Hẳn nhiều người còn nhớ cách đây 6 năm, ngày 11.3.2011, Fukushima là nơi đã phải gồng mình chống chọi với thảm họa kép động đất - sóng thần, khiến hơn 15.000 người tử vong, 6.000 người bị thương và hơn 2.500 người mất tích. Thảm họa thiên tai này cũng đã khiến lò hạt nhân của Tập đoàn điện lực Tokyo (TEPCO) ở Nhà máy hạt nhân Fukushima I bị rò rỉ.
Khi chúng tôi tới tham quan Viện Hải dương học Fukushima - viện hải dương học lớn nhất Nhật Bản, nơi bảo tồn nhiều loài cá nhất ở xứ sở Mặt trời mọc (trong đó có không ít loài thuộc hạng 4 - 5 sao chuẩn quốc tế), dấu tích thảm họa đau thương ở khu vực này chỉ còn lưu giữ qua những bức ảnh câm lặng. Nơi đây giờ đã trở thành một công viên giáo dục về thế giới loài vật và thực vật đại dương có quy mô lớn và đầy sự thú vị, là điển hình cho sự phục hồi nhanh ở tỉnh này. Thảm họa động đất - sóng thần năm 2011 đã khiến toàn bộ thiết bị trong công trình hồ nước nhân tạo rộng hơn 20 nghìn m3 ở Viện Hải dương học này bị hỏng, kéo theo nhiều loài cá quý hiếm chết hàng loạt.
Ông Shinji Meguro - Giám đốc Viện Hải dương học Fukushima - cho biết: “Biển Fukushima là điểm giao thoa giữa 2 dòng hải lưu nóng và lạnh, nên tạo nên sự phong phú các loài cá. Chỉ 4 tháng sau thảm họa động đất - sóng thần, các công trình ở đây đã được khôi phục, trong đó có hồ nước nhân tạo với khối lượng nước đến 2.050 tấn, hồ chứa nước được ngăn bằng 2.000 tấm kính (mỗi tấm dày 35cm), xây dựng theo dạng đường hầm hình tam giác đầu tiên trên thế giới, là một trong những nét độc đáo của Viện Hải dương học...”.
Được biết, năm 2018, hội nghị các viện hải dương toàn thế giới sẽ được tổ chức ở đây, trong đó có sự tham gia của Viện Hải dương học Nha Trang của Việt Nam. Điểm đến mới trong hành trình khám phá Fukushima chính là công trình được xây dựng một năm sau thảm họa kép - nhà tưởng niệm bác sĩ Hideyo Noguchi - người được đề cử cho Giải thưởng Nobel. Nơi đây còn được coi là bảo tàng mang tính chất giáo dục không chỉ ở tỉnh Fukushima mà còn ở Nhật Bản.
Đại diện ngành du lịch địa phương cho biết: Fukushima là tỉnh có diện tích rộng thứ 3 của Nhật Bản, cách thủ đô Tokyo chừng 300 km về phía Bắc. Trong thế kỷ thứ 4, Fukushima được sáp nhập vào xứ Yamato - quốc gia thống nhất đầu tiên ở Nhật. Fukushima trở thành một tỉnh của Mutsu sau khi cuộc cải cách Taika được tiến hành năm 646. Tỉnh Fukushima bị Hoàng tử Subaru chiếm đóng năm 1293. Fukushima nằm ở cực nam của vùng Tohoku, bị một ngọn núi trải dài qua 3 vùng (từ Tây sang Đông) là Aizu, Nakadori và Hamador chia cắt. Nơi đây có khí hậu ôn hòa nhất, trong đó Nakadori là trung tâm nông nghiệp của tỉnh, bao gồm cả thủ phủ, thành phố Fukushima. Vùng đất này có nhiều hồ nước tĩnh mịch, những cánh rừng xanh tốt và mùa đông nhiều tuyết.
