Phóng viên Lao Động trò chuyện với nhiếp ảnh gia 35 tuổi, hiện sống và làm việc tại TPHCM, về niềm đam mê thể loại chụp ảnh dưới nước và những trăn trở của anh để truyền tải thông điệp từ đại dương, biển đảo Việt Nam qua những bức hình.
Chinh phục thể loại nghệ thuật sáng tạo, khó và đầy rủi ro
Anh được biết đến là một nhiếp ảnh gia đam mê chụp ảnh dưới nước và phát triển sở trường này thành lối đi riêng. Đam mê ấy được anh phát hiện từ khi nào và tại sao lại là ảnh chụp dưới nước?
- Lựa chọn của tôi bắt đầu khoảng 5 năm trước, bắt nguồn từ sở thích du lịch phiêu lưu mạo hiểm, thích khám phá các vùng biển đẹp hoang sơ và thế giới bí ẩn bên dưới mặt nước. Tôi cũng được truyền cảm hứng từ chương trình "The Blue Planet" - phim tài liệu nhiều tập của Anh về thế giới đại dương và sinh vật biển do nhà tự nhiên học Sir David Attenborough dẫn dắt.
Từ đó, tôi nung nấu mong muốn ghi lại những vẻ đẹp đa dạng của thế giới trong lòng đại dương, tìm kiếm một hướng đi mới mẻ cho bản thân và hy vọng có thể mang đến một luồng gió mới cho cộng đồng nhiếp ảnh Việt Nam với thể loại nhiếp ảnh có độ khó cao này.
Nhiếp ảnh gia chụp ảnh dưới nước phải đối mặt với những khó khăn và rủi ro gì?
- Chụp ảnh dưới nước đòi hỏi phải đầu tư nhiều chi phí hơn cho thiết bị chuyên dụng để ghi hình trong môi trường dưới nước: thiết bị lặn, thiết bị chuyên dụng ghi hình dưới nước, thiết bị chiếu sáng chuyên dụng dưới nước... và hầu hết đều phải đặt hàng từ nước ngoài về vì Việt Nam chưa có đơn vị nào nhập khẩu và phân phối. Đầu tư nhiều nhưng rủi ro hư hỏng thiết bị lại rất cao, chỉ cần rò rỉ nước biển vào là có thể hư hỏng toàn bộ thiết bị và tư liệu bên trong.
Về kỹ thuật, có thể nói chụp ảnh dưới nước là thể loại nâng cao với cấp độ khó và rủi ro cao hơn rất nhiều so với tác nghiệp trên cạn. Bạn phải có nền tảng tốt về nhiếp ảnh cơ bản trước khi chuyển sang chụp dưới nước. Độ rủi ro của chụp ảnh dưới nước cũng cao hơn, vì con người không thở được trong môi trường nước. Chỉ cần một sự cố nhỏ trong tíc tắc giữa quá trình chụp ảnh dưới nước cũng có thể dẫn đến hậu quả đáng tiếc, thậm chí nguy hiểm tính mạng.
Người chụp ảnh dưới nước bắt buộc phải có kỹ năng gì?
- Người chụp ảnh dưới nước bắt buộc phải có kỹ năng lặn, bao gồm lặn bình khí hoặc lặn tự do. Bạn phải có kỹ năng lặn đủ tốt để tự đảm bảo an toàn cho chính mình trước khi nghĩ đến việc chụp một thứ gì đó dưới biển. Chắc chắn, bạn không thể chụp một bức ảnh dưới nước đủ tốt nếu kỹ năng lặn của bạn chưa tốt, chưa thành thạo. Đó là điều kiện tiên quyết.
Vừa qua, bức ảnh “Turtle Dream" (tạm dịch: Giấc mơ rùa biển) của anh thắng giải Hạng mục ảnh quốc gia Việt Nam (National Award Winner) tại "Sony World Photography Awards 2023". Anh có thể chia sẻ một chút về hoàn cảnh và ý tưởng thực hiện bức ảnh này?
- Bức ảnh nằm trong bộ ảnh được tôi thực hiện trong quá trình lặn biển khám phá vùng biển Perhentian của Malaysia vào tháng 9. 2022. Vùng biển xung quanh đảo Perhentian được bảo tồn nhờ lệnh cấm đánh bắt, hệ sinh thái biển ở đây rất phong phú và đa dạng.
Perhentian là nhà của nhiều loài rùa biển và loài cá mập vây đen sống quanh rạn san hô, vì thế trở thành điểm đến lý tưởng cho các hoạt động lặn biển bình khí và lặn tự do với ống thở. Khác với rùa biển Côn Đảo khá nhút nhát, rùa biển ở Perhentian lại rất dạn người, nên tôi có thể dễ dàng tiếp cận và ghi hình những chú rùa biển trong môi trường tự nhiên của chúng.
