Chạy xe thẳng tới Mũi Năm Căn

Đường bộ vào Mũi Năm Căn có những đoạn còn rất hẹp và chật chội.

Đường từ Cà Mau về với Đất Mũi dài cả trăm cây số chứ không ngắn ngủi như ở nhà tưởng tượng; chặng dài rộng thênh thang, chặng thưa hẹp, xóc nẩy, chật chội. Nhưng có như thế nào thì vẫn khá hơn đi bằng đường thủy. Cách đây vài năm, một người em tôi từng đến Đất Mũi, rẻo đất bé xíu nằm giữa Biển Đông với Biển Tây kể rằng, đường thủy mới gian lao làm sao. Tầu tốc hành nhưng chạy chậm như rùa, lèn người như cá mòi, hú còi ầm ĩ lúc chạy lúc tấp vào bờ đón khách, giống hệt một chiếc xe đò tùy tiện dừng đỗ dọc đường.

Ở đây người ta thường sống trong những ngôi nhà hai mặt tiền: Mặt tiền lộ và mặt tiền sông. Nhà có mặt tiền sông cũng phát tài chẳng khác nhà mặt phố, xám xịt và cũ kỹ tấp nập người vào ra, khuân vác trên bến, dưới thuyền. Em tôi nói rằng, rất nhiều người miền Bắc cả đời chẳng đến mũi Cà Mau, như rất nhiều người Đất Mũi cả đời không được thấy mùa đông. Là xứ ta cả, mà vừa quen vừa lạ. Biểu tượng của Đất Mũi, dù thiêng liêng, hào sảng, ai được chụp ảnh ở đó là oai lắm, rất đáng tiếc, chỉ là một con tàu bé xíu xây bằng gạch đề chữ: Mũi Cà Mau 8o.37’.30” Vĩ độ Bắc, 104o.43’ Kinh độ Đông. Nhưng khi đứng trên cây cầu bêtông dài như bất tận sát biển, thấy tất cả những gì “đáng tiếc” chỉ còn là tiểu tiết, cả vầng mặt trời đang rải lửa đến hoa cả mắt cũng bỗng hóa thành làn gió mát xung quanh.

Cột mốc tọa độ quốc gia GPS 0001 nằm trang nghiêm giữa rừng ngập mặn cao lớn, mạnh mẽ.

Bởi thế, chạy xe thẳng tới mũi Cà Mau có lẽ cũng đáng để viết đôi dòng. Nói như Mỹ Duyên hướng dẫn viên khách tham quan, người Cà Mau hết sức tự hào vùng Đất Mũi là nơi “đất nở ra, rừng biết đi và biển sinh sôi”. Nhưng tôi biết rằng, sạt lở đang diễn ra vô cùng nghiêm trọng và nếu không dùng đủ “trăm phương nghìn kế” để giữ đất thì đến 2100 Cà Mau có thể sẽ mất 56% diện tích, hơn một nửa mảnh đất nơi cuối cùng Tổ quốc sẽ không còn. Và Mũi Năm Căn - mũi thuyền của Việt Nam cũng sẽ khó giữ được dáng hình thuở trước.

Những đứa trẻ Đất Mũi đùa nghịch trên đất rừng ngập mặn đang trồng mới.

Người Cà Mau vẫn bảo rằng: “Mắm đi trước, đước theo sau” là thế. Những rừng đước, rừng mắm rồi sẽ sinh sôi, bám trụ khỏe khoắn giữa sóng gió biển khơi, cũng như hành trình lấn biển của con người chưa bao giờ ngơi nghỉ. Và cũng được biết, đã có kế hoạch xây dựng công trình biểu tượng cột cờ Hà Nội tại vị trí địa đầu này. Tôi có dịp ngắm thiết kế cột cờ Đất Mũi được tính toán đặt ngay bên bờ biển, với các vạt rừng vây quanh và trên đỉnh, ngay dưới bệ đỡ cờ tổ quốc, nếu không nhầm thì một ngọn hải đăng sẽ tỏa sáng dẫn đường cho tầu thuyền đi lại đêm đêm.