Chỉ sống chung, sao phải gánh nợ thay?

Không yêu vẫn “lấy cho xong”

Thực ra chị A cũng chẳng câu nệ việc phải có một tấm chồng như người ta, nhưng cha mẹ chị cứ chép miệng thở dài mỗi khi chị nói sẽ sống độc thân. Không những vậy mỗi khi tiệc tùng hoặc hội họp bạn bè, ai cũng hỏi thăm và “chất vấn” sao vẫn chưa có chồng, rồi chừng nào cho họ uống rượu mừng đây... Về kinh tế chị A cũng tạm yên tâm, công ty của chị dù không lớn nhưng thu nhập cũng đáng kể, đủ để lo toan cho gia đình và cuộc sống của riêng. Nhưng về tình cảm riêng tư, chị A vẫn có những nỗi niềm riêng. Dù luôn miệng nói cứng sẽ là người độc thân vui tính cho đến hết đời nhưng sâu thẳm chị vẫn mong muốn tìm được một người cùng chia ngọt sẻ bùi hết quãng đời còn lại. Qua mai mối, chị A làm quen với anh T, một người đã “qua một lần đò” và có 2 con chung với vợ trước. Anh T làm nhân viên văn phòng ở một công ty. Khi gặp chị A, anh T tỏ ra rất quyến luyến và mong muốn được tiến xa hơn. Chị A dù không rung động với anh T nhưng nghĩ rằng tuổi mình đã lớn, không có nhiều sự lựa chọn, nên cũng chấp nhận sống chung một nhà. Hơn nữa, chị A từ lâu cũng khao khát có một đứa con riêng, nếu chung sống với anh T thì mong muốn ấy sẽ được thực hiện. Dẫu vậy, chị A vẫn quyết định không đăng ký kết hôn với anh T vì lo sợ bao nhiêu tài sản mà chị cật lực, khổ cực tích cóp có thể bị san sẻ cho người khác.

Khoảng giữa năm 2015, anh T và chị A chung sống cùng nhau. Kể từ đó, mọi chi tiêu trong gia đình đều do chị A gánh vác. Tiền lương của anh T bao nhiêu chỉ một mình anh biết và giữ riêng. Thực sự, chị A cũng không quan tâm lắm đến chuyện anh T có đóng góp hay không vì việc chi tiêu trong gia đình không phải là chuyện bận tâm với chị. Sống chung một thời gian thì chị A và anh T có chung một con gái, chị A mừng lắm vì ước muốn bao lâu nay đã thành hiện thực. Dù đã có con chung, nhưng anh T vẫn duy trì lối sống như xưa, lo toan cho gia đình bây giờ vẫn một tay chị A gánh vác. Đến một ngày anh T bảo rằng có vay mượn của một người 2 tỷ đồng, giờ người ta đòi dữ quá, nên anh đề nghị chị trả nợ thay. Chị A không đồng ý vì không vay số tiền đó. Chị A gặng hỏi anh T vay số tiền đó để làm gì, thì anh T nói là để mua một căn nhà cho hai đứa con riêng không có nhà phải thuê để ở trong khi anh được sống sung sướng trong căn nhà rộng rãi với mẹ con chị. Chị A cho rằng căn nhà mà anh T sống cùng được mua bằng tiền riêng của chị, nếu thấy tội nghiệp con riêng, anh T nên tự bỏ tiền ra mua nhà đừng bắt chị phải gánh nợ thay. Anh T la mắng cho là chị ích kỷ, keo kiệt chỉ biết nghĩ đến tiền, nên anh cũng không tiếp tục chung sống với chị A. Chưa hết, anh T khởi kiện ra Toà án để xin chấm dứt việc sống chung với chị A và phân chia tài sản để có tiền trả nợ.

Có con chung, sống chung vẫn không phải vợ chồng

Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định về đăng ký kết hôn như sau: Kết hôn là việc nam và nữ xác lập quan hệ vợ chồng với nhau theo quy định của Luật này về điều kiện kết hôn và đăng ký kết hôn (khoản 5, điều 3). Việc kết hôn phải được đăng ký và do cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện theo quy định của luật này và pháp luật về hộ tịch. Việc kết hôn không được đăng ký theo quy định tại khoản này thì không có giá trị pháp lý (khoản 1, điều 9).

Giải quyết hậu quả của việc nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn được quy định tại Điều 14 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014: 1. Nam, nữ có đủ điều kiện kết hôn theo quy định của Luật này chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn thì không làm phát sinh quyền, nghĩa vụ giữa vợ và chồng. Quyền, nghĩa vụ đối với con, tài sản, nghĩa vụ và hợp đồng giữa các bên được giải quyết theo quy định tại điều 15 và điều 16 của luật này. 2. Trong trường hợp nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng theo quy định tại khoản 1 điều này nhưng sau đó thực hiện việc đăng ký kết hôn theo quy định của pháp luật thì quan hệ hôn nhân được xác lập từ thời điểm đăng ký kết hôn. Quyền, nghĩa vụ của cha mẹ và con trong trường hợp nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn: “Quyền, nghĩa vụ giữa nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng và con được giải quyết theo quy định của luật này về quyền, nghĩa vụ của cha mẹ và con” (Điều 15).

Giải quyết quan hệ tài sản, nghĩa vụ và hợp đồng của nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn: “1. Quan hệ tài sản, nghĩa vụ và hợp đồng của nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn được giải quyết theo thỏa thuận giữa các bên; trong trường hợp không có thỏa thuận thì giải quyết theo quy định của Bộ luật dân sự và các quy định khác của pháp luật có liên quan. 2. Việc giải quyết quan hệ tài sản phải bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của phụ nữ và con; công việc nội trợ và công việc khác có liên quan để duy trì đời sống chung được coi như lao động có thu nhập” (Điều 16)

Nếu áp dụng theo các quy định pháp luật nêu trên thì rõ ràng quan hệ giữa anh T và chị A không được pháp luật công nhận là vợ chồng, dù là hai người có con chung và chung sống một nhà. Do vậy anh T không thể bắt chị A trả nợ 2 tỷ đồng thay mình trừ trường hợp chị A chấp thuận hay có thoả thuận đồng ý trả nợ thay cho anh T. Còn nếu anh T tranh chấp quyền nuôi con với chị A thì Toà án sẽ xem xét giải quyết. Tuy nhiên do con chung của anh T và chị A dưới 36 tháng, nên theo quy định của pháp luật sẽ giao cho chị A nuôi dưỡng theo khoản 3, điều 81 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014: “Con dưới 36 tháng tuổi được giao cho mẹ trực tiếp nuôi, trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con”.