Cơn sốt "săn rồng con"
Chuyên gia phong thủy Singapore David Goh - nhà sáng lập công ty tư vấn phong thủy Imperial Harvest - cho hay: “Những đứa trẻ tuổi rồng, không phân biệt giới tính, đều thừa hưởng những đức tính tốt lành bắt nguồn sâu xa từ các nguyên tắc phong thủy, thể hiện sự cân bằng hài hòa giữa sức mạnh, trí thông minh và sự thu hút, báo hiệu sung túc và thành công trong mọi khía cạnh của cuộc sống”. Niềm tin này thúc đẩy nhiều bậc cha mẹ "săn rồng con", khiến tỉ lệ sinh tăng đột biến theo chu kỳ 12 năm ở một số quốc gia và vùng lãnh thổ ở châu Á, đặc biệt là Trung Quốc.
Washington Post chỉ ra, năm "con heo vàng" (năm Hợi) cũng là năm bùng nổ trẻ sơ sinh bởi những người sinh năm này được cho là có cuộc sống thoải mái, sung túc suốt đời. Tuy nhiên, không có năm nào trong 12 con giáp được săn đón nhiều như năm rồng. Nhiều cặp vợ chồng chọn phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm hoặc lên lịch sinh mổ, thậm chí trì hoãn giờ sinh, để con chào đời trong năm rồng.
Ngay cả các nhà lãnh đạo cũng khuyến khích người dân cân nhắc việc sinh con trong năm rồng. Trong bài phát biểu đầu năm nay, Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long kêu gọi người dân nước này "thêm rồng nhỏ" cho gia đình họ.
Hồi đầu năm, bác sĩ sản phụ khoa nổi tiếng Đài Loan (Trung Quốc) Chih Chun Chen - Giám đốc Trung tâm chăm sóc điều dưỡng sau sinh Eugene - khuyên các cặp vợ chồng trẻ hãy ghi ngày 8.5.2024 vào lịch nếu muốn sinh con năm rồng. “Việc "gieo hạt giống" phải được hoàn thành chậm nhất ngày 15.5 năm nay" - bác sĩ Chen lưu ý.
Các chuyên gia mà Washington Post phỏng vấn đều tin rằng, năm rồng có thể thúc đẩy số ca sinh mới ở Trung Quốc thêm khoảng 1 triệu, nâng tổng số ca sinh trong năm lên 10 triệu. Tại các quốc gia, vùng lãnh thổ khác ở châu Á cũng đang dự kiến chào đón nhiều "rồng con". Bảo mẫu chăm sóc sau sinh Teresa Tan - có công ty hoạt động tại Singapore và Malaysia - cho biết đã được đặt làm việc tới hết tháng 9, với lượng đặt tăng khoảng 40% so với năm ngoái. Cathy Tsai - cố vấn tại Infancix, một trung tâm chăm sóc sau sinh ở Đài Bắc, Đài Loan (Trung Quốc) - cũng chia sẻ, trong vài tháng qua, khách hàng đã đặt chỗ từ khi mang thai 7 hoặc 8 tuần. Hầu hết các năm trước, các thai phụ đều đợi tới khoảng 12 tuần mới đặt chỗ.
Truyền thống không xa xưa
Cung hoàng đạo phương Đông có lịch sử gần 2 thiên niên kỷ, phổ biến khắp châu Á cũng như trong cộng đồng người Hoa trên khắp thế giới, nhưng bùng nổ "săn rồng con" là hiện tượng hiện đại, Al Jazeera dẫn thông tin từ các nhà khoa học.
Năm bùng nổ săn rồng đầu tiên - 1976 - cũng trùng với sự phát triển chung ở Đông Á và một số khu vực của Đông Nam Á khi các quốc gia và vùng lãnh thổ cảm nhận được lợi ích tích cực của quá trình công nghiệp hóa sau chiến tranh. Bốn ngôi sao lớn nhất trong quá trình này được mệnh danh là những “con hổ châu Á” gồm Hong Kong (Trung Quốc), Singapore, Đài Loan (Trung Quốc) và Hàn Quốc. Năm 1976 cũng là năm bùng nổ trẻ sơ sinh ở Đài Loan (Trung Quốc) - 425.125 ca sinh, tăng mạnh so với tỉ lệ sinh thô là 396.479 trong những năm 1970.
Chuyên gia nhân khẩu học Daniel Goodkind - người nghiên cứu về các mô hình sinh con theo cung hoàng đạo Trung Quốc - xác nhận: “Sự thay đổi theo cung hoàng đạo này thực sự bắt đầu từ những năm 1970 ở xã hội Trung Quốc". Khi nghiên cứu thực địa ở châu Á về vấn đề này vào năm 1990 - ngay sau “chu kỳ săn rồng thứ 2” năm 1988 - Goodkind đã gặp khó khăn trong việc tìm ra câu trả lời chính xác. Khi đó, nếu ông hỏi các thầy bói về việc có khuyến khích các bậc cha mẹ sinh con năm rồng không, họ sẽ nhìn ông bối rối và đáp: “Sao anh lại hỏi tôi như vậy?”. Do vậy, ông chỉ ra, việc chạy đua sinh con năm rồng ở châu Á trên thực tế giống một niềm tin dân gian dựa trên chính đặc tính của con giáp này.
