Ra sân bay, mới biết bị cấm xuất cảnh (?)
Một ngày đầu năm 2017, vợ chồng ông Long ra sân bay Tân Sơn Nhất để đáp chuyến bay đi Châu Âu lo việc phát triển sản xuất của Ichi Group. Lúc làm thủ tục an ninh, thật bất ngờ, nhân viên làm nhiệm vụ kiểm tra xuất – nhập cảnh đã thông báo ông Long bị… cấm xuất cảnh. Không đi được nước ngoài, mà tiền vé máy bay hơn 70 triệu đồng của ông Long coi như… mất. Qua tìm hiểu, cơ quan xuất nhập cảnh sân bay cho biết, ông Long đã bị cấm xuất cảnh từ một quyết định ngăn chặn của Chi cục THA dân sự quận 12, TPHCM.
Ông Long cho biết: “Trước đây, tôi là người đứng ra vay tiền ngân hàng giúp cho vợ chồng người em trai là Nguyễn Viết Hùng và Hoàng Thị Ngọc Thúy để có tiền làm ăn. Do điều kiện kinh doanh khó khăn, em tôi chưa trả được tiền vay, nên ngân hàng khởi kiện ra tòa vào tháng 8.2013. Tuy nhiên sau đó, Tòa án Nhân dân quận 12 đã công nhận thỏa thuận việc thanh toán nợ nần giữa 2 bên. Kế đó, Chi cục THA quận 12 thụ lý hồ sơ để THA. Tưởng việc đơn giản chỉ có vậy, nhưng không ngờ, vì bảo lãnh vay nợ thay cho em trai, bản thân tôi lại bị cấm xuất cảnh, mà không hề hay biết”.
Ông Long: "Thi hành án xong, vẫn bị… cấm xuất cảnh"
Quá trình xác minh, PV Lao Động được ông Long cho biết: Nhằm thực hiện THA để hoàn trả tiền vay ngân hàng, Chi cục THA quận 12 đã tiến hành bán đấu giá tài sản thế chấp là căn nhà tại số 322/3, tổ 7, khu phố 6, phường Thới An, quận 12, TPHCM do vợ chồng ông bà Nguyễn Viết Hùng - Hoàng Thị Ngọc Thúy đứng tên. Vào tháng 4.2016, căn nhà gắn liền với quyền sử dụng đất tại địa chỉ trên đã được bán đấu giá xong và thanh toán khoản nợ vay nói trên, tại Ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà Nội. Ngoài ra, cũng thanh toán xong các phần án phí, cùng những chi phí khác... Thay vì quyết định cấm xuất cảnh đối với ông Long phải được gỡ bỏ, thì trái lại, suốt từ tháng 4.2016 (thời gian THA hoàn tất) đến nay (tháng 3.2017), Chi cục THA dân sự quận 12 vẫn chưa hủy bỏ biện pháp ngăn chặn cấm xuất cảnh đối với ông Nguyễn Duy Long. Thậm chí, cho đến nay, hộ chiếu mới làm của ông Long cũng đang bị cơ quan xuất nhập cảnh tạm giữ…
Theo cơ quan xuất nhập cảnh, việc cấm xuất cảnh của ông Long vẫn đang trong hiệu lực, vì cơ quan ra quyết định ngăn chặn xuất cảnh đối với ông Long là Chi cục THA quận 12 vẫn chưa ra bất kỳ văn bản nào tháo gỡ lệnh cấm xuất cảnh đối với ông Long…
Cơ quan thi hành án: "ông Long vẫn còn nợ"
Luật sư Hồ Nguyên Lễ - Trưởng Văn phòng luật sư Tín Nghĩa (Đoàn luật sư TP HCM) – cho rằng: “Căn cứ điều 22 - Nghị định số 07/VBHN-BCA, ngày 31.12.2015 của Bộ Công an: “Cơ quan nào chưa cho công dân xuất cảnh thì có trách nhiệm thông báo bằng văn bản cho công dân đó biết (trừ trường hợp vì lý do đảm bảo bí mật cho công tác điều tra tội phạm và lý do an ninh)”. Trong trường hợp ông Long, do liên quan vay vốn ngân hàng, nên bị Chi cục THA quận 12 ra quyết định cấm xuất cảnh. Lẽ ra, khi cấm xuất cảnh, Chi cục THA quận 12 phải thông báo bằng văn bản cho ông Long biết (vì trường hợp của ông Long là dân sự, hoàn toàn không thuộc phạm vi vụ việc liên quan đến các vụ án lớn, hay an ninh quốc gia, buộc phải giữ bí mật…). Ở đây, nếu Chi cục THA quận 12 không thông báo cho ông Long là thực hiện chưa đúng quy định tại điều 22 - Nghị định số 07/VBHN-BCA ngày 31.12.2015 của Bộ Công an. Đặc biệt, nếu việc THA gần một năm nay cơ bản đã xong; lẽ ra ông Long và Cơ quan THA cần có sự trao đổi, xử lý vụ việc để mọi quyết định cấm xuất cảnh được gỡ bỏ, tránh gây ảnh hưởng đến quyền lợi của công dân”.
