Cuộc sống là một trường ca bất tận

Ghi nhật ký cuộc sống bằng thơ

Hồ Hữu Việt là một nhà toán học, tu nghiệp ở Liên Xô (cũ) và nhận bằng Tiến sĩ từ thập niên 70 thế kỷ trước. Cùng với việc trải qua thương trường bốn thập niên, nên khi đến với thơ, anh khá cẩn trọng và nghiên cứu thật kỹ lưỡng tất cả các loại thơ và chính anh đã thể nghiệm làm thơ ở nhiều thể: từ thơ lục bát, thơ năm tiếng, bảy tiếng, song thất lục bát, đến thất ngôn bát cú... Dường như, mỗi thể loại lại như thách đố, như một bài toán khiến anh thấy thú vị và tự thử thách chính mình. Chính vì vậy nên một người bạn thân thiết của anh có biệt danh Bình “râu” đã nhận xét: “Về mặt kỹ thuật làm thơ, thì hẳn nhiên Hồ Hữu Việt rất chuẩn chỉnh, bởi đã nghiên cứu kiến thức làm thơ rất sâu. Dân toán học là vậy, làm bất cứ gì cũng đều có nghiên cứu kỹ thuật rất chắc mới làm.”

Anh chia sẻ: “Năm 2013, tôi gặp được tình yêu lớn trong đời. Vì yêu quá mà cầm bút viết thơ. Bài thơ “Gặp nàng thơ” hoàn thành ngày 16.9.2013. Đó là bài thơ đầu tiên tôi viết, cho đến ngày 20.10.2022 tôi viết bài thơ thứ 2.000 có nhan đề “Đi bộ”. Sau khi viết bài thơ đầu tiên, dù đã nghiên cứu kỹ các thể thơ, nhưng tôi vẫn gặp nhà thơ Nguyễn Việt Chiến nhờ anh bày “bí quyết” làm thơ sao cho hay hơn. Anh ấy bảo, thơ làm sao tác động đến ngũ giác con người là sẽ khiến họ nhớ ngay.”

Hồ Hữu Việt là vậy, mang ý thức luôn học hỏi, dù đã in các tập thơ, được kết nạp hội viên Hội nhà văn Hà Nội, nhưng anh vẫn không ngừng tìm tòi cách thức để làm sao nâng tầm thơ mình lên. Anh làm thơ miệt mài, kiên trì. Mỗi khi có cảm xúc đến là anh cầm bút viết thơ ngay, không để ý thơ, cảm xúc vuột trôi mất. Thơ chính là hơi thở, là cuộc sống hàng ngày của anh. Những nơi anh đi qua, những việc anh làm, người anh gặp đều trở thành nguồn cảm hứng, gợi mở ý thơ, gọi câu chữ về. Viết thơ với anh đã là nhu cầu sống.

Thơ ca là sự giải thoát

Nhà thơ Nguyễn Việt Chiến cho biết, anh gặp Hồ Hữu Việt năm 2017. Hồ Hữu Việt đưa anh 1.000 bài thơ và nhờ anh chọn để in sách. Nguyễn Việt Chiến đã đọc trong một tuần và lọc ra đủ in hai tập thơ. Anh khá ngạc nhiên khi Hồ Hữu Việt là một nhà toán học quen với tư duy logic, nay làm thơ lại nhuần nhuyễn với lối tư duy duy cảm, mỹ học như thế. Anh cũng tò mò rằng tại sao Hồ Hữu Việt lấy đâu ra nguồn năng lượng và cảm xúc mà viết được nhiều thơ đến thế nên có ý tìm hiểu. Sau đó anh hiểu ra rằng, từ tình yêu với người vợ của mình, mà Hồ Hữu Việt đã đánh thức được tâm hồn thi ca trong mình. Dường như ngày nào anh cũng làm thơ. Anh dùng thơ để cứu rỗi tâm hồn và giải thoát chính mình qua những thăng trầm đời doanh nhân. Thơ Hồ Hữu Việt bình dị, thảnh thơi đi vào cuộc sống và đọng lại với thời gian.

Quả vậy, sau khi được tình yêu đánh thức tâm hồn thơ trong mình, thì Hồ Hữu Việt còn dùng thơ như một cứu cánh, giải tỏa áp lực trong công việc của một doanh nhân, phải đối mặt với thương trường khốc liệt. Anh tâm sự: “Tôi vốn nhiều năng lượng, tập trung làm việc nhiều khá căng thẳng, mà du lịch hay chơi golf thì ngốn nhiều thời gian, uống rượu nhiều thì hại sức khỏe, cuối cùng thơ lại là giải pháp tuyệt vời nhất. Thơ giúp tôi giải tỏa stress, tiêu bớt năng lượng và lại nâng đỡ tâm hồn, kết nối hồn tôi với những người đồng điệu. Mỗi khi cảm xúc đến, cho dù đang làm việc thì tôi cũng dừng lại, lấy điện thoại ra ghi ngay kẻo quên. Sau đó có thời gian nghỉ thì chỉnh sửa.”

