*
Rượu vang là một trong những khám phá vĩ đại của loài người, bởi nó là nguyên liệu cơ bản để tạo nên hội hè đình đám. Nhất là trong tháng 12 dương lịch hàm chứa 2 lễ hội lớn nhất trong năm là Giáng sinh và Năm mới. Đành rằng, đây là 2 lễ hội của phương Tây, nhưng giờ đây, khi mọi đường biên giới đã nhạt nhoà trong một thế giới phẳng, thì nó đã trở thành lễ hội chung của toàn cầu.
Cũng dễ hiểu mà, nhu cầu được sum vầy trong không gian gia đình, bạn bè ấm cúng, thân thiết của con người là lẽ chính đáng, nhất là khi đất trời đang chìm vào giai đoạn lạnh giá, u sầu nhất của mùa đông. Thế nên, trong căn phòng ấm áp ánh đèn vàng, bập bùng bếp lửa, lung linh cây thông Noel, ngào ngạt mùi các món ngon nóng hổi, và lanh canh tiếng cụng ly chính là thiên đường trong tâm cảnh.
Trong thiên đường đó, không thể thiếu món vang nấu (mulled wine). Vang nấu, cũng như món bánh khúc cây ngọt ngào, món gà tây nhồi rau củ nướng béo ngậy, đã trở thành những thứ không thể thiếu được trong đêm tiệc mừng Giáng sinh bởi vì sự xuất hiện không thể hợp lý hơn của nó.
Chúng ta đều biết rằng, rượu vang có một bề dày văn hóa, cùng vô số những quy tắc, luật lệ được áp dụng trong việc uống rượu vang. Dù là vang đỏ hay vang trắng thì đều được uống ở trạng thái lạnh hoặc ở nhiệt độ phòng. Thời điểm uống rượu vang, thức ăn đi cùng rượu vang, loại ly dùng để uống vang đều có quy định cả.
Chỉ có vang nấu là khác biệt và không đòi hỏi chúng ta phải “đọc rõ và tuân thủ các quy tắc trước khi sử dụng”. Vang nấu luôn nóng hổi, bốc khói nghi ngút, để uống chơi hay cùng mọi thứ đồ ăn đều hợp, có thể uống bằng ly pha lê lanh canh, bằng vại uống bia, cốc sắt tráng men hay cốc giấy cũng chẳng sao cả.
Chính vì thế, vang nấu uống rất vui khi tràn ngập tinh thần tự do. Cứ uống thoải mái đi đừng có sợ say, bởi vì trong quá trình đun rượu, hơi cồn đã bay đi khá nhiều, chỉ còn lâng lâng vị ngọt chát của trái nho lên men, đến trẻ em cũng được phép uống vang nấu, tất nhiên với số lượng được cha mẹ kiểm soát.
**
Nếu như rượu vang là thứ nước thánh của cuộc sống mà thần rượu nho Dionysus ban cho loài người thì rượu vang nấu là một cách loài người thể hiện sự sáng tạo thông minh khi sử dụng món quà của thần thánh để tạo ra loại cam nóng hổi giúp con người chống chọi được với cái lạnh buốt của mùa đông.
Sự vui sướng khi được uống một ly vang nấu trong đêm lạnh cuối năm thật khó diễn tả bởi đó là tổng hoà của mọi cảm xúc tốt đẹp. Khẽ nhấp một ngụm nhỏ thôi, một thứ gì đó nóng như lửa, nhưng mềm mại như nhung khẽ trườn vào cuống họng để xuống dạ dày. Chảy đến đâu, hơi nóng và sức sống trỗi dậy đến đó.
Thứ rượu vang nấu đó đã sinh ra để chống lại sự nghiệt ngã của mùa đông. Cũng vào một mùa đông lạnh giá của năm thứ 2 sau Công nguyên, những chiến binh La Mã đang co ro dưới những trận bão tuyết, đã táo tợn trút rượu vang vào nồi và đun trên bếp lửa hòng có được thứ gì ấm nóng để uống.
Kết quả của sự táo tợn đó là lính La Mã đã phát minh ra một thứ uống ấm nóng tuyệt vời để vượt qua cái lạnh. Kể từ đó, rượu vang nấu đã theo bước chân viễn chinh của đế chế La Mã ra khắp châu Âu, giúp người ta có cách để xử lý rượu vang thừa một cách tuyệt vời, cũng như một món đồ uống của mùa lạnh.
Người La Mã tự hào với sáng chế rượu vang nấu đến nỗi tạo ra một thương hiệu riêng cho vang nấu là “Conditum Paradoxum”. Từ này có nghĩa là rượu vang đun nóng với gia vị đắt tiền. Chúng ta hãy xem những gia vị đó là gì? Nào là mật ong, hạt tiêu, lá Bay, nhuỵ hoa huệ tây... những thứ khá phổ biến bây giờ.
