*
Tôi nhớ một buổi chiều ở sân tập tại thủ đô Kuala Lumpur (Malaysia) cách đây 22 năm, đó là khi các cầu thủ đội tuyển nữ Việt Nam chuẩn bị cho trận đấu cuối cùng- trận tranh Huy chương Vàng SEA Games tại SEA Games 21 năm 2001. Cũng phải khó khăn lắm, huấn luyện viên tuyển nữ lúc bấy giờ là Steven Darby mới dành cho tôi vài phút phỏng vấn. Trong cuộc phỏng vấn ấy tôi có hỏi S.Darby rằng: “Liệu ông có tin sẽ đoạt Huy chương Vàng không”, ông thầy người Anh nói: “Tôi không những tin mà còn chắc chắn”.
Câu chuyện đi xa hơn khi tôi hỏi rằng: “Ông có tin là sau này, bóng đá nữ Việt Nam dự World Cup không?”, ông S.Darby khi ấy nhìn xoáy vào mắt tôi như thể kiểm tra câu hỏi trên có yếu tố diễu cợt nào không. “World Cup ư? Tôi chỉ biết hy vọng và đó là một hành trình rất dài. Bởi vì như anh biết đấy, không thể đến World Cup bằng cách hiện tại được, không thể đến World Cup bằng việc sau mỗi giải đấu, các cầu thủ nữ trở về với đồng lương ít ỏi, vật lộn với cuộc sống...”.
Tôi hiểu ý ông thầy ngoại đầu tiên của đội tuyển bóng đá nữ Việt Nam. Và ở SEA Games năm đó, khi đội tuyển U23 nam của huấn luyện viên Dido kết thúc trong tủi hổ, thậm chí là một nghi án tiêu cực thì bóng đá nữ lên ngôi- tấm Huy chương Vàng đầu tiên của bóng đá Việt Nam tại SEA Games.
Hình ảnh của những Ngọc Mai, Kim Chi, Minh Nguyệt, Hiền Lương tại SEA Games đó thật hào hùng, một biểu tượng của sức mạnh thể thao Việt Nam.
Thế rồi, biểu tượng ấy, ngay cả khi giành thêm một Huy chương Vàng SEA Games tại sân nhà năm 2003 thì hào quang đối với bóng đá nữ cũng chỉ như thứ ánh sáng vút qua.
Khoảng những năm 2004-2005, khi huấn luyện viên Mai Đức Chung đã trở thành huấn luyện viên đội tuyển bóng đá nữ Quốc Gia, tôi có ngồi và nghe ông kể câu chuyện rơi nước mắt. Đó là chuyện của các cầu thủ bóng đá nữ ở Hà Nam khoe với ông rằng dạo này chúng cháu được ăn tốt hơn, nhiều trứng. Hoá ra, đó là thời điểm dịch cúm gà, thịt gà và trứng gà gần như không ai ăn thì các cầu thủ nữ vẫn coi đó là nguồn thức ăn bổ sung dinh dưỡng để có sức theo đuổi đam mê.
Câu chuyện về chế độ đối với các cầu thủ bóng đá nữ là một câu chuyện dài. Song, dù thành tích có vượt trội, tôi chưa bao giờ nghe thấy cầu thủ nữ than vãn, so sánh họ với các cầu thủ nam- một thời lót tay cả tỉ, thậm chí cả chục tỉ đồng. Những cô gái vẫn cố gắng, cống hiến như thể việc không công bằng như một phần trong sự nghiệp của họ.
**
Khi đội tuyển bóng đá nữ Việt Nam đoạt Huy chương Vàng SEA Games đầu tiên, nhiều tuyển thủ nữ hiện nay còn chưa sinh ra. Chẳng hạn như Thanh Nhã- tiền đạo quê Thường Tín, Hà Nội sinh ra sau khi những Ngọc Mai, Hiền Lương, Kim Chi đeo Huy chương Vàng SEA Games đúng...1 tuần.
Rất khó để so sánh các thế hệ- thế hệ lần đầu đoạt Huy chương Vàng SEA Games với thế hệ lần đầu dự World Cup của bóng đá nữ. Tuy nhiên có một điều không đổi đó là những tập thể có bản lĩnh, nghị lực, có cá tính mạnh mẽ, chơi fair-play và thật sự đáng ngưỡng mộ; cố gắng thể hiện hết mình.
Bàn thắng của Bích Thuỳ vào lưới Đài Loan (Trung Quốc) ngày 6.2.2022 đã chính thức mang lại tấm vé dự vòng chung kết World Cup bóng đá nữ cho đội tuyển nữ Việt Nam. Phải mất 20 năm, niềm hy vọng của ông thầy ngoại Steve Darby mới trở thành hiện thực, một giấc mơ có thật của bóng đá Việt Nam.
***
Câu hỏi là các cầu thủ nữ Việt Nam sẽ chơi như thế nào trước những đối thủ hàng đầu thế giới như Mỹ, Hà Lan hay Bồ Đào Nha?