Trong lúc đó, ông Long cho biết: “Chấp hành viên Bùi Duy Nghĩa, thuộc Chi cục THA dân sự quận 12, vẫn không liên lạc với tôi để giải thích đúng – sai thế nào… Rất nhiều lần, tôi liên hệ và yêu cầu Chi cục THA dân sự quận 12 hủy bỏ biện pháp ngăn chặn xuất cảnh đối với tôi, trả lại hộ chiếu cho tôi… Nhưng Chi cục THA dân sự quận 12 vẫn chưa xem xét giải quyết”.
Trả lời báo chí xung quanh sự việc này, ông Trần Văn Lâm - Phó Chi cục trưởng Chi cục THA Q.12 trả lời: “Vụ việc xảy ra đã lâu, thời gian THA cách đây đã hơn 1 năm, nên việc lật lại hồ sơ xem xét sự việc có nhiều trở ngại, hơi lâu… Trong khi đó, hiện chấp hành viên THA là ông Bùi Duy Nghĩa đã chuyển công tác sang cơ quan khác”. Theo đại diện Chi cục THA Q.12: Sở dĩ Chi cục THA Q.12 chưa gỡ bỏ lệnh cấm xuất cảnh đối với ông Long là do sau khi đấu giá THA căn nhà thế chấp, ông Long vẫn còn nợ hơn 100 triệu đồng (cả lãi lẫn vốn gốc), chưa trả hết cho ngân hàng. Vì vậy, lệnh cấm xuất cảnh đối với ông Long vẫn còn hiệu lực...”. Thật khó hiểu, một vụ việc THA dân sự tưởng chừng rất đơn giản, đối tượng THA đã chấp hành THA cơ bản đã xong; lẽ ra ông Long và Cơ quan THA cần có sự trao đổi, xử lý vụ việc để mọi sự cấm cản quyền công dân phải được tháo gỡ. Tuy nhiên, trong sự vụ này, cả hai phía đều đôi co, dẫn tới sự việc thêm… rối như canh hẹ.
Ông Long bức xúc: “Không chỉ quyền đi lại của cá nhân tôi bị giới hạn, xâm phạm, mà danh dự, uy tín của doanh nghiệp Ichi Group của tôi cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Suốt năm qua, có đối tác nghe tin tôi bị cấm xuất cảnh đã, cắt các hợp đồng hợp tác làm ăn, thiệt hại tính đến tiền tỷ… Chưa nói, vì không thể ra nước ngoài giao dịch, dẫn tới tôi không thể ký kết các hợp đồng mới, nên phá sản nhiều thương vụ, cơ hội kinh doanh. Ai sẽ bồi thường các thiệt hại trên cho cá nhân và doanh nghiệp của tôi, từ việc cấm xuất cảnh này ?”.
Theo Điều 21 văn bản hợp nhất Nghị định số 07/VBHN-BCA ngày 31.12.2015, quy định về xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam, công dân Việt Nam ở trong nước chưa được xuất cảnh nếu thuộc một trong những trường hợp sau đây:
“1. Đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự...
(...)
3. Đang có nghĩa vụ chấp hành bản án dân sự, kinh tế; đang chờ để giải quyết tranh chấp về dân sự, kinh tế”...
(...)
Bên cạnh đó, Điều 22 Nghị định này quy định về thẩm quyền quyết định chưa cho công dân Việt Nam xuất cảnh như sau:
“...3. Cơ quan nào quyết định chưa cho công dân xuất cảnh thì có trách nhiệm thông báo bằng văn bản cho công dân đó biết, trừ trường hợp vì lý do đảm bảo bí mật cho công tác điều tra tội phạm và lý do an ninh”.