Thuốc lá thế hệ mới hoàn toàn khác với thuốc lá truyền thống
TLĐT sử dụng năng lượng điện tử để làm nóng dung dịch, có chứa hoặc không chứa nicotin, tạo ra khí hơi (aerosol) cho người sử dụng hút vào. TLĐT không chứa sợi thuốc lá, không tạo ra khói và không có quá trình đốt cháy. Trong khi đó, mặc dù TLLN có thể chứa sợi thuốc lá hoàn nguyên và các phụ gia khác, song các thành phần này sẽ không bị đốt cháy mà được làm nóng ở nhiệt độ thấp hơn để tạo ra khí hơi (aerosol) có chứa nicotin.
Có thể thấy, TLTHM nói chung có thành phần, cơ chế hoạt động, đặc tính kỹ thuật và yếu tố công nghệ hoàn toàn khác với thuốc lá điếu truyền thống.
Tổ chức Hải quan thế giới WCO đã tạo ra phân nhóm mới (24.04) cho dung dịch TLĐT và điếu TLLN, biệt lập với phân nhóm 24.02 dành cho thuốc lá điếu hiện thời, cho thấy sự ghi nhận khác biệt lớn giữa TLTHM và thuốc lá điếu. Tuân thủ theo WCO, Bộ Công thương đã ban hành Thông tư 31/2022/TT-BTC ngày 8 tháng 6 năm 2022 về Danh mục hàng hóa xuất khẩu và nhập khẩu Việt Nam, trong đó đã tạo ra phân nhóm mới 24.04 cho TLTHM.
Do đó, có ý kiến cho rằng việc điều chỉnh TLLN theo khung pháp lý hiện hành cho thuốc lá điếu là chưa phù hợp và toàn diện. Thay vào đó, Việt Nam cần xây dựng các quy định tương thích cho dòng sản phẩm mới này.
Không đủ cở sơ pháp lý để quản lý TLLN theo luật hiện hành của thuốc lá truyền thống
Tại thời điểm Quốc hội ban hành Luật Phòng chống tác hại thuốc lá năm 2012, trên thị trường Việt Nam chưa xuất hiện các sản phẩm TLĐT, TLLN. Do vậy, Luật chưa quy định khái niệm dành cho 2 sản phẩm TLTHM này mà chỉ tập trung điều chỉnh đối với các sản phẩm thuốc lá truyền thống và các nguyên liệu thuốc lá từ cây thuốc lá.
Thêm nữa, hiện tại mới chỉ có Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về thuốc lá điếu do Bộ Y tế ban hành. Các quy định về tiêu chuẩn, quy chuẩn của thuốc lá trong Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá chưa điều chỉnh đối với TLĐT và TLLN.
Trong cuộc họp về chính sách quản lý TLĐT, TLLN diễn ra vào tháng 12.2022, Thứ trưởng Trần Văn Thuấn đã chia sẻ: "Hiện nay, hệ thống pháp luật hiện hành về quản lý thuốc lá của Việt Nam chưa đầy đủ và rõ ràng, và không thể áp dụng với các sản phẩm thuốc lá mới. Vì vậy, nếu cho phép các sản phẩm thuốc lá mới được lưu hành sẽ phải điều chỉnh một loạt văn bản pháp luật về định nghĩa, tiêu chuẩn kỹ thuật, tiêu chuẩn chất lượng, tem nhãn, xuất nhập khẩu, thuế… Một số quy định pháp luật đòi hỏi phải có sự kiểm định về chuyên môn mà điều kiện Việt Nam chưa thể đáp ứng được".
Thứ trưởng cũng đề nghị Vụ Pháp chế sẽ rà soát, tập hợp lại các ý kiến của các đại biểu sau cuộc họp, từ đó xây dựng báo cáo kết quả nghiên cứu đầy đủ, khách quan về thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng và đề xuất chính sách quản lý thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng ở Việt Nam.