Khi Thanh Nhã ghi bàn vào lưới đội tuyển Đức trong trận giao hữu ngày 24.6, tôi chợt nhớ về bàn thắng của Văn Quyến ghi vào lưới tuyển Hàn Quốc tròn 20 năm trước trên đất Oman. Sự giống nhau không phải là cách ghi bàn mà là ý nghĩa của nó. Khi Văn Quyến ghi bàn hạ gục tuyển Hàn Quốc khi đó là hạng 4 thế giới, các cầu thủ Việt Nam hiểu rằng, đối thủ dù có đẳng cấp đến đâu cũng chỉ là thách thức của những giới hạn. Bàn thắng của Quyến mở ra một sự tự tin, rằng khi cố gắng, chúng ta hoàn toàn có thể làm được những việc vượt lên trên sự mong đợi. Bàn thắng của Thanh Nhã cũng thế.
Song nếu đặt kỳ vọng vào việc sẽ có kết quả tốt trước những đối thù quá mạnh ở một sân chơi lớn như World Cup thì là một sự lạc quan tếu và thiếu thực tế.
Tôi thích một câu, gần như là slogan “chơi để tận hưởng” của một đơn vị chuyên tổ chức các giải bóng đá “phủi” ở Việt Nam và kỳ vọng các cầu thủ Việt Nam tận dụng cơ hội này để chơi bóng và tận hưởng World Cup.
Chuyên gia bóng đá Đoàn Minh Xương đã nói: “Ở thời điểm hiện tại, việc đòi hỏi đội tuyển nữ Việt Nam cạnh tranh thành tích ở lần đầu tiên được dự World Cup rõ ràng vẫn còn quá sức. Đội tuyển nữ Việt Nam ở chung bảng đấu với Mỹ và Hà Lan, 2 "cường quốc" của bóng đá nữ bao nhiêu năm qua. Do đó, việc đặt thành tích hay kỳ vọng về việc giành chiến thắng sẽ khó có thể thành hiện thực, đồng thời cũng tạo ra áp lực cho các cầu thủ.
Vẫn biết bóng đá luôn có những bất ngờ nhưng thực lực hiện tại của đội tuyển nữ Việt Nam khó để có thể tạo nên những cú "địa chấn" ở đấu trường đẳng cấp này. Tuy vậy, việc đội tuyển nữ Việt Nam góp mặt ở giải đấu danh giá tầm thế giới giúp cho bóng đá nữ Việt Nam có thể định vị được vị trí của mình trên bản đồ bóng đá thế giới.
Nhìn lại chặng đường đã qua của bóng đá nữ nước nhà, thật sự sẽ thấy đó là một hành trình vượt khó để lại nhiều dư vị khác nhau. Hẳn nhiên, lúc này, khi được đá World Cup, chúng ta cũng không thể mơ mộng gì nhiều về chuyện thắng thua. Xin được nói lời tri ân và chúc mừng đội tuyển nữ Việt Nam được đến World Cup, để chúng ta cùng nhau tận hưởng niềm hạnh phúc đó.
Chúng ta sẽ có những thời khắc thật sự phấn khích và cảm động khi những ngày cuối tháng 7 này, đầu tháng 8 đến đây, Quốc ca của Việt Nam sẽ vang lên hào hùng ở đấu trường World Cup. "Con đường thiên lý" mang tên World Cup của bóng đá nữ Việt Nam đã trở thành hiện thực. Để rồi từ "dấu mốc" lịch sử này, làm sao để bóng đá nữ nước nhà phát triển vượt bậc và được nâng tầm, đó là câu chuyện phải được nhìn nhận nghiêm túc để tiếp tục bước đi”.
Ông Xương cũng nói thêm rằng: “Được dự World Cup nữ là một 'đòn bẩy', điều quan trọng là từ đó, chúng ta phải làm thế nào để cải thiện, nâng tầm bóng đá nữ nước nhà ngày một tốt hơn. Không dễ gì có được cú hích lớn lao như thế, nên đừng bỏ qua, đừng phí phạm, hãy tận dụng một cách tốt nhất cho câu chuyện phát triển”.
Còn Thủ tướng Phạm Minh Chính, khi gặp và dặn dò các cầu thủ trước khi họ lên đường dự World Cup 2023 đã nói rằng: “Vào được đến World Cup đã là thành tích tốt rồi. Việc cần làm bây giờ là hãy siêng năng tập luyện, nỗ lực hết mình, học kỹ chiến thuật của chính mình và nghiên cứu chiến thuật của đối thủ. Tất nhiên đã đi thì ai cũng muốn thắng. Nhưng cũng đừng quá đặt nặng sức ép thành tích. Các cầu thủ cứ việc thi đấu hết mình, vì màu cờ sắc áo và sự cao thượng của thể thao".
Hãy thi đấu hết mình. Chơi bóng và tận hưởng World Cup, vì màu cờ sắc áo và sự cao thượng của thể thao. Đó cũng chính là cách giới thiệu và quảng bá hình ảnh, con người, đất nước Việt Nam.