Fukushima hôm nay thực yên bình. Mỗi mùa, Fukushima đều có nét đẹp riêng với cảnh sắc thiên nhiên đặc trưng của núi rừng vùng đông bắc Nhật Bản. Từ giữa tháng 10 tới mùa xuân năm sau, Azuma Bandai Skyline - một trong những cung đường đẹp nhất vào mùa thu ở đất nước Nhật Bản - càng dần thêm lộng lẫy, khi rừng phong nhuốm màu đỏ, vàng lẫn màu xanh côban. Với mọi du khách, cơ hội được trải nghiệm qua những khu rừng thay lá vào mùa thu quả thật khó quên. Hồ ngũ sắc Goshikinuma là một điểm đến hấp dẫn như vậy.
Đây một trong 5 hồ nước nằm dưới chân núi Bandai, được hình thành khi ngọn núi Bandai phun trào vào tháng 7.1888, tạo ra miệng núi lửa lớn và rất nhiều hồ. Hướng dẫn viên người Nhật khá cao tuổi, nhưng đi cứ phăm phăm, chỉ một hòn đá tảng to đùng nằm ven đường mòn, cho hay rằng, nó được “bay” từ đỉnh núi phía xa xuống đây sau đận núi lửa tuôn trào. Điều đặc biệt là, vẻ đẹp kỳ ảo nơi đây tùy thuộc vào điều kiện ánh sáng và thời tiết mặt nước hồ của từng khu vực mà màu sắc sẽ biến đổi khác nhau. Sự biến đổi đa sắc này là kết quả của quá trình tích lũy nhiều khoáng vật tự nhiên trong nước (từ ôxít sắt và các loài thực vật, tảo trong hồ) tạo nên những sắc màu tự nhiên. Khỏi phải nói, đám bạn của cô em tôi ngất ngây trước vẻ đẹp dân dã ấy biết chừng nào, khi hào hứng miết mải chụp ảnh cho nhau. Còn tôi, chỉ thích thẩn tha, hít hà cái hương vị hoai hoải, se se còn đọng sương đêm, man mát trong lành của khu rừng có khí hậu tựa như ở vùng Đà Lạt bên nhà, tạm quên cái nóng oi ả tại Hà Nội lúc đó.
Fukushima tự hào khi không chỉ sở hữu nhiều núi, nhiều hồ - nơi lý tưởng để khám phá thiên nhiên, leo núi và thư giãn suối nước nóng (onsen). Những điểm tham quan khác mà khách du lịch không nên bỏ lỡ khi đến đây là: Khu làng cổ Kitakata, cung đường Azuma Bandai Skyline, công viên thể thao Azuma, thác nước Yamadoridaki, miệng núi lửa cũ Azuma Ko-fuji Bandai có độ cao 1.707m...
Khi đến công viên Hitachi Kaihin - “thiên đường hoa bốn mùa” của Nhật Bản, sau một hồi băng qua những con đường quanh co và leo lên những ngọn đồi, mà chỉ cần lên tới ngang sườn đồi cũng có thế lướt tầm mắt nhìn thấy bờ biển Ajigaura xanh ngắt xa xa, tôi như thấy mình lạc trôi giữa một thiên đường hoa trải dài ngút tầm mắt, rực rỡ, được trồng xen kẽ nhiều loài và nở gối nhau quanh năm. Những sắc hoa cánh bướm cosmos, những bụi cây kochia, cẩm tú cầu đang đồng loạt dần chuyển từ màu xanh mướt sang màu đỏ rực. Thả mình trong không gian đầy khoáng đạt đó, từng nhóm du khách thanh thản dạo bước ngắm hoa, chụp ảnh, trong mơn man của gió và nắng nhẹ.