Nhưng hãy trở lại châu Âu của thời xa xưa, khi mà hạt tiêu, nhuỵ huệ tây đều là những thứ đắt đỏ hơn vàng. Chưa kể đến những gia vị thường dùng để nấu vang như quế, hồi, nhục đậu khấu, nụ đinh hương... đều là những thứ xa xỉ, đắt đỏ, quý hiếm, chỉ có tầng lớp quý tộc và cung đình mới có năng lực tài chính để mua.
Hơn thế, những gia vị đến từ phương Đông huyền bí này được gán cho các tính năng thần diệu, có thể chữa được những chứng bệnh nan y nên càng được người châu Âu ưa chuộng, thèm khát. Họ đã thành lập những đoàn hải hành để đi mua bán những thứ gia vị này trên một con đường gia vị đầy nguy hiểm để cung cấp cho châu Âu.
Những người châu Âu cũng đã đem những nguyên liệu để nấu với rượu vang, tạo thành một thức uống quý tộc, sang trọng tột bực, đủ để thấy vang nấu đã được coi trọng như thế nào, nhất là sau những trận đại dịch như dịch hạch đã càn quét và giết 2/3 dân số châu Âu ở thế kỷ 14.
Nhưng người nghèo cũng có cách nấu rượu vang của riêng mình. Thay vì những thứ gia vị đắt đỏ của nhà quý tộc thì họ dùng tinh dầu trong vỏ cam, vỏ chanh cùng chất ngọt của lê, táo để tạo ra hương vị cho món rượu vang nấu. Cũng có sao đâu, bởi thứ vang nấu đó vẫn rất thơm.
Phải đến khi những cánh buồm hải hồ của những đế quốc châu Âu đi xâm chiếm thuộc địa ở châu Mỹ, châu Á, châu Phi thì các gia vị mới được đưa về nhiều và rẻ đến mức người nghèo cũng có thể mua được thì công thức của vang nấu mới được ổn định cho đến ngày nay gồm rượu vang, quế, hồi, đinh hương, tinh dầu cam...
***
Bây giờ, rượu vang nấu cũng đã quá quen thuộc với người Việt Nam. Vào những hôm trời rét, người ta cũng bắc bếp nấu một nồi vang để tụ họp bạn bè. Còn ở những lễ tiệc chào đón Giáng sinh và Năm mới thì càng không thể thiếu vang nấu bên cạnh những món ăn Việt Nam hấp dẫn.
Thứ vang dùng để nấu chẳng cần quá đẳng cấp, thậm chí, thứ vang bịch của nhãn vang Đà Lạt lại rất hợp để đem nấu. Còn những nguyên liệu khác, chỉ cần bước chân ra khỏi cửa nhà là mua được đủ lá nguyệt quế, hồi, quế, đinh hương, nhục đậu khấu, cam xanh, chanh vàng...
Trút hết những nguyên liệu đó vào một nồi to, đặt lên bếp, giữ lửa thật đều khiến nồi rượu vang chỉ nóng gần đến điểm sôi đủ để khiến các thứ nguyên liệu gia vị “nhả” hết chất thơm vào rượu là được. Lúc đó, dùng que khuấy thật chậm để trộn đều nồi rượu vang nấu. Như thế là xong.
Nếu như không muốn nấu bằng vang đỏ truyền thống, cũng có thể nấu bằng vang trắng nhưng thứ rượu này cầu kỳ hơn. Dùng vang trắng làm cốt rượu, đổ nước đường caramen hay mật ong vào để rượu có ánh vàng, như thế khi rót ra ly pha lên mới thấy được vẻ đẹp của thứ chất lỏng óng ánh như dát vàng.
Gia vị cho rượu vang trắng nấu chỉ cần một thanh quế tạo mùi thơm ấm, còn lại là táo hoặc lê để rượu nấu có hương hoa quả nhưng lại không làm ảnh hưởng đến màu sắc của rượu. Chỉ múc rượu đến 2/3 ly rồi dùng champagne rót tiếp vào để tăm rượu sủi từ đáy cốc lên những chuỗi ngọc trắng tuyệt đẹp.
Song, rượu vang nấu bằng loại vang nào cũng có giá trị liên kết tâm hồn của con người trong một thời khắc người cần ở bên người nhất trong năm: Giáng sinh và Năm mới! Ngồi bên người thân vào khoảnh khắc đó, cùng chạm ly vang nóng hổi, thơm phức nghe âm thanh leng keng phát ra, nhấp một ngụm rạo rực, thấy chất rượu nóng lan toả châu thân mà hạnh phúc.
Ngoài kia, có thể rất lạnh giá, nhưng chốn này lại ấm áp vô cùng! Chúc chúng ta một mùa Giáng Sinh an lành!
