Khó khăn từ nhiều phía
Các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực bất động sản đang đối diện với nhiều khó khăn, nhất là về nguồn vốn tín dụng và thị trường. Cụ thể, nguồn cung sụt giảm từ những năm trước, tiếp tục bị sụt giảm bởi dịch bệnh COVID-19 và các vướng mắc chính sách chưa được tháo gỡ triệt để. Giao dịch trên thị trường thường xuyên đối mặt với tình trạng đứt gãy, gián đoạn… Điều đáng lo ngại nhất chính là dự án đang nghẽn vì pháp lý và đói vốn.
Ông Lê Hữu Nghĩa, Tổng Giám đốc Công ty Lê Thành, một doanh nghiệp chuyên phân khúc nhà ở xã hội cho biết, mặc dù được ưu tiên trong tiếp cận nguồn tín dụng, nhưng thực tế để có thể vay vốn được ngân hàng trong giai đoạn hiện nay thật sự rất khó khăn và chờ rất lâu. Trong khi đó, giá đất 2 năm qua ở nhiều nơi tăng gấp đôi, gấp ba, chi phí đầu vào cũng rất cao.
Bên cạnh đó, tiền thuế sử dụng đất rất khó đóng, vì chưa tính. Chưa tính thì chưa có giá đầu vào cụ thể nên doanh nghiệp phải bán giá cao để “trừ hao” trong trường hợp phải đóng tiền sử dụng đất bổ sung. Việc siết dòng tiền vào bất động sản khiến các doanh nghiệp càng gặp khó khăn.
Theo các chuyên gia bất động sản, 70% vốn đầu tư của khoảng 90% doanh nghiệp bất động sản đang dựa vào vốn vay ngân hàng. Trong bối cảnh từ 2019 đến nay, khi Ngân hàng Nhà nước siết tín dụng theo lộ trình, tỉ lệ nguồn vốn ngắn hạn được sử dụng để cho vay trung dài hạn đã giảm nên hệ số rủi ro với các khoản cho vay bất động sản tăng cao. Vì thế, nay các doanh nghiệp bất động sản đối mặt thêm thách thức về nguồn vốn.
Ông Nguyễn Văn Dũng, Giám đốc Công ty đầu tư Trường Phát cho biết, doanh nghiệp bất động sản đang khó huy động vốn từ ngân hàng. Nguồn vốn từ trái phiếu doanh nghiệp cũng bị tắc nghẽn. Điều đó khiến một số dự án hiện nay chấp nhận chậm tiến độ hoặc kéo giãn tiến độ dù có thể tình hình phải bồi thường lãi suất cho người mua nhà... Và nếu điều này kéo dài sẽ thật sự gây ra nhiều hệ lụy, ông Dũng nêu quan điểm.
Đã đến lúc cần có sự tháo gỡ
TS Trần Du Lịch cho rằng, điểm nghẽn lớn nhất và quan trọng nhất hiện nay là liên quan đến thủ tục. Cụ thể, việc ách tắc thủ tục đang khiến hàng trăm dự án bị ảnh hưởng, làm vốn của doanh nghiệp đưa vào dự án “nằm chết”… Mới đây, dòng vốn vào bất động sản bị siết thì sẽ khó thêm. “Nhà nước chỉ nên siết tín dụng vào bất động sản đầu cơ, hỗ trợ tháo gỡ vốn cho nhà ở vừa túi tiền, nhà ở thực, nếu không thì sự ngưng trệ của bất động sản sẽ tác động tiêu cực rất lớn đến tốc độ phát triển kinh tế”, TS Trần Du Lịch nói.
Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TPHCM (HoREA) cho biết, doanh nghiệp bất động sản có 3 dòng vốn chính thì 2 dòng hiện đang bị “bóp” là tín dụng và trái phiếu. Kênh còn lại là huy động từ khách hàng cũng đang “tắc” thì làm sao doanh nghiệp bất động sản thở được.
Câu chuyện có trái phiếu “rác” làm ảnh hưởng toàn bộ hoạt động phát hành trái phiếu huy động vốn của doanh nghiệp.
Vì vậy, tới đây cần chấn chỉnh, phân loại, xếp hạng tín nhiệm các doanh nghiệp để có thể cởi trói cho doanh nghiệp phát hành trái phiếu lành mạnh. Chính phủ cần định hướng dòng vốn tích cực để thị trường bất động sản phát triển lành mạnh, bền vững; có sự minh bạch, công bằng… chứ không phải lúc nóng sốt, lúc đóng băng.