Trong số các nhóm khách đó, có vài đoàn khách đến từ Việt Nam, như nhóm do Song Han Tourist bên Việt Nam liên kết với Kilala Tour Japan bên Nhật tổ chức. Trò chuyện làm quen với những đồng hương ưa chuyển dịch này, được biết, hiện xu thế khách du lịch Việt dần chuyển hướng tham gia các tour khám phá thiên nhiên, lịch sử, văn hóa, sinh thái... Lý do cũng bởi một phần, các tour “Cung đường vàng” (Tokyo - Kyoto - Osaka) truyền thống đã không còn xa lạ với du khách Việt, nên các đối tác đã xây dựng tuyến “Cung đường kim cương” (Fukushima - Tochigi - Ibaraki) và liên kết với các công ty lữ hành của Việt Nam nhằm đưa du khách Việt đến gần hơn với thiên nhiên - văn hóa Nhật Bản qua hành trình tham quan lâu đài Tsuruga, khu phố Ouchi-juku, Edo Wonderland hay các công viên, vườn hoa trái bốn mùa nở rộ. Bởi thiên nhiên ưu đãi, khiến mỗi mùa ở Fukushima đều có nét đẹp riêng, nên có dịp chiêm ngưỡng vùng trồng hoa anh đào đẹp nhất Nhật Bản vào mùa xuân và cung đường lá đỏ rực rỡ vào mùa thu, hoặc tham dự các môn thể thao tại khu nghỉ mát đẳng cấp thế giới.
Fukushima vốn là vùng duyên hải, nhưng nông nghiệp công nghệ cao nơi đây cũng khá phát triển và đây chính là điểm nhấn cho ngành du lịch thu hút du khách. Thực thú vị khi đến trang trại Marusei Orchard, du khách được ông chủ trang trại dẫn ra tận vườn giới thiệu cách chăm sóc các giống cây lê, nho, táo theo các quy chuẩn an toàn vệ sinh ngặt nghèo, rồi được thoải mái hái, thưởng thức tại chỗ những trái cây chín mọng, thơm lựng. Đến những nơi như trang trại này hay nông trại Iwaki - chuyên trồng thủy canh các loại cà chua, có thể ăn sống tại vườn, các doanh nghiệp nông nghiệp của Việt Nam còn có cơ hội tìm hiểu, hợp tác làm ăn lâu dài.
Chỉ tính riêng giống nho ở Fukushima, quả thường to, có vị ngọt đậm, mùi thơm hấp dẫn. Sự khác biệt chính là vỏ của nho Nhật Bản thường khá dày nên phải bóc trước khi ăn. Một trong những giống nho phổ biến ở Nhật là Kyoho tím được sử dụng để làm rượu vang. Còn giống táo, được người Nhật trồng nhiều nhất từ thời kỳ Minh Trị (1868-1912) và hiện là một trong các loại trái cây phổ biến nhất tại Nhật Bản. Trong số các giống táo, phổ biến nhất là loại táo to, màu đỏ và giòn, có tên Phú Sĩ. Nước ép từ quả đào ở vùng đất này là loại nước uống bổ dưỡng, có hương vị thanh tao, khiến mới rồi, vị Ngoại trưởng Anh cũng phải ngất ngây khi được người đồng cấp phía Nhật mời thưởng thức.
Hòa mình vào “Cung đường kim cương”, du khách còn có cơ hội tham quan các di tích lịch sử. Trước khi thăm đền thờ Oarai Isosaki - một địa điểm tràn đầy năng lượng tâm linh đứng đầu ở tỉnh Ibaraki, chúng tôi ra thăm cổng thần đạo độc đáo “Kamiiso no Tori”, dựng trên bờ đá nằm ở biển Thái Bình Dương, ngày đêm thách thức những đợt sóng táp vô ào ạt. Tới Edo Wonderland - khu vui chơi giải trí có quy mô lớn, tôi đã thêm một lần được trải nghiệm những nếp sống trong bối cảnh của thời đại Edo, được chiêm ngưỡng màn diễu hành rực rỡ mang tên “Oiran”...
