Nữ diễn viên có cuộc trò chuyện với phóng viên Lao Động về sự gắn kết kỳ lạ giữa cô và sân khấu, những năm tháng gian lao đã nỗ lực để gắn bó, giữ lửa tình yêu với sân khấu.
Câu chuyện về thu nhập của nghệ sĩ ở nhiều lĩnh vực nghệ thuật, trong đó có sân khấu kịch nói - mới đây tiếp tục trở thành đề tài nóng. Được biết, ở Nhà hát Tuổi trẻ hiện tại, với mỗi vai chính, cát-sê cho nghệ sĩ từ 150.000 - 200.000 đồng/suất diễn. Vai phụ nhận cát-sê 80.000 - 100.000 đồng. Có phải thiếu tiền chính là một trong những lý do khiến sân khấu suy yếu và rơi vào ế ẩm không, theo chị?
- Từ lâu tôi không còn quan tâm đến thu nhập khi biểu diễn ở sân khấu, vì quả thật, thu nhập rất thấp.
Chúng tôi vẫn đùa nhau, hàng tháng, nhận lương niềm tin, lương tình yêu. Khi đến với sân khấu, chị sẽ nhận ra ngay, tình yêu rất lớn chúng tôi dành cho sân khấu. Với chúng tôi, sân khấu như gia đình. Và mỗi cá nhân chúng tôi đều có ý thức, trách nhiệm vun đắp cho sân khấu như vun đắp, xây dựng cho gia đình của mình.
Sân khấu kịch nói đang rơi vào giai đoạn khó khăn trong bối cảnh chung của nhiều lĩnh vực.
Tôi và một số nghệ sĩ may mắn khi có được các vai diễn ở phim truyền hình, phim điện ảnh. Nhờ truyền hình, chúng tôi được lan tỏa hình ảnh, có thêm công việc bên ngoài, có thêm thu nhập, cuộc sống cũng tốt hơn.
Còn lại, nhiều nghệ sĩ sân khấu không may mắn bằng, cuộc sống của anh chị em gặp khó khăn, vất vả khi thu nhập quá thấp.
Hiện, mức thu nhập thấp từ nhà hát còn không thể thu hút, giữ chân được các bạn trẻ mới ra trường ở lại với sân khấu.
Nhu cầu của mỗi người ngày càng lớn, chi phí cuộc sống cao, đắt đỏ hơn rất nhiều so với ngày xưa, do vậy, tôi cũng mong vấn đề thu nhập cho nghệ sĩ sân khấu, nghệ sĩ ở các lĩnh vực nghệ thuật truyền thống được cải thiện trong thời gian tới.
Cũng có ý kiến cho rằng, sở dĩ sân khấu rơi vào khó khăn, ế ẩm còn do chính đội ngũ những người làm sân khấu ngại vận động, ngại thay đổi, để mình rơi vào lạc hậu so với nhiều ngành nghề. Là một nghệ sĩ trẻ, chị nghĩ như thế nào về ý kiến này?
- Biên kịch Đinh Tiến Dũng từng nói, nếu ghi hình lại một vở diễn sân khấu và phát trên các nền tảng số sẽ làm mất đi tính đặc trưng của sân khấu. Sân khấu không giống truyền hình hay điện ảnh, có thể quay dựng lại, và phát sóng phổ cập. Sân khấu chỉ có thể là chính mình khi diễn trực tiếp ở nhà hát.
Khi công nghệ bùng nổ, nhiều phương tiện giải trí ra đời, chỉ cần một chiếc điện thoại thông minh, khán giả nằm trên sofa đã có thể xem cả thế giới. Việc đưa khán giả đến với sân khấu ngày càng khó.
Xét trong bối cảnh công nghệ phát triển vượt bậc, nhiều lĩnh vực nghệ thuật được hưởng lợi từ việc áp dụng công nghệ, được lan tỏa trên các nền tảng số, sân khấu quả thực đã đi sau. Sân khấu chậm chuyển mình hơn so với các lĩnh vực khác.
Tôi hy vọng thời gian tới, sân khấu sẽ có sự chuyển mình. Bản thân nghệ sĩ, nhà hát chúng tôi cũng đã nỗ lực xã hội hóa các nguồn thu. Nhà hát phải chạy vạy, xin đầu tư, tài trợ dựng vở từ nhiều nguồn khác nhau.
Chúng tôi mong được các đơn vị lĩnh vực khác, mong được các doanh nghiệp đồng hành để duy trì, phát triển sân khấu.
Ở các quốc gia trên thế giới cũng vậy thôi, sân khấu là loại hình nghệ thuật được bảo tồn.
Nhưng tôi cũng muốn nói thêm, dù sân khấu gặp muôn vàn khó khăn, nhưng nghệ sĩ vẫn rất yêu sân khấu.
Chỉ có ở sân khấu, mọi tương tác, diễn xuất của nghệ sĩ với khán giả mới là trực tiếp. Nghệ sĩ được hấp thụ nguồn năng lượng của khán giả là cảm xúc rất tuyệt vời, không gì đánh đổi được. Mỗi khi đứng dưới ánh đèn sân khấu, chúng tôi như bị hấp dẫn bởi một ma lực vô hình. Bởi vậy, tôi cũng như nhiều nghệ sĩ khác, chúng tôi không rời bỏ được sân khấu.
Nghệ sĩ sân khấu chúng tôi sống với nhau rất vui. Mỗi buổi tập vở lại được gặp nhau, được vui khi cùng nhau làm việc, sáng tạo, và chia sẻ với nhau niềm đam mê dưới ánh đèn “thần thánh”.
