Vào giữa thu 2022, Lê Quý Dương ra mắt tập sách thơ, ảnh song ngữ Việt - Anh “Nhịp đập sáng tối”, tiếp theo tập thơ đầu tiên cũng xuất bản song ngữ “Ký họa cơn mê” được giới thiệu với độc giả năm 2020. Nếu như ở tập “Ký họa cơn mê”, Lê Quý Dương đưa vào sách những bức tranh của một số họa sĩ thì trong “Nhịp đập sáng tối”, cùng xuất hiện với các bài thơ là những tác phẩm ảnh của NSNA Trần Thị Thu Đông. Lý giải cho việc đưa tranh, ảnh vào các tập thơ của mình, tác giả Lê Quý Dương cho biết, trong thơ vốn có họa, ảnh, nhạc,... anh muốn một sự kết nối tương giao cảm xúc của các văn nghệ sĩ và bạn đọc.
Ngoài việc ngắm những bức ảnh của NSNA Trần Thị Thu Đông, chúng ta hãy đọc thơ Lê Quý Dương trong tâm cảm tự do nhất, thoải mái nhất, như một miếng bọt biển tinh khiết:
"Không cần hoa! Không cần quà! Không cần những lời có cánh
Không cần nhắc tới cả hai tiếng Tình yêu
... Ngọt ngào
Thanh khiết
... Trọn vẹn
Đủ đầy
... Như em nguyên bản
Trong vòng tay"
(Mùa dịch - Lê Quý Dương)
Có gì mới trong những câu thơ này của Lê Quý Dương? Dường như chuyện Tình Yêu trong mùa dịch cũng đã tự dịch chuyển, tự biến đổi. Tất cả những hoa hòe hoa sói, lễ nghĩa, điều kiện, vân vân mây mây đặt ra cho tình yêu, thì khi sống trong đại dịch, giữa sống chết mong manh, ta lại ngộ ra rằng, chúng ta chỉ cần nhau nguyên bản! Dường như chúng ta đã đòi hỏi quá nhiều từ chính mình, từ người khác, từ thiên nhiên, và kết cục chỉ là sự đau buồn day dứt khi tất cả mọi nỗ lực đều không thỏa mãn bản ngã của chúng ta.
Với tập thơ, ảnh “Nhịp đập sáng-tối” tác giả Lê Quý Dương đã chỉ ra tính hai mặt của đời sống, sự lẩn quẩn của con người trong vòng xoáy ham muốn bất tận, của được-mất, yêu-ghét, sống-chết,... Bất luận anh là ai, tỉnh táo hay đang mê mụ, thì đều khó có thể thoát khỏi vòng xoáy bất tận này, giống như nhân vật Sisyphus (Albert Camus), ra sức đẩy đá ngược lên đỉnh núi, rồi lại chỉ để hòn đá lăn tuột trở xuống dốc mà thôi.
Vậy thì ý nghĩa sống của chúng ta là gì?
Tôi đã đọc tập thơ này là tập thơ thứ hai của tác giả Lê Quý Dương. Thơ anh không chỉ khiến tôi ngẫm nghĩ sự đời, mà thơ thực sự ám ảnh tôi. Từng câu thơ ám ảnh, rồi thức tỉnh con người khỏi cơn mê mụ lao đi kiếm sống, kiếm công danh không ngừng nghỉ. Ta mệt mà không hề biết, như tế bào ung thư âm thầm hình thành trong cơ thể mà ta chẳng hay! Lê Quý Dương đau đớn nhận ra:
“Chu kỳ sinh diệt
Hàng triệu năm vòng quay trái đất
Chưa một lần được nghỉ
Loài người tuyên án chính mình
Lửa hoàn nguyên hóa lại xác thân”
(Vi trùng - Lê Quý Dương)
Mẹ thiên nhiên cảnh báo loài người, nhưng có ai kịp dừng lại để nhận ra và thay đổi chính mình? Chỉ những nhà thơ như Lê Quý Dương, được trao truyền bí mật thông điệp ấy, tỉnh ngộ khóc thành thơ. Từng chữ, từng câu là nước mắt cô đọng từ đau đớn cho thế sự, cho phận người. Từng câu thơ cắt cứa vào tâm can, đòi chúng ta thức tỉnh và hành động thay đổi để cứu chính mình.
“Không nhìn thấy bằng mắt thường
Loài người chỉ là giống ký sinh trùng bám vào đất
Chằng chịt vết thương
Máu khô đen những nhát chém sâu nhất.
Loang lổ nỗi đau tàn phá hằn trên mặt địa cầu”
(Phía bên kia là hiện tại - Lê Quý Dương)
Ngoài một phong cách thơ với câu chữ bạo liệt, chất bi tráng, giọng điệu hào sảng, cái tài mở rộng nghĩa của mỗi từ cho mạch nguồn ý tưởng nương náu vô biên, thì Lê Quý Dương còn có năng lực tiên tri gói ghém trong những câu chữ thơ tinh gọn. Những gì ở phía xa, ở cuối con đường cứ ám ảnh trong những tai họa thường trực. Ông đã phơi bày tất cả nguyên nhân ở đây rồi, từng câu thơ như lời kết tội. Con người có thể sám hối được chăng.
Trước thảm kịch của loài người, thơ ấy dù bi thương nhưng không tuyệt vọng. Trong đớn đau tăm tối, cánh thơ trong veo vẫn vút lên những hy vọng mạnh mẽ. Bản chất người, tình yêu thương vẫn là cứu cánh. Thơ Lê Quý Dương như chất gạn lọc tâm hồn, cứu lại phần trong trẻo, để con người tiếp tục sửa chữa, thấy mình trong vạn vật, yêu thương mọi người, yêu thương vạn vật vô điều kiện. Có như vậy, con người mới đạt đến an yên.
“Rồi mẹ khẽ nguyện cầu
Mong nhân loại mãi thương nhau”
(Thương mẹ mùa đại dịch - Lê Quý Dương)
Lê Quý Dương sinh năm 1968, có truyện ngắn, thơ đăng báo và kịch bản sân khấu dàn dựng tại các nhà hát chuyên nghiệp từ năm 20 tuổi. Các kịch bản viết cho sân khấu và nhạc kịch của ông đã được xuất bản tại Currency Press, Sydney, Australia và được dàn dựng tại nhiều nước trên thế giới như Australia, Pháp, USA và UK.
Lê Quý Dương hiện là Chủ tịch Diễn đàn Festival Quốc tế - IFF và là Uỷ viên Hội đồng Điều hành của Hiệp hội Sân khấu Thế giới - ITI/UNESCO từ nhiệm kỳ 2014 đến nay. Ông đã đạt nhiều Giải thưởng Quốc tế lớn giành cho các kịch bản sân khấu và điện ảnh như Giải nhất cuộc thi viết kịch bản sân khấu Châu Á - Thái Bình Dương năm 1999 đó Asia link tổ chức. Giải Ba kịch bản Điện ảnh Hartley Meril tổ chức tại Hollywood CA, USA năm 2003.
Ông đã xuất bản các tập sách về sân khấu kịch và thơ: Meat party ((Bữa tiệc xác thịt), sân khấu kịch - NXB Playbox 2000, Australia); Ký họa cơn mê (Thơ song ngữ Việt - Anh, NXB Hội Nhà văn 2020); Nhịp đập sáng tối (Thơ song ngữ Việt - Anh, NXB Hội Nhà văn 2022)...