Được xây dựng vào năm 1384, lâu đài Tsurugajo còn được gọi bằng một tên khác là Aizu-Wakamatsu, từng là trung tâm quân sự và hành chính của khu vực. Ngày nay, Tsurugajo là một điểm đến hấp dẫn với mọi du khách khi đến Fukushima, lúc nào cũng nườm nượp người. Từ tầng cao nhất của lâu đài, du khách được ngắm nhìn toàn cảnh thành phố. Trầm tích lịch sử đọng đằm trong từng ngõ ngách của lâu đài.
Gần lâu đài Tsurugajo là làng Ouchijuku - nơi còn lưu giữ được khu phố thời Edo (1603 - 1868), với hơn 30 căn nhà lợp mái tranh độc đáo, kỳ khu, nằm dọc hai bên đường, là khu vực bảo tồn kiến trúc truyền thống quan trọng tầm quốc gia của đất nước Nhật Bản. Khu phố này nổi tiếng với các tác phẩm nghệ thuật dân gian như đồ gốm, vải... và món mì sử dụng một cọng hành lớn để ăn thay cho đũa; hay món bánh gạo ở “Shingoro” của Minamiauzu. Có một điều thú vị ở nơi đây là, người bán hàng ướp lạnh những két bia ở trong các lạch đá xây ven đường, có nước tuôn chảy từ núi xuống suốt ngày đêm. Dĩ nhiên, cánh đàn ông Việt Nam mê bia như chúng tôi chẳng thể bỏ qua việc mua vài lon bia Asahi Fukushima mát lịm để nhâm nhi cái sự thi vị đó.
Trong hành trình khám phá, chúng tôi đến thăm khu spa resort Hawaiins - nơi có 5 công viên giải trí, trong đó tiêu biểu nhất là khu Water park. Tại đây, du khách được thưởng thức âm nhạc Hawaii và trải nghiệm hình thức Isshoni Nankyoku Taiken (tìm hiểu về các nhạc cụ truyền thống của người Tahiti và những bước nhảy Tahitian từ các cô gái Hula xinh đẹp, nóng bỏng). Ở Fukushima còn có một “đặc sản” hấp dẫn, đó là kiểu tắm onsen nổi tiếng của người Nhật, bởi nước khoáng nóng ở khu vực này có các công dụng chữa những bệnh ngoài da, vết thương hở, chữa đau dây thần kinh còn làm đẹp da... Trải nghiệm đi thuyền trên sông Kinugawa đầy ghềnh đá cũng thực lý thú.
Đến Fukushima hôm nay, chẳng còn thấy những dấu tích thảm họa chưa xa. Màu xanh tràn khắp nơi. Tính chịu đựng gắng gỏi, luôn nỗ lực vươn lên vượt qua khó khăn của người Nhật đã được chính phủ tiếp sức bằng những biện pháp khắc phục hữu hiệu. Lượng khách du lịch quốc tế đã tăng dần, trong đó, Việt Nam là quốc gia có lượng khách du lịch đến Nhật Bản nhiều nhất trong số các nước Đông Nam Á... Kết quả này một phần do việc Chính phủ Nhật Bản nới lỏng chính sách cấp thị thực và tạo dựng các chương trình du lịch mới, hấp dẫn, như tour liên kết Fukushima - Tochigi - Ibaraki, mang tới những trải nghiệm khó quên về về một Fukushima hồi sinh trong bức tranh đa sắc màu tươi sáng.
Khi tới một vùng đất nào đó, tôi thường tìm mua một vật lưu niệm đặc trưng. Rời Fukushima, trong ba-lô của tôi có một món đồ chơi dân gian làm bằng giấy bồi, mang ý nghĩa bảo vệ người chủ khỏi tai ương: Chú bò Akabeko ngộ nghĩnh - biểu trưng của vùng Fukushima, tô màu đỏ sặc sỡ, kèm một chai rượu Sake được trưng cất tinh túy. Thế là đủ. Bởi mỗi khi ngắm Akabeko, tôi có thể nhớ về những kỷ niệm của một chuyến đi lý thú tới một vùng đất trong lành ở Nhật Bản đã hồi sinh mạnh mẽ sau tấn thảm họa thiên tai dữ dằn...