Cũng giống như nhiều người trẻ khác, Thu Quỳnh hay Thanh Sơn có trang cá nhân (Facebook) thu hút nhiều tương tác. Chính những nghệ sĩ có tầm ảnh hưởng như các bạn có thể làm truyền thông cho nhà hát. Tuy nhiên, trên Facebook cá nhân của Thu Quỳnh, Thanh Sơn và một số nghệ sĩ nổi tiếng của Nhà hát Tuổi trẻ dường như lại dùng “thời lượng” lớn để quảng bá cho truyền hình, các vai diễn, giải thưởng Liên hoan truyền hình, VTV Awards...
- Nếu chị theo dõi trang cá nhân của tôi sẽ thấy tôi đăng khá nhiều bài về sân khấu, các vở diễn của nhà hát. Tuy nhiên, các bài đăng về sân khấu rất ít tương tác. Bản thân sân khấu không có được sức hút, sức lan tỏa như phim truyền hình.
Truyền thông qua mạng xã hội chỉ là một phần trong những kế hoạch quảng bá sân khấu của chúng tôi. Bản thân tôi là một diễn viên trẻ, là Phó Bí thư Chi đoàn Thanh niên Nhà hát Tuổi trẻ, chúng tôi muốn mang sức trẻ để cống hiến, tiếp cận với đối tượng khán giả trẻ.
Chi đoàn Thanh niên Nhà hát Tuổi trẻ lên kế hoạch giao lưu với nhiều chi đoàn khác. Đây cũng là một cách chúng tôi tiếp cận trực tiếp với khán giả, quảng bá cho sân khấu, đưa khán giả đến nhà hát xem sân khấu.
Bên cạnh đó, nhà hát cũng cố gắng chuyển mình với cách dàn dựng mới mẻ hơn. Đơn cử gần đây Nhà hát Tuổi trẻ dựng các vở "Trại hoa vàng", "Rồi con sẽ lớn", "Sóng"... theo phong cách nhạc kịch. Để những vở diễn có tính hàn lâm như thế giới, chúng tôi chưa bằng, còn phải đi chặng đường rất dài. Nhưng sân khấu cần phải thay đổi, cần có sự mới mẻ, hiện đại để cập nhật thị hiếu khán giả.
Nhà hát phải nâng cấp chất lượng tác phẩm, bản thân nghệ sĩ, diễn viên phải nâng cấp trình độ, kỹ năng diễn xuất. Diễn viên ngày càng phải đa dạng hơn về kỹ năng, phải biết hát, biết về vũ đạo... để trình diễn tốt hơn, hoàn thiện hơn.
NSƯT Chí Trung từng kể, anh ấy phải mang vé đến khắp 63 tỉnh thành bán cho doanh nghiệp. Cách bán vé này, Thu Quỳnh có tính đến?
- Nhà hát chúng tôi có nhiều chuyến lưu diễn tỉnh, đi đến đâu, nghệ sĩ cũng phải cùng nhau xuống đường bán vé.
Tôi vẫn nhớ, xe chở nghệ sĩ khi đến tỉnh nào cũng sẽ dừng ở khu chợ lớn nhất của tỉnh đó. Nghệ sĩ chúng tôi cầm trên tay tờ rơi quảng bá về đêm diễn sẽ xuống chợ, đến từng sạp hàng, mời khán giả đến xem.
Tôi cùng với các anh chị nhà hát như chị Tú Oanh, anh Đức Khuê... đều đến từng sạp hàng mời khán giả đi xem như thế.
Chúng tôi còn chia ca, ngồi ở cửa xe, quảng bá “Mời khán giả đến xem một đêm duy nhất”... Cũng rất vui!
Vậy, nếu kể nỗi buồn lớn nhất về sân khấu, Thu Quỳnh sẽ kể điều gì?
- Nhiều khán giả bây giờ vẫn hỏi, “Kịch này chiếu trên kênh nào?”, “Muốn xem trên điện thoại thì vào trang nào?”... Có nghĩa, vẫn rất nhiều khán giả chưa bao giờ đến sân khấu, thậm chí, chưa hiểu sân khấu là gì.
Khán giả chỉ muốn nằm ở nhà, xem mọi thứ trên điện thoại là đủ.
Tôi chỉ là một diễn viên, một nhân viên, nên chưa thể hiểu hết những vất vả như anh Chí Trung - ở cấp quản lý từng phải gánh vác.
Chúng tôi vẫn cố gắng tìm thêm những cách mới đưa khán giả đến rạp.
Dù có thể là những bước tiến rất chậm, nhưng chỉ cần thay đổi được suy nghĩ của một người, chúng tôi đã có thêm một khán giả.
Để hy vọng trong tương lai, từng người từng nhà sẽ yêu và đến với sân khấu.
Năm nay theo kế hoạch, Thu Quỳnh sẽ không đóng phim?
- Tôi vừa từ chối 4 dự án. Kế hoạch năm nay của tôi là tốt nghiệp chuyên ngành đạo diễn, dành thời gian cho sân khấu và gia đình.
Tôi muốn được khán giả truyền hình nhớ, bao giờ thật nhớ, Thu Quỳnh mới trở lại màn ảnh nhỏ.
Tôi cũng muốn chăm chút cho cuộc sống riêng. Tôi thấy mình đang sống những tháng năm đẹp nhất. Đẹp nhất không phải vì tôi đã đi qua nhiều sóng gió và những điều tồi tệ. Mà đẹp nhất là vì, phải đi qua những điều ấy mới biết thế nào là hạnh phúc.