Tuổi rồng từ góc độ khoa học
Economist có bài viết về việc tại sao trẻ em Trung Quốc tuổi Thìn lại thành công hơn. Tờ báo này dẫn bài nghiên cứu của 2 nhà kinh tế học Naci Mocan và Han Yu tại Đại học bang Louisiana, Mỹ. Các tác giả đã xem xét điểm của khoảng 15.000 học sinh trung học Trung Quốc và nhận thấy rằng, những đứa trẻ tuổi rồng đạt điểm cao hơn trong cả bài kiểm tra tiếng Trung và tiếng Anh. Hơn nữa, phân tích một tập dữ liệu khác cho thấy những đứa trẻ tuổi rồng có khả năng có bằng cử nhân cao hơn 14% so với những tuổi khác.
Các tác giả lập luận rằng, điều khác biệt ở những đứa trẻ sinh năm rồng là mức độ tin tưởng của cha mẹ. Các bậc phụ huynh có con tuổi rồng có xu hướng đầu tư nhiều tiền và thời gian hơn cho việc giáo dục con cái. Họ trao đổi với giáo viên nhiều hơn, đăng ký cho con đi học và cho con nhiều tiền tiêu vặt hơn. Thêm vào đó, "rồng con" thường được giao ít việc nhà hơn để tập trung cho học tập, phát triển. Do vậy, các tác giả lập luận rằng, thành công của nhóm sinh năm rồng thực tế là một "lời tiên tri tự ứng nghiệm" (self-fulfilling prophecy).
“Mọi người nghĩ rằng những em bé rồng thật đặc biệt, dẫn tới mong muốn có con tuổi rồng. Khi có con sinh năm rồng, họ đầu tư và mong đợi những điều tuyệt vời từ các con. Điều này khiến những người sinh năm rồng thành công và chu kỳ đó vẫn tiếp diễn trong nhiều thế kỷ và nhiều thế hệ” - nhà kinh tế học Naci Mocan cho biết.
Tương tự, Forbes kết luận, thành công của "rồng con" là nhờ cam kết của các bậc cha mẹ với tương lai của con cái, thể hiện qua 3 hành động chính: Thiết lập kỳ vọng cao; Phân bổ các nguồn lực lớn hơn, gồm thực phẩm, thời gian và tiền bạc; Giảm lượng công việc giao cho "rồng con".
Những thử thách suốt đời
Trong những năm rồng trước đây, Trung Quốc đại lục, Hong Kong (Trung Quốc), Đài Loan (Trung Quốc) và
Singapore đều ghi nhận tỉ lệ sinh tăng vọt. Một nữ hộ sinh ở Đài Bắc (Trung Hoa) nhớ lại trong đợt bùng nổ trẻ em sinh năm rồng 2012, nhiều thai phụ đã phải sinh con ngoài hành lang bệnh viện.
Giáo viên Singapore Stephanie Ho, 37 tuổi, đang mang thai 8 tháng, cũng lo lắng con sẽ phải cạnh tranh hơn ở trường bởi thông thường sẽ có “ít nhất 1 lớp nữa” dành cho học sinh tiểu học sinh vào những năm rồng như 1988, 2000 và 2012.
Hank - chú rồng con sinh năm 2000 tại một thị trấn nhỏ thuộc tỉnh Thiểm Tây, Trung Quốc đang học đại học ở Anh - nhớ về cảm giác áp lực nhất định trong quá trình trưởng thành. “Tôi là cậu bé rồng duy nhất nên gia đình bên nội đặt kỳ vọng rất cao vào tôi" - Hank chia sẻ.
Các nhà kinh tế học Naci Mocan và Han Yu từng chia sẻ với Guardian: “Chúng tôi nghĩ rằng bởi nhóm sinh năm rồng lớn hơn, trường học và lớp học sẽ đông đúc hơn, tỉ lệ học sinh/giáo viên sẽ cao hơn, do đó trên thực tế có tác động tiêu cực đến việc học tập. Sau đó, khi những đứa trẻ này đồng loạt tham gia thị trường việc làm thì sẽ nhiều cạnh tranh hơn”.
SCMP thừa nhận, việc tỉ lệ sinh tăng đột biến, cuộc cạnh tranh có thể đeo bám những người tuổi rồng suốt cuộc đời. Năm 2017, các nhà khoa học Singapore nghiên cứu trải nghiệm của những “con rồng” gốc Hoa ở quốc đảo này và phát hiện họ đối mặt với nhiều trở ngại hơn các tuổi khác đồng thời một số tác động mà nhóm tuổi rồng phải trải qua cũng lan sang các nhóm khác. Đồng tác giả Tan Poh Lin - nhà nghiên cứu cấp cao tại Trường Chính sách công Lý Quang Diệu, Đại học Quốc gia Singapore - chỉ ra, người Singapore gốc Ấn Độ và Mã Lai cũng cảm nhận được tác động dây chuyền của việc tỉ lệ sinh tăng thêm tới 10% trong những năm rồng. Phụ nữ Singapore sinh muộn hơn 2 năm cũng đối mặt với cạnh tranh gay gắt từ những nam giới tuổi rồng hoàn thành nghĩa vụ quân sự bắt buộc và tham gia lực lượng lao động cùng thời điểm.
