện nay đang thực hiện là 10 mẫu bệnh phẩm/ống (mẫu gộp que). Sau đó, tiến hành gộp 2 mẫu gộp que/1 mẫu gộp dung dịch. Như vậy, sau 2 lần gộp tại thời điểm lấy mẫu và sau đó gộp tại phòng xét nghiệm từ 2 mẫu đã gộp lần 1, lượng mẫu tối đa có thể xét nghiệm là 20 mẫu/phản ứng.
Với phương pháp này, ngoài việc tiết kiệm tối đa lên đến 20 lần chi phí xét nghiệm so với xét nghiệm mẫu đơn và quan trọng hơn cả là có thể đẩy nhanh tiến độ xét nghiệm trong điều kiện hạn chế về trang thiết bị, nhân lực, vật lực, phát hiện nhanh các ca bệnh trong cộng đồng.
Phương pháp gộp mẫu xét nghiệm từ mẫu gộp que do CDC Đà Nẵng thực hiện đã cho thấy hiệu quả cao về phòng, chống dịch và lợi ích kinh tế (thay vì chi phí hơn 39,7 tỉ đồng nếu xét nghiệm mẫu đơn thì với mẫu gộp 20, chi phí chỉ còn hơn 2,7 tỉ đồng). Đồng thời, qua thực tiễn cho thấy phương pháp mẫu gộp 20 so với gộp 5 giảm một nửa chi phí trang thiết bị và nhân lực.
Trước những con số đó, ngày 16.5.2021, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ký Quyết định số 715/QĐ-TTg tặng Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ cho CDC Đà Nẵng, Sở Y tế thành phố Đà Nẵng vì đã có thành tích trong công tác phòng, chống dịch COVID-19. Đặc biệt, Thủ tướng ghi nhận kinh nghiệm, năng lực trong công tác xét nghiệm của CDC Đà Nẵng.
Tuy nhiên, từ chính sáng tạo giúp tiết kiệm hàng chục tỉ đồng này, 3 đối tượng tại CDC Đà Nẵng, trong đó có Giám đốc CDC Đà Nẵng đã lợi dụng để trục lợi.
Theo kết quả điều tra ban đầu, Công an TP.Đà Nẵng xác định, từ năm 2020 - 2021, ông Tôn Thất Thạnh, Giám đốc CDC Đà Nẵng cùng các đồng phạm đã móc nối với Công ty Việt Á nhằm mục đích tham ô số vật tư xét nghiệm COVID-19 đã được TP.Đà Nẵng mua để phục vụ công tác phòng chống dịch COVID-19.
Cụ thể, ông Thạnh đã chỉ đạo Nguyễn Thị Thanh Nhàn, Trưởng Khoa Xét nghiệm CDC Đà Nẵng và Lê Thị Kim Chi, nhân viên Khoa Xét nghiệm CDC Đà Nẵng làm giả sổ sách, chứng từ để nâng khống, chuyển hóa hàng chục ngàn mẫu gộp xét nghiệm COVID-19 thành mẫu đơn, đồng thời biến hàng chục ngàn bộ kit được tài trợ thành bộ kit mua của Công ty Việt Á.
Số vật tư dôi dư sau khi “phù phép”, ông Thạnh cùng các đồng phạm đã chuyển lại cho Công ty Việt Á để chiếm đoạt số tiền với giá trị thỏa thuận. Theo xác định ban đầu của Cơ quan điều tra, giá trị tài sản bị chiếm đoạt trị giá 4.063.500.000 đồng.
