Hà Giang không phải nơi tôi sinh ra. Nhưng tôi chọn và lấy làm hạnh phúc lắm vì được gắn bó với mảnh đất này, tôi luôn trân quý ý nghĩ coi đây là quê hương thứ hai, là nơi mà tôi mãi mãi thuộc về, mãi mãi yêu thương. Đã có những quãng đường chông gai, có những chuyện đời không vui vẻ, những điều bất như ý khiến lòng mệt mỏi. Khi đó, tôi lại gói ghém mọi thứ vào lòng mình, mang theo hành lý lên với Cao nguyên đá Đồng Văn. Và sau mỗi chuyến đi như thế, lòng tôi phấn chấn trở lại, bình tâm suy xét mọi nỗi khổ của mình, để rồi an lòng nhủ mình rằng: “Mình còn may mắn lắm, còn dư dả lắm” để tiếp tục sống và sống tích cực hơn.
Men theo con đường Hạnh Phúc nối dài từ thành phố Hà Giang lên huyện Quản Bạ, Yên Minh, đến Đồng Văn, sang Mèo Vạc. Bốn huyện vùng cao phía Bắc của đỉnh đầu Tổ quốc ấy, cách thành phố Hà Giang hơn nửa ngày đường. Hơn nửa ngày đường nếu đi đường bằng sẽ có thể đi chừng ba bốn trăm kilômét (bằng các phương tiện ôtô, xe máy), nhưng đối với đường lên vùng Cao nguyên đá Đồng Văn thì bạn chỉ có thể đi được vỏn vẹn gần hai trăm cây số. Riêng quá trình di chuyển lên các cung đèo, dốc quanh co, một bên là taluy dương vách đá dựng đứng, một phía taluy âm là vực thẳm, ta đã cảm thấy sự khó khăn khắc nghiệt của vùng đất này rồi. Ấy thế mà trên những ngọn núi phía xa kia, vẫn thấp thoáng những nếp nhà, những đụn khói, những thửa ruộng bậc thang uốn lượn. Con người vẫn vô tư sinh sống, miệt mài canh tác và gắn bó cả đời mình với đá, với núi như vậy, chẳng mảy may than thở khốn khó, thiệt thòi. Ngay lúc ấy, bạn đã nghĩ: Ồ, so với cuộc sống ở đây, thì ta có những điều kiện di chuyển thuận lợi hơn hẳn họ!
Khi bạn đang mải mê chụp hình, rút điện thoại, máy ảnh ra bắt lấy những khung cảnh vừa hùng vĩ vừa nên thơ của núi non trùng điệp, mây sương giăng mắc, bạn sẽ dễ dàng gặp ngay hình ảnh những đứa bé trong cái lạnh cắt da cắt thịt của vùng cao đang dắt díu nhau gùi những chiếc can, chiếc thùng ngược dốc ngược rừng đi tìm nguồn nước để mang về uống và sinh hoạt. Lúc ấy, hẳn sẽ gợi lên trong bạn một nguồn cảm xúc thương cảm và bạn vội vàng nhận thấy: Nước uống và cái ăn vốn chưa từng là vấn đề khó khăn đối với bạn. Vậy thì ta đã may mắn quá rồi!
Cuộc sống vùng cao ngày nay dù đã có nhiều đổi khác, tiến bộ hơn, chất lượng sống được cải thiện rõ rệt hơn, những nhu cầu cơ bản được đáp ứng dần dần. Nhưng đêm đêm, ở những mảnh đất như Sủng Là, Phó Bảng... vẫn ê a những tiếng đồng thanh tập đánh vần ở các lớp xóa mù chữ miễn phí được các chú bộ đội biên phòng dựng lên. Nếu bạn một lần đến đó, sẽ thấy mình thật hạnh phúc khi được ăn học đủ đầy, đến nơi đến chốn.
Và, suốt bốn mùa xuân, hạ, thu, đông, đâu đâu ở cái xứ đá xám tai mèo này, bạn cũng dễ dàng bắt gặp những nụ cười tỏa nắng của những ông, những bà, những cô, những chị dù tay chân họ lấm lem bùn đất, chẳng có nổi một đôi giày hẳn hoi để đi cho đỡ lạnh. Họ chỉ cần được gặp nhau ở một buổi chợ phiên, ngồi nâng với nhau một chén rượu ngô bên chảo thắng cố nghi ngút nóng, vậy là đã xua tan đi cái giá lạnh, cái mệt mỏi của những ngày lên nương làm rẫy, xuống khe tìm nước rồi. Lúc ấy, rất có thể, bạn sẽ tự nhủ mình: Những khó khăn, bon chen, kèn cựa ở giữa biển đời của mình có là gì đâu, suy cho cùng chán chường mệt mỏi đều đến từ chính những sân si, vị kỷ của con người. Nếu cứ vô tư, trong sáng như những con người còn nhiều khó khăn, vất vả nơi đây, thì dù khó khăn, cũng chẳng bao giờ lấy làm khốn khổ. Họ luôn đối đãi với đời, với người và với mình bằng nụ cười thân thiện. Vậy thì sẽ có thật ít hơn thua, có thật ít những tranh đua, đấu đá.