Ấp ủ đưa vẻ đẹp đại dương, biển đảo Việt Nam ra thế giới
Trước đây, một số bức ảnh chụp cả dưới nước và trên cạn của anh từng được đánh giá cao, đoạt giải tại các cuộc thi, bình chọn quốc tế. Có vẻ như chụp ảnh dưới nước là sở trường chứ không phải giới hạn của anh. Anh có tham vọng gì để phát triển sở trường này?
- Mục tiêu của tôi là lặn và ghi hình các loài sinh vật biển cũng như thế giới tự nhiên bí ẩn trong lòng đại dương. Trong thời gian qua, tôi có cơ hội lặn và ghi hình các loài sinh vật biển thú vị ở rất nhiều vùng biển trên thế giới như rùa biển ở Côn Đảo (Việt Nam), cá voi Bryde ở Đề Gi (Việt Nam), rùa biển ở Perhentian (Malaysia), cá đuối manta ở Nusa Penida (Indonesia), cá mập voi ở Maamigili (Maldives), cá mập vây đen ở North Ari Atoll (Maldives), cá mập đuôi lưỡi hái ở Malapascua (Philippines)...
Trong tương lai, chắc chắn tôi sẽ tiếp tục mở rộng phạm vi cũng như đối tượng ghi hình trong quỹ thời gian cho phép. Tôi muốn lặn và ghi hình loài bò biển (dugong) ở vùng biển Coron (Philippines), đàn cá nhồng ở vùng biển Koh Tao (Thái Lan), cá voi lưng gù (humpback whale) ở vùng biển French Polynesia (Nam Thái Bình Dương)... và hơn thế nữa.
Là người từng đi nhiều nơi, chụp những bức hình về đại dương, biển đảo trong nước và nước ngoài, ấn tượng của anh như thế nào về biển đảo, các sinh vật biển của Việt Nam? Cá nhân anh nhận xét ra sao về cảnh vật, thiên nhiên Việt Nam so với các thắng cảnh quốc tế?
- Có cơ hội được khám phá và trải nghiệm nhiều vùng biển trong nước và ngoài nước, tôi thấy Việt Nam được ưu ái rất nhiều về vị trí địa lý và tự nhiên với lợi thế 3.260km đường bờ biển trải dài từ Bắc tới Nam, với nhiều đảo, quần đảo, bãi biển đẹp và cảnh quan thiên nhiên đa dạng. Hoạt động du lịch biển Việt Nam cũng phát triển khá mạnh, không thua kém các nước trong khu vực. Tuy nhiên, câu chuyện chỉ dừng lại ở vẻ đẹp các bãi tắm và cảnh quan bên trên mặt biển.
Còn câu chuyện bên dưới mặt biển, thành thật mà nói, công tác bảo tồn biển, đa dạng sinh vật biển, hệ sinh thái biển, phát triển du lịch lặn biển, du lịch biển bền vững... của chúng ta vẫn đang thua thiệt so với các nước trong khu vực. Rất nhiều vùng biển ở nước ta vẫn duy trì các hình thức đánh bắt thủy hải sản tận diệt, đánh bắt bằng lưới giã cào, thuốc nổ, xung điện, xyanua... Hoạt động đánh bắt diễn ra liên tục, không có quãng nghỉ để đại dương và các loài sinh vật có thời gian phục hồi, các đàn cá lớn hay các loài sinh vật biển quý hiếm bị đánh bắt tận diệt để đưa lên bàn ăn như cá đuối, cá nhám, cá mập...
Ngoài một số vùng biển trù phú có hoạt động bảo tồn rùa biển tốt như Côn Đảo, hầu như ở nước ta không thể tìm thấy điểm lặn nào khác có các đàn cá lớn (school fish) hay các loài sinh vật biển lớn như cá đuối, cá mập, cá heo, cá voi... để có thể triển khai du lịch sinh thái biển bền vững, thu hút du khách đam mê trải nghiệm và lặn biển.
Là một nhiếp ảnh gia từng mang nhiều bức ảnh đẹp về Việt Nam ra thế giới, trong tương lai, anh ấp ủ truyền tải thông điệp gì để quảng bá vẻ đẹp biển đảo Việt Nam tới du khách trong nước và bạn bè quốc tế?
- Truyền tải thông điệp về lối sống bền vững với tự nhiên, với đại dương thông qua nhiếp ảnh là rất ý nghĩa và cần thiết. Tôi mong muốn điều này có thể giúp thu hút nhiều hơn sự chú ý của mọi người, đồng thời nâng cao nhận thức của cộng đồng về lối sống cân bằng với thiên nhiên trong mối quan hệ cộng sinh mà không gây hại cho hệ sinh thái của trái đất, nhất là hệ sinh thái biển.
Dự kiến trong tháng 6.2023, tôi sẽ tham gia triển lãm bộ ảnh “Bảo tồn rùa biển Côn Đảo” tại Tokyo, Nhật Bản nhằm quảng bá vẻ đẹp biển đảo và hoạt động bảo tồn rùa biển của Việt Nam tới bạn bè quốc tế. Triển lãm này là một trong những sự kiện văn hóa nhân dịp kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Nhật Bản.
Cảm ơn những chia sẻ của anh!
