5 ông lớn đang mải chia “chiếc bánh” 120.000 tỉ đồng
Thị trường xe máy hiện nay gần như nằm trọn trong tay trong 5 ông lớn gồm Honda, Yamaha, Piaggio, SYM, Suzuki.
Theo số liệu của Hiệp hội Các nhà sản xuất xe máy Việt Nam (VAMM), năm 2017, tổng lượng xe máy bán ra khoảng 3,3 triệu chiếc, tương ứng với tổng doanh thu khoảng 120.000 tỉ đồng và lợi nhuận trên 20.000 tỉ đồng.
Trong đó, Honda chiếm tới trên dưới 70%, Yamaha chiếm khoảng 26%, còn lại là các thương hiệu khác.
Cho dù thị trường xe máy có mức tăng trưởng rất chậm (chỉ khoảng 2-4%/năm) nhưng 5 “ông lớn” khá yên ổn với “khẩu phần” hiện có.
Trên thực tế, những thương hiệu như Honda, Piaggio, SYM, Kymco… đều đã có nghiên cứu xe máy điện.
Tháng 9.2018 Piaggio ra mắt mẫu xe máy điện đầu tiên Vespa Elettrica và bắt đầu bán từ tháng 10. Trước đó, Kymco cũng ra mắt hai mẫu xe tay ga điện mới tại Đài Loan.
Tuy nhiên, cả hai mới chỉ hứa hẹn đưa các sản phẩm mới này vào thị trường Việt Nam nhưng chưa có kế hoạch rõ ràng và cụ thể.
Trong một cuộc tọa đàm trực tuyến gần đây, ông Hoàng Hà – cựu Giám đốc bán hàng và marketing của Yamaha Việt Nam – cho rằng, sở dĩ những “ông lớn” như Honda chưa bán xe máy điện tại Việt Nam vì “miếng bánh” thị trường xe máy còn lớn và lợi nhuận nhiều, nếu đưa xe máy điện vào bán sợ ảnh hưởng tới “miếng bánh” này, tuy nhiên họ vẫn có nghiên cứu và sự chuẩn bị.
Thờ ơ với thị trường xe máy điện
Theo con số không chính thức được dẫn từ cơ quan đăng kiểm, năm 2017 có khoảng 400.000 chiếc xe đạp và xe máy điện bán ra.
Nếu tính trung bình mỗi chiếc 30 triệu đồng thì tổng giá trị của phân khúc thị trường này khoảng 12.000 tỉ đồng. Có nghĩa là, hiện “chiếc bánh” xe máy điện tối đa chỉ bằng 10% so với chiếc bánh xe máy chạy xăng.
Tuy nhiên vấn đề cũng không chỉ đơn giản ở “chiếc bánh” lớn hay nhỏ mà còn có nhiều yếu tố mang tính rào cản khác gây trở ngại đối với tham vọng “thôn tính” thị trường xe máy điện.
Honda hiện có chuỗi khoảng 1.000 cửa hàng trên cả nước. Nếu chỉ bán xe máy truyền thống thì cơ sở hạ tầng, hệ sinh thái hoàn toàn đáp ứng.
Nhưng nếu Honda muốn chuyển dịch sang thị trường xe điện, thì vấn đề lớn nhất họ phải giải quyết là hệ sinh thái, đặc biệt là các điểm đổi và cho thuê pin, dịch vụ sạc bình, trung tâm bảo hành và sửa chữa…
Ở Đài Loan, Kymco đã làm được điều này nhờ cơ sở hạ tầng sẵn có cùng với sự hậu thuẫn mạnh mẽ từ chính sách.
Song nếu triển khai ở Việt Nam, theo ông Allen Ko – Chủ tịch tập đoàn Kymco, hãng này cần nhiều thời gian để khảo sát và mở rộng hợp tác hình thành hệ sinh thái.
Điều này, VinFast hiện đang xúc tiến mà điển hình nhất là mới đây đã kí kết hợp tác với Petrolimex để xây dựng chuỗi tổ hợp dịch vụ cho phương tiện giao thông trong đó có hạng mục trạm sạc và cho thuê pin dành cho xe điện.
Nếu thiếu hệ sinh thái, việc kích cầu chuyển đổi sang xe điện khó diễn ra mạnh mẽ và “chiếc bánh” thị trường này sẽ tăng trưởng ì ạch. Nhưng để hình thành được hệ sinh thái, ngoài quyết tâm còn đòi hỏi sự đầu tư về hạ tầng, tiện ích vốn tốn không ít chi phí.
