Không chỉ DN nhập khẩu thừa trong kho, mà người người và nhà nhà mua ôtô giá rẻ chạy Uber, Grab cũng sẽ gây ra thừa nguồn cung dẫn đến hệ lụy ùn tắc giao thông và ô nhiễm môi trường, vì tiêu chuẩn khí thải của các phương tiện vận tải này chỉ ở mức Euro II.
Cảnh báo của luật gia Thu là có cơ sở nếu chúng ta xem qua một vài con số ôtô nhập khẩu. Trong 5 tháng đầu năm 2017, Việt Nam nhập khẩu 43.274 ôtô (tăng 5,3% so với cùng kỳ 2016) tương ứng giá giá 878 triệu USD (giảm 10,1% so với cuối tháng 5 năm 2016). Sự tăng - giảm bất ổn này cho thấy, chúng ta nhập nhiều hơn nhưng đa phần là ôtô giá rẻ. Xe giá rẻ đó đến ào ạt từ Ấn Độ. Có tháng như tháng 3.2017, riêng ôtô giá rẻ nhập từ Ấn Độ là hơn 3.000 chiếc. Xe giá rẻ đó đến từ Thái Lan, 5 tháng với 15.930 chiếc. Xe giá rẻ đó đến từ Indonesia, 8.682 chiếc trong 5 tháng. Và cả một phần từ Hàn Quốc trong tổng số 4.408 chiếc nhập về trong 5 tháng đầu năm 2017.
Giới sản xuất, nhập khẩu, kinh doanh ôtô thừa hiểu rằng, khi sự “ân hận” chưa áp dụng tiêu chuẩn khí thải Euro 4 còn đến hết năm 2017 thay vì ngay từ đầu năm, thì đó cũng là khoảng thời gian cơ hội cho ôtô giả rẻ tràn vào. Nhưng từ hệ thống hạ tầng giao thông, sự an toàn đối với người lái và hành khách, và môi trường, có thể phải trả giá đắt hơn. Quá rõ mà: Tiêu chuẩn Euro 2 Việt Nam đang áp dụng có hàm lượng lưu huỳnh trong xăng dầu, quy định ở mức tối đa là 500mg/kg, còn với tiêu chuẩn Euro 4 thì tối đa chỉ được ở mức 50mg/kg. Hệ lụy, hệ quả cao gấp 10 lần.
Luật sư Nguyễn Văn Hậu - Chủ tịch Trung tâm trọng tài thương mại Luật gia Việt Nam - lập luận: Xe giá rẻ vì cắt bớt tính năng, chuẩn an toàn, tiêu chuẩn khí thải… “cần cân nhắc kỹ trong việc ban hành chính sách nhập khẩu đối với ôtô giá rẻ”, ông Hậu khuyến cáo.
Thêm mỗi lần “ân hạn” là thêm mỗi lần hệ thống hạ tầng giao thông đô thị, môi trường, sẽ phải “hy sinh” nhiều hơn, muốn mở rộng đường hoặc xây thêm cầu vượt thì càng phải tốn kém nhiều hơn…; trong khi thuế thu từ nhập khẩu ôtô giá rẻ không tăng, thậm chí có thể còn giảm.
