Có lẽ là duyên phận chăng, khi cách đây hơn 10 năm, chúng ta đã có cuộc trò chuyện cho bài phỏng vấn (lúc ấy được xem là cuối cùng) khi chị tuyên bố dừng đóng phim, rời nghiệp diễn. 13 năm đã trôi qua, lí do gì khiến chị quyết định trở lại?
- Vì tôi đã mất 13 năm để đi tìm lại mình, để tái sinh và trở thành một phiên bản Quách Thu Phương khác. Ai gặp tôi bây giờ cũng thấy tôi đã khác. Tôi cởi mở hơn, dễ chia sẻ hơn. Trước đây, tôi giấu mọi thứ vào trong, ít tiếp xúc và một mình chịu đựng tất cả.
Tôi nhớ ở cuộc phỏng vấn đó, khi bạn gọi điện cho tôi, tôi cũng nói rằng: “Tôi chẳng có gì để nói cả”.
Sau 13 năm vắng bóng, chị bất ngờ trở lại màn ảnh nhỏ. Chị quyết định gác lại tất cả khi đang ở thời kỳ rực rỡ nhất của sự nghiệp và nhan sắc. Chị còn nhớ những gì ở thời đỉnh cao ấy?
- Tôi đã mất 13 năm vắng bóng, so với cuộc đời của một người nghệ sĩ thì đó là quãng thời gian rất dài. Khi quay trở lại, tôi cảm thấy vừa bỡ ngỡ vừa hoài niệm, có chút cảm giác như mình bị tụt lại phía sau.
May mắn thay, tôi gặp được những êkíp làm phim rất tuyệt vời, cho tôi năng lượng tích cực. Điều đó khiến tôi cảm nhận mình không còn lạc lõng mà có thể nói chuyện gần gũi, giao tiếp thoải mái để hoàn thành tốt công việc.
Mọi thứ trở lại với tôi vẫn gần gũi thân thương như gia đình. Điều trùng hợp là khi tôi quay lại, tất cả các phim tôi tham gia đều có chủ đề về gia đình. Tôi tự nhận mình là người của gia đình nên khi quay, tôi thấy chính mình ở trong đó. Tôi rất thích cảm giác này.
Đề tài gia đình đang là đề tài ăn khách với cả điện ảnh và truyền hình. Mỗi dự án chị tham gia đều đề cập đến những khía cạnh khác nhau về gia đình, đó có thể là hôn nhân hạnh phúc nhưng bị "tiểu tam" đe dọa, đó có thể là sự xung đột giữa các thế hệ trong gia đình, đó có thể là những vụ ngoại tình gây tổn thương lẫn nhau của cặp vợ chồng... Chị nhìn nhận thế nào về những xung đột, mâu thuẫn trong gia đình mà các bộ phim khai thác?
- Ngay cả khi không đặt mình ở vai trò nghệ sĩ mà chỉ là một khán giả bình thường, tôi đã rất thích đề tài gia đình.
Đề tài gia đình luôn đem đến cảm xúc mạnh mẽ cho khán giả khi đề cập đến các mối quan hệ như: Bố mẹ, con cái, vợ chồng, anh em... tạo nên một xã hội thu nhỏ với rất nhiều cung bậc cảm xúc. Có những lúc tôi cảm thấy đây chính là cuộc sống chứ không phải là phim ảnh nữa. Phần lớn các biên kịch, đạo diễn bây giờ đã khai thác đề tài gia đình rất gần gũi và rất “đời”, không còn hình tượng hóa hay kịch hóa như trước nữa.
Tôi rất thích tham gia các dự án đề tài gia đình, tôi cảm thấy rất may mắn. Cuộc sống gia đình không phải lúc nào cũng trải thảm đỏ, êm đềm mà luôn có những sóng gió thử thách. Ban đầu, sự bất đồng chỉ là những con sóng nhỏ lăn tăn nhưng dần dần tích tụ thành những cơn sóng thần cao hàng chục mét, rồi lại trở về bình lặng.
Nhưng chính sự bình lặng đó có thể mang đến rất nhiều tổn thương, không chỉ đối với người vợ, người chồng mà cả những đứa con cũng phải gánh chịu những hậu quả của cơn sóng đó.
Ở góc khai thác nào về gia đình trên phim, chị thấy chân thực nhất? Cảm giác như đang xem chính những câu chuyện của mình, hoặc của hàng xóm nhà bên đang bước lên màn ảnh?
- Tôi chỉ nghĩ một cách đơn giản, tôi cũng là một người mẹ, một người con dâu, một người vợ. Đôi khi hôn nhân có hạnh phúc hay không còn phụ thuộc vào gia đình chồng, bố mẹ vợ.
Đó là những tác động bên ngoài đến mối quan hệ của 2 vợ chồng. Tôi nghĩ khi một cặp vợ chồng xung khắc sẽ còn có cả những yếu tố khác nữa. Bản thân tôi may mắn sống trong một gia đình mà các thế hệ có thể dung hòa với nhau.
Trên phim thì những mâu thuẫn gia đình khá nhiều, đơn cử như “Hương vị tình thân”, mẹ chồng không ưa, không vừa mắt con dâu. Nhưng cô con dâu lại luôn bao dung, thông cảm cho mẹ chồng. Đó là điều mà tôi cũng có. Tôi thương yêu những người đã trải qua tổn thương. Các cụ có câu “nuôi con mới biết lòng cha mẹ”, nên tôi thấu hiểu vì sao bố mẹ chồng và cả bố mẹ tôi lại đối xử với con cái như vậy!
