Viện kiểm sát Nhân dân tỉnh Lào Cai vừa ban hành cáo trạng truy tố 16 bị can về các tội danh: Rửa tiền; Vi phạm quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên; Lợi dụng chức vụ và quyền hạn trong khi thi hành công vụ liên quan đến vụ án khai thác, tiêu thụ hàng tấn quặng apatit trái phép.
Trong vụ án này, ngoài bị can Nguyễn Văn Vịnh, cựu Bí thư Tỉnh ủy Lào Cai; Doãn Văn Hưởng, cựu Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai; Nguyễn Thanh Dương, cựu Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai; Lê Ngọc Hưng, cựu Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai... thì Lê Ngọc Dương là người bị khởi tố, bắt tạm giam cuối cùng khi đang đương chức Chủ tịch UBND huyện Mường Khương.
Theo kết luận điều tra, năm 2009, Công ty Lilama được cấp giấy chứng nhận đầu tư dự án xây dựng nhà hàng, khách sạn tại thôn 2 (xã Đồng Tuyển, TP Lào Cai), trên phần diện tích đất rộng 3,77 ha.
Giai đoạn 2012 - 2015, Công ty Lilama do ông Nguyễn Mạnh Thừa làm giám đốc, đã khai thác thuê cho Công ty Apatit Việt Nam và trực tiếp khai thác hơn 1,5 triệu tấn quặng apatit, trị giá hơn 610 tỉ đồng. Qua đó, Công ty Lilama thu về hơn 484 tỉ đồng, Công ty Apatit Việt Nam cũng hưởng lợi hơn 184 tỉ đồng.
Việc khai thác quặng diễn ra trong thời gian dài, Công ty Lilama không có giấy chứng nhận đầu tư dự án khai thác khoáng sản, cũng không có giấy phép khai thác khoáng sản, vì vậy số quặng trên bị xác định là khai thác trái phép.
Khi vụ án diễn ra, với cương vị là Trưởng phòng Quản lý khoáng sản rồi Phó Giám đốc Sở TNMT tỉnh Lào Cai, ông Dương là người đã trực tiếp kiểm tra hồ sơ dự án nhà hàng, khách sạn của Công ty Lilama, tham mưu soạn thảo trình cấp trên hoặc trực tiếp ký một số văn bản mà sau này xác định là một phần nguyên nhân dẫn tới sai phạm.
Tháng 9.2009, ông Lê Ngọc Dương cùng lãnh đạo Sở TNMT tỉnh Lào Cai và Công ty Apatit Việt Nam kiểm tra hồ sơ dự án nhà hàng, khách sạn của Công ty Lilama. Nhận thấy dự án chồng lấn với khai trường apatit, 2 đơn vị này đề nghị Công ty Lilama tạm dừng thực hiện dự án. Đến đầu năm 2010, Công ty Lilama bị UBND tỉnh thu hồi giấy chứng nhận đầu tư.
Tháng 3.2012, tiếp nhận khu đất 3,77 ha, Công ty Apatit Việt Nam có văn bản gửi UBND tỉnh Lào Cai cho phép khai thác phần quặng lộ thiên. Dù thẩm quyền cấp phép phải do Bộ TNMT, nhưng ông Dương đã tham mưu lãnh đạo Sở TNMT ký văn bản, đề xuất UBND tỉnh giao Công ty Apatit cải tạo mặt bằng khu mỏ, nếu có khoáng sản kèm theo thì được thu hồi để quản lý, sử dụng. Từ đó, UBND tỉnh Lào Cai đồng ý đề xuất của Công ty Apatit Việt Nam.
Tháng 2.2013, Kiểm toán Nhà nước khẳng định việc UBND tỉnh giao cho Công ty Apatit Việt Nam, Công ty Apatit Việt Nam giao cho Công ty Lilama tận thu khoáng sản là không đúng thẩm quyền, trái quy định.
UBND tỉnh Lào Cai giao Sở TNMT báo cáo về nội dung trên. Ông Dương lúc này là Phó Giám đốc Sở TNMT tỉnh Lào Cai, ký văn bản giải trình việc cho phép san gạt, cải tạo nhằm đưa mặt bằng dự án về trạng thái an toàn. UBND tỉnh sau đó giải trình kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước, khẳng định việc làm của mình là đúng trách nhiệm.
Tháng 4.2013, Công ty Lilama được cấp lại giấy chứng nhận đầu tư và giấy phép xây dựng nhà hàng, khách sạn tại khu vực 3,77 ha, đưa máy móc vào san gạt mặt bằng. Công ty phát hiện dấu hiệu khoáng sản nên đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo các cơ quan lấy mẫu phân tích, nếu đúng là khoáng sản thì cho công ty thu gom.
Một tháng sau, sau khi kiểm tra thực địa, ông Dương ký văn bản báo cáo UBND tỉnh, đề xuất quá trình san gạt nếu phát hiện quặng thì giao cho Công ty Lilama gom lại, thống nhất với Công ty Apatit Việt Nam về phương án tập kết, sử dụng.
Đề xuất trên của Sở TNMT được UBND tỉnh Lào Cai thông qua. Đây cũng là một trong những "bước đệm" cuối cùng giúp Công ty Lilama trực tiếp khai thác trái phép gần 1,4 triệu tấn quặng apatit, dưới "vỏ bọc" đầu tư dự án xây dựng nhà hàng, khách sạn.
“Bị can Lê Ngọc Dương đã tạo điều kiện cho Công ty Lilama và Công ty TNHH MTV Apatit Việt Nam đã khai thác, tiêu thụ trái phép 974.088 tấn quặng apatit các loại trong phạm vi 3,77ha có giá trị 312.665.041.400 đồng”, cáo trạng nêu rõ.
Hành vi nêu trên bị can Lê Ngọc Dương đã phạm tội "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ" quy định tại khoản 3 Điều 281 Bộ luật Hình sự năm 1999 với khung hình phạt từ 10 đến 15 năm tù.
