Xuất khẩu thủy sản có xu hướng giảm, liệu có đáng ngại?
Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản (VASEP), sau khi duy trì ở mức trên 1 tỉ USD liên tiếp từ tháng 3 tới tháng 6, từ tháng 7.2022 đến nay, kim ngạch xuất khẩu thủy sản Việt Nam đã hạ xuống dưới 1 tỉ USD. Đặc biệt, tháng 8.2022, xuất khẩu thủy sản chỉ đạt doanh số 917 triệu USD, thấp hơn 3% so với kim ngạch trong tháng 7.2022.
Bà Lê Hằng - Phó Giám đốc Trung tâm VASEP.PRO (VASEP) phân tích: Mặc dù so với cùng kỳ năm trước, xuất khẩu thủy sản tháng 8.2022 cao hơn 54%, nhưng mức tăng trưởng này không thể hiện xu hướng lạc quan.
“Vì tháng 8 năm ngoái là tháng đỉnh dịch COVID-19 ở khu vực đồng bằng sông Cửu Long, sản xuất thủy sản bị gián đoạn, xuất khẩu rơi xuống mức thấp nhất năm. Đặc biệt, xuất khẩu tôm sang Mỹ tiếp tục đà sụt giảm từ tháng 6, khiến kim ngạch xuất khẩu thủy sản sang thị trường này giảm gần 2% trong tháng 8, đạt 154 triệu USD” – bà Lê Hằng cho hay.
Mặc dù gặp một số bất lợi như đã nêu trên, nhưng lũy kế 8 tháng năm 2022, xuất khẩu tôm – mặt hàng xuất khẩu “át chủ bài” trong ngành thủy sản đã chạm mốc 3 tỉ USD, tăng 22,5% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, tôm chân trắng chiếm 76% với 2,2 tỉ USD, tăng 20%, tôm sú có doanh thu 411 triệu USD, tăng gần 10%.
Theo VASEP, mặc dù xuất khẩu trong tháng 7 và 8.2022 giảm, nhưng nhờ kết quả lạc quan trong quý 1, lũy kế tới hết tháng 8, xuất khẩu thủy sản sang Mỹ đã đạt trên 1,6 tỉ USD, tăng 26% so với cùng kỳ năm ngoái. Ngoài ra, xuất khẩu thủy sản sang các thị trường chủ lực khác đều cao hơn đáng kể so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, xuất khẩu sang Trung Quốc tăng 60%, sang EU tăng 95%, sang Hàn Quốc tăng 79%” – bà Lê Hằng thông tin.
Về sản lượng thủy sản, chiều 5.9.2022, trao đổi với PV, ông Nguyễn Quang Hùng - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản (Bộ NNPTNT), cho hay: Mục tiêu cả năm là 8,7 triệu tấn, sau 8 tháng đã đạt 5,8 triệu tấn. Như vậy còn 4 tháng nữa, tổng sản lượng sẽ đạt kế hoạch đề ra.
Xuất khẩu thủy sản có thể vượt kế hoạch đề ra
Mặc dù lo ngại có thể bị cạnh tranh bởi phân khúc thủy sản - đặc biệt là tôm-rẻ hơn từ các nước thuộc "đối thủ" cạnh tranh như: Ấn Độ, Ecuador, Indonesia..., nhưng các doanh nghiệp vẫn tự tin Việt Nam có thể vẫn tiếp tục đạt kết quả tốt về xuất khẩu thủy sản trong năm 2022, mặc dù nhiều nền kinh tế lớn như Mỹ, Châu Âu (EU) hiện nay đang bị ảnh hưởng của lạm phát, người tiêu dùng đang có xu hướng thắt chặt chi tiêu.
Đây cũng là dấu hiệu cảnh báo đến các doanh nghiệp, cần áp dụng công nghệ, ứng dụng khoa học kỹ thuật cả trong nuôi thả và quản trị để hạ giá thành thủy sản xuống thấp hơn nữa.
Ông Lê Văn Quang - Chủ tịch HĐQT Công ty CP tập đoàn thủy sản Minh Phú, thẳng thắn chỉ ra rằng, hiện chi phí sản xuất tôm nguyên liệu của Việt Nam quá cao: Cao hơn khoảng 30% so với tôm từ Ấn Độ và Indonesia; đặc biệt cao gấp 2,5-3 lần so với tôm từ Ecuador. Nguyên nhân chủ yếu bởi sản xuất manh mún, tự phát.
Tuy nhiên, bù lại, xuất khẩu cá tra trong tháng 8.2022 vẫn giữ được phong độ ổn định với kim ngạch trên 187 triệu USD, tăng 114% so với cùng kỳ năm trước và tăng nhẹ so với tháng 7.2022. Trong tháng 8.2022, xuất khẩu cá tra sang tất cả các thị trường đều giữ được tăng trưởng 2-3 con số, đưa lũy kế 8 tháng đầu năm nay, riêng xuất khẩu cá tra đã đạt gần 1,8 tỉ USD, tăng 81% so với cùng kỳ năm trước.
Chính bởi những yếu tố nêu trên, mặc dù bối cảnh kinh tế toàn cầu nhiều "điểm xám" bất lợi do tác động của "bóng ma" lạm phát, nhưng Bộ NNPTNT vẫn lạc quan ở mục tiêu xuất khẩu thủy sản đạt trên 9,2 tỉ USD trong năm nay.
Ông Nguyễn Quang Hùng nhận định: 8 tháng năm 2022, kim ngạch xuất khẩu thủy sản đã đạt 7,59 tỉ USD. Từ nay đến cuối năm còn 4 tháng, Việt Nam có thể vượt mức 9 tỉ USD do xuất khẩu thủy sản mang lại.
"Với đà tăng trưởng như hiện nay, nếu mỗi tháng xuất khẩu đạt từ 800-900 triệu USD, chắc chắn đến cuối năm sẽ đạt mục tiêu. Nếu thuận lợi, xuất khẩu thủy sản có khả năng đạt 10 tỉ USD trong năm 2022" - ông Nguyễn Quang Hùng lạc quan.