Về thiên nhiên, xứ đá Hà Giang mùa nào cũng đẹp. Mùa xuân dẫu còn vương cái lạnh cắt da cắt thịt từ mùa đông kéo dài, vấn vít, nhưng hoa mận hoa lê, hoa đào cứ đua nhau khoe sắc, mặc kệ những giá rét gió sương. Mùa hạ, nắng như đổ mật trên cao nguyên, mưa lũ có những nơi xối xả, cuốn sạt làm thiệt hại hoa màu, gây ách tắc giao thông, thế nhưng muôn cây vẫn cho quả ngọt trĩu cành. Dọc lề đường trên khắp từ các thôn, xã, cho đến các phố thị, bạn có thể thỏa sức rướn mình với lấy những quả đào, quả lê, chỉ cần lau qua loa vào gấu áo là có thể cho ngay vào miệng mà chẳng sợ ai than phiền, chẳng lo bị ngộ độc vì thuốc. Và đá xám khi ấy lùi mình ẩn nấp thật kỹ trong những ngút ngàn xanh tươi của những nương ngô. Người ta cần mẫn gùi từng quẩy tấu đất với phân dê, với hạt ngô, hạt bí lên bỏ vào từng hốc đá mà canh tác để cho ra những vạt ngô, bí bạt ngàn.
Mùa thu trên vùng đá xám, hoa tam giác mạch chen nhau đua nở, thắm sắc; càng về cuối thu, khi những cánh tam giác mạch ngả màu hồng đỏ rực rỡ khắp các nương đá, thì hoa bạc hà cũng cựa mình bung nở tím lịm những triền đồi, gọi cả vạn đàn ong đến tìm nhụy làm mật. Mùa đông, trong cái lạnh tê tái đến buốt nhức da thịt, những đám nương hoa tam giác mạch còn sót lại vẫn hiên ngang đua sắc cùng những vạt hoa cúc dại vàng rực khắp thung. Ngay cả hai bên đường, trên những vết nứt của những vách đá dựng đứng cũng luôn có những thảm hoa dại li ti rực rỡ như những đóa Bách nhật mini rung rinh vẫy gọi. Trên những chỏm đá tai mèo xám xịt trải khắp đồi nương, là lúc lỉu những quả bí nếp nằm vắt mình như những chú lợn con chờ ngày người dân đem về tích trữ làm thức ăn cùng mèn mén. Người đi đường thỏa sức mà chiêm ngưỡng, thỏa sức mà trầm trồ bất kể bạn đến đó vào mùa nào trong năm, mùa nào cũng đẹp, cũng bừng bừng sức sống. Ngắm nhìn và trải nghiệm khi đi du lịch chính là một phương thuốc rất hiệu nghiệm để chữa lành, chứ không đơn thuần chỉ là một chuyến đi để mở mang tầm mắt hay để thay đổi không khí.
Chúng ta nhìn thấy hoặc nghĩ về những người khuyết tật để thở phào và biết ơn đời đã cho chúng ta có thân thể lành lặn, có sức khỏe để sống và làm việc; chúng ta gặp những người vô gia cư để biết rằng mình còn may mắn khi có nhà để ở, có cơm để ăn. Tương tự như thế, khi mệt mỏi chán chường vì công việc không được thuận lợi, vì cảm thấy thành công không đến như mình mong đợi, hoặc vì những đấu đá, ganh đua... thì bạn hãy cân nhắc việc tạm gác lại mọi thứ để đi đến những vùng đất khắc nghiệt nhưng vốn rất thanh bình. Ở đó, tâm hồn bạn chắc chắn được tắm mát, lý trí bạn chắc chắn được bồi đắp thêm những nghị lực để tiếp tục kiên cường và sống lạc quan hơn.
Bạn sẽ tìm thấy cả ngàn lý do để yêu đời, yêu cuộc sống này hơn. Và nếu tôi được hỏi, chắc chắn tôi sẽ trả lời bạn: Hãy ít nhất một lần đến với Hà Giang, lên với vùng Cao nguyên đá xám tai mèo, đi trên con đường Hạnh Phúc. Rồi chân lý sẽ hiển hiện ngay từ những hình ảnh dung dị mà bạn thấy trong chuyến hành trình xứng đáng của mình. Thế nên, bạn nhớ nhé, đừng chỉ đi du lịch khi có dư dả thời gian và tiền bạc. Hãy đi và hãy đến với Hà Giang ngay cả khi bạn cần tiếp thêm nghị lực nhất trong cuộc sống này, bạn nhé!
