Từ những trường bản, trường tạm, từ những em nhỏ phải bỏ học vì đói, dự án “Nuôi em” đã thắp lên hy vọng nơi núi rừng, nuôi cơm trưa cho hơn 100.000 em nhỏ, xây dựng khoảng 170 điểm trường.
Trong cuộc trò chuyện với Báo Lao Động, Hoàng Hoa Trung - nhà sáng lập và điều hành dự án “Nuôi em”, Forbes Vietnam Under 30 2020, Gương mặt trẻ Việt Nam tiêu biểu 2019 - đã có những chia sẻ nhằm thúc đẩy các dự án tình nguyện bền vững.
Từ địa bàn ban đầu là Hà Nội, đâu là lý do chính để Trung lan rộng các dự án thiện nguyện của mình đến vùng núi xa xôi và hiện tại là vượt cả biên giới Việt Nam?
- Bản chất của chương trình tình nguyện là phải xuất phát từ chính nhu cầu của đối tượng tình nguyện mà mình hướng đến. Từ những năm 2009, tại Hà Nội có nhiều hoạt động giúp đỡ trẻ mồ côi, người khuyết tật, hay người vô gia cư, người già neo đơn.
Bản thân tôi hay gọi vui đó là “khủng hoảng thừa” vì số lượng người khó khăn có giới hạn nhưng số lượng người muốn đóng góp thì lên đến hàng trăm, hàng nghìn.
Ngoài việc dịch chuyển đối tượng hỗ trợ từ Hà Nội lên vùng cao, dự án “Nuôi em” còn đang mở rộng đến Campuchia, ở Kenya, hay là Ấn Độ. Tại đây, “Nuôi em” có thêm nhiều nguồn lực mới, chứng minh tính hiệu quả của mô hình tình nguyện này.
Từ khi nào mà Trung quyết định từ những dự án thiện nguyện cá nhân, liên kết với những tổ chức và cơ quan đoàn thể cao hơn để nhân rộng hiệu quả và ý nghĩa của dự án tình nguyện?
- Với “Nuôi em”, mình bắt buộc phải làm việc với các phòng giáo dục để mình có thông tin về số lượng học sinh, hình ảnh học sinh. Từ đó xây dựng được sự phối hợp đồng bộ từ trên xuống dưới.
Bên cạnh đó, Nhà nước đã có những cơ chế riêng để quản lý giáo dục, nên khi chúng ta hợp tác với những đơn vị như vậy thì sẽ tiết kiệm được rất nhiều nguồn lực như thời gian và thậm chí là hạn chế được sai sót, rủi ro có thể mắc phải.
Trung đã làm thế nào để đảm bảo tính minh bạch cho dự án tình nguyện của mình?
- Các dự án trong hệ sinh thái “Nuôi em” đều được kết hợp chặt chẽ với Trung ương Đoàn và Trung tâm Tình nguyện quốc gia. Về việc xây trường thì 100% số tiền từ cộng đồng hay những thứ liên quan đến hợp đồng trách nhiệm, nghiệm thu rồi triển khai, kiểm toán... sẽ do các tổ chức, đoàn thể liên quan xử lý.
Không dừng lại ở vấn đề minh bạch tài chính, tất cả các anh chị nuôi đều được biết em nhỏ mình nhận nuôi là ai, biết số điện thoại của thầy cô, già làng, trưởng bản. Mọi người cũng có thể đi thăm em nhỏ của mình bất cứ lúc nào, được xem ảnh hay thậm chí là liên hệ với tất cả các bên liên quan.
Hiện nay, có rất nhiều dự án "tình nguyện phong trào" ngắn hạn. Trung có suy nghĩ gì về nó?
- Các dự án tình nguyện ngắn hạn thì ở đâu cũng có vì nó xuất phát từ tình thương, mong muốn làm việc tốt của mọi người. Tuy nhiên nó lại rất là khó về mặt quản lý tổng thể và còn rất vấn đề như nguồn lực, quản lý phân phát, tính minh bạch…
Bản thân mình cho rằng thay đổi mô hình sẽ thay đổi kết quả, bởi mỗi năm “Nuôi em” đều đồng hành với 2-3 đội thiện nguyện như vậy, giúp họ tự đi gây quỹ được vài trăm triệu. Sau đấy, họ sẽ cùng dự án xây một vài điểm trường và thành quả đó đã là một cái bền vững để lại rất nhiều lợi ích sau này.
"Nuôi em" không chỉ tiếp cận được những mạnh thường quân lớn mà cả những đối tượng có nguồn tài chính hạn hẹp. Vậy đâu là “chìa khóa” để Trung và đồng đội xây dựng một cộng đồng lớn như hiện tại?
- Mình nhận thấy rằng khi bắt đầu một dự án tình nguyện, đừng vội xin tiền của cộng đồng mà hãy đi gây quỹ từ những việc đơn giản nhất. Ban đầu, chúng mình đã tự gây quỹ bằng cách đi nhặt đồ cũ, mảnh vỡ gốm hay là đi xin bìa carton của mọi người. Thời điểm dự án có được những cái cột mốc đầu tiên, thì dần dần cộng đồng sẽ đến với mình.
Các dự án của “Nuôi em” đều phù hợp với tư duy không thu tiền, và giúp người khác được làm thiện nguyện, từ đó sẽ tạo ra một môi trường, một cộng đồng lớn hưởng ứng. Mình giúp người ta làm từ thiện bằng cách lấy chính những cái mà họ có. Ví dụ như đối với những công ty xây dựng, mình lấy xi măng của họ để đi làm tình nguyện chứ không lấy tiền của họ để mua xi măng.
Xin cảm ơn Trung về cuộc trò chuyện!