Không chỉ sáng tác thơ, Hồ Hữu Việt còn sáng tác ca khúc. Năm 2018, không hiểu sao nàng thơ đỏng đảnh, không chịu đến, anh không viết nổi câu thơ nào. Không chịu bó tay, anh mang thơ ra phổ nhạc. Bài hát đầu tiên do anh sáng tác ra đời tháng 6.2018. Cho đến tháng 10.2022 anh đã sáng tác được 340 ca khúc, vừa phổ thơ của mình và phổ thơ của bạn thơ. Anh nói vui: “Ai sáng tác ca khúc cũng đều muốn được mọi người thích ca khúc của mình. Tôi cứ sáng tác ca khúc phổ thơ của bạn, gửi tặng bạn là được bạn thích ngay!”

Anh là người quyết đoán, nhưng cũng rất tin người, rất khác so với một đặc tính chung của các doanh nhân là luôn cần nghi ngờ trước mọi việc. Trong việc sản xuất ca khúc để phát sóng, anh tin tưởng giao cho những đối tác, bạn hữu thực hiện rất nhanh chóng. Hay việc in sách thơ cũng vậy, hoàn toàn tin tưởng giao cho bạn. Anh chỉ tự nhận “Tôi tin người lắm!” Thực ra, những ai tin người là thành công trong việc làm người.

Chuyển hóa cuộc sống thành một trường ca bất tận

Nữ nhà thơ - dịch giả Khánh Phương nhận xét: “Tác giả Hồ Hữu Việt là một người con tha thiết yêu quê hương, đất nước, nên những áng thơ anh viết luôn chứa chan xúc cảm của. Với lời thơ du dương, uyển chuyển mềm mại khiến bạn đọc như muốn khám phá mãi, đọc mãi hồn thơ anh. Tình yêu thiên nhiên, cây cỏ, thậm chí những bông hoa đồng nội cũng được tác giả nâng lên tầm biểu tượng thẩm mỹ. Những giọt mưa vô thường cũng được đắm say trong thơ anh. Bên cạnh đó, tình cảm dành cho con trai, con gái, người yêu dấu được hòa quyện trong những vần điệu tang bồng, tha thiết, da diết. Nỗi buồn được biến cải thành giọt tương tư, đẹp long lanh như những giọt sương trong thơ.

Đâu đó, người đọc như được dẫn dụ lạc vào vườn thơ, vườn đá, vườn hoa trái bốn mùa, để rồi được thưởng ngoạn bữa tiệc thiên nhiên tươi thắm, quên đi mọi nỗi buồn thương của kiếp người. Bốn mùa trong năm, tình yêu dành cho mùa màng, cây cối, muôn loài chim muông luôn hiện hữu trong dòng chảy thơ của tác giả. Thật tuyệt khi được đắm mình trong mênh mang hạnh phúc từ những điều nhỏ nhặt mà tác giả tinh chế trong thơ”.

Không chỉ trong học tập, kinh doanh, mà trong làm thơ hay sáng tác ca khúc, Hồ Hữu Việt cũng tốc độ kinh khủng. Nhà thơ Nguyễn Việt Chiến cho rằng có lẽ cần trao kỷ lục người làm thơ nhanh nhất và nhiều nhất cho Hồ Hữu Việt. Cách anh xả stress bằng thơ và nhạc cũng là một cách thật tài hoa và quý tộc. Anh sẽ còn tiến xa đến mức người thường khó tưởng tượng.

Bản thân Hồ Hữu Việt thì không đặt mục đích với thơ ca mình sáng tác. Anh chỉ đặt mục đích trong công việc mà thôi. Anh hiểu rằng, cảm xúc, nàng thơ có thể bất chợt đến rồi đi, không thể cố gắng mà níu kéo được. Thực tế, năm 2018, khi anh gặp khó khăn trong đầu tư, lúc ấy sáng tác thơ cũng không được khiến anh rất bối rối. Anh nghĩ, hay mình thử viết nhạc xem sao. Và rồi anh chuyển sang viết ca khúc và đã sáng tác được ca khúc đầu tiên “Không có em”.

Năm 2022 không chỉ đánh dấu mốc bài thơ thứ 2000 của Hồ Hữu Việt được viết, mà tập thơ “Thao thức xuân” (bản tiếng Anh “Restless Spring”) của Hồ Hữu Việt do Nhóm nữ dịch giả Hà Nội chuyển ngữ cũng được xuất bản ở Canada cuối tháng 10. Niềm vui kép này chính là phần thưởng quý giá cho người dấn thân vào một cuộc marathon thơ ca, tự mình trở thành thơ ca, khiến cuộc sống của anh là một trường ca bất tận.