Cũng có ý kiến cho rằng, những mâu thuẫn, xung đột trong gia đình như giữa mẹ chồng - nàng dâu, giữa vợ và chồng, đặc biệt chuyện ngoại tình - "tiểu tam" đang bị khai thác quá đà, khiến xem phim về gia đình nhưng khán giả nhiều khi bị ức chế, bức bối... Chị có nghĩ như vậy?
- Trên phim, tôi nghĩ đề tài cho các biên kịch, đạo diễn khá đa dạng. Trong đó, hầu như cặp đôi nào cũng sẽ có sự xuất hiện của người thứ ba. Bản thân tôi không bao giờ trách người thứ ba đó, vì tôi phải tìm ra nguyên nhân tại sao họ lại xuất hiện.
Nếu như mình làm tốt, chắc chắn không có cơ hội cho những người như vậy chen chân vào mái ấm gia đình.
Trong phim “Đừng bắt em phải quên”, nhân vật Ngân là một người vợ yêu chồng thương con, dịu dàng. Nhưng đôi khi cô ấy lại không có chính kiến vì luôn gật đầu, luôn nghe theo sự sắp xếp của chồng.
Cô ấy bị cuốn theo cảm xúc của đối phương mà quên đi bản thân. Vì thế, "tiểu tam" đã có cơ hội chen chân vào.
Cá nhân tôi thích những người cá tính, dám nói lên họ thích gì, họ muốn gì.
Với phim ảnh, tôi nghĩ rằng nếu không có người thứ ba thì câu chuyện cũng trở nên thiếu hấp dẫn. Khi đó, nhân vật sẽ có nhiều biến cố, phim có những tình tiết thú vị hơn.
Thực chất, phim cũng lấy chất liệu từ cuộc sống để phản ánh một khía cạnh nào đó trong hôn nhân. Thậm chí, có lúc tôi nghĩ trên phim mọi thứ vẫn còn quá nhẹ nhàng, vì ngoài đời có khi còn khủng khiếp hơn, đau đớn hơn nhiều.
Chị là người phụ nữ như thế nào trong hôn nhân?
- Tôi là người phụ nữ của gia đình. Tôi hướng về gia đình, muốn chăm sóc cho chồng con.
Một người bạn từng kể, ngay cả khi là diễn viên nổi tiếng, Quách Thu Phương vẫn là bà nội trợ rất giỏi. Đến nhà chị, bạn bè có thể bắt gặp một Quách Thu Phương vừa nấu nướng, vừa giặt giũ, vừa chăm con... Chị sẵn sàng làm tất cả mọi việc trong nhà để chồng được yên tâm lo công việc?
- Đúng là như thế!
Ai đó cũng nói, phụ nữ thường hi sinh quá nhiều cho gia đình nhưng lại không được đền đáp xứng đáng. Chị có nghĩ như vậy?
- Điều này tôi cũng đã nhận ra từ lâu. Nhưng không chỉ phụ nữ mà cả đàn ông cũng có những điều thiệt thòi.
Chị em phụ nữ thường nghĩ bản thân thiệt thòi, áp lực hơn nam giới vì có những thiên chức riêng, phải sinh con, chăm sóc gia đình. Nhưng đàn ông phải đối mặt với những khuôn mẫu, định kiến rằng họ phải gánh vác những việc lớn, những trọng trách lớn, thế nên họ cũng phải chịu sức ép không nhỏ.
Trước đây, nhiều người có quan điểm “đàn ông xây nhà, đàn bà xây tổ ấm”, bây giờ có thể mọi thứ đã khác hơn.
Dù vậy, ở một khía cạnh nào đó, phụ nữ vẫn thiệt thòi hơn. Có thể thấy, khi một vụ việc xảy ra, dư luận thường nhắm đến, dồn trách nhiệm hoặc đổ lỗi cho người phụ nữ.
Kể cả người phụ nữ đó là người thứ ba, lỗi chưa chắc đã nằm ở họ. Mặt khác, tôi nghĩ áp lực là thứ cần có để con người phát triển. Trong gia đình, các thành viên cũng cần phải có những áp lực để biết trân trọng, vun vén. Vì vậy, áp lực nên tồn tại nhưng phải có giới hạn nhất định.
Chị vừa nói về áp lực của đàn ông trong hôn nhân cũng là rất lớn. Có phải, sau khi đi qua sóng gió, phụ nữ sẽ có góc nhìn bao dung hơn?
- Trong hôn nhân, ai cũng phải trả giá. Vì trong mỗi sự lựa chọn, đều có cái giá của nó. Trong áp lực cuộc sống, mỗi giới đều có áp lực riêng.
Có thể bạn nói đúng, đi qua sóng gió, và ở độ tuổi trưởng thành nhất định, khi nhìn lại sai lầm đã qua, chúng ta mới có cái nhìn bao dung hơn, độ lượng hơn với tất cả.
Chỉ có sự bao dung, độ lượng, sự thấu hiểu và sẻ chia mới có thể giúp vợ chồng cùng nhau đồng hành trên chặng đường dài.
Tôi vẫn nói vui, “tình yêu có hạn sử dụng”. Đi qua tháng năm, tình yêu sẽ phai dần những nồng nàn ban đầu, thứ để níu giữ hôn nhân, để hôn nhân bền chặt, phải là sự bao dung và chia sẻ.